O Supremo considera "rechamante benevolencia" as penas dos 5 exdirectivos de Novacaixagalicia

A Sala do Penal do Tribunal Supremo confirmou a pena de dous anos de cárcere que impuxo a Audiencia Nacional a cinco exdirectivos de Novacaixagalicia polas indemnizacións por prexubilación e outros conceptos (por importe de 22 millóns de euros) que se concederon a si mesmos mediante a modificación dos seus contratos de alta dirección no ano 2010. O propio alto tribunal considera esas penas "exiguas" se ben recoñece que non pode incrementalas porque ningunha parte as cuestionou á alza.

No momento de aprobarse estes contratos iniciárase xa o proceso de fusión bancaria que deu lugar á devandita entidade e se reclamaran 1.162 millóns de euros ao FROB para superar a situación de inviabilidade das dúas caixas que se ían fusionar (Caixa Nova e Caixa Galicia).

Os condenados son José Luis Pego Alonso, Gregorio Gorriarán Laza e Óscar Rodríguez Estrada (os tres para os que se prepararon as prexubilacions millonarios, ante a previsión de que a entidade ía prescindir dos seus servizos de forma inminente) e Julio Fernández Gayoso (expresidente de Caixanova) e o asesor xurídico Ricardo Pradas Montilla, condenados á mesma pena como cooperadores necesarios do delito.

En relación coa pena imposta, o propio Supremo a tacha de "desproporcionada" pero non polo seu exceso á alza como alegan as defensas, "senón claramente polo seu exigüidade dende a perspectiva da gravidade das condutas", aínda que o alto tribunal destaca que non pode establecer novas penas que incrementen as establecidas pola Audiencia Nacional na instancia, ao non ser cuestionada á alza a sentenza nese extremo, á parte dos límites que impón o principio acusatorio.

A "rechamante benevolencia" das penas, para o Supremo, a deriva de que a suma de diñeiro apropiada superou de forma extraordinaria os 50.000 euros que o Código Penal fixa como subtipo agravado do delito, xa que Pego mellorou o seu contrato en 7 millóns de euros, Gorriarán en 4 millóns, e Rodríguez Estrada en 225.400 euros. A iso hai que sumar que os dous primeiros interviñeron na administración de Caixa Nova, que quedara en serias dificultades de viabilidade e práctica insolvencia, de modo que para facer viable a fusión bancaria na que se incluíu o FROB tivo que achegar máis de 9.000 millóns de euros do erario público.

REXEITA ARGUMENTOS DAS DEFENSAS

O alto tribunal rexeita o argumento das defensas de que a última reforma do Código Penal impedía a súa condena por apropiación indebida.

Neste punto, a sentenza contesta que as súas condutas non quedaron despenalizadas, xa que non poden interpretarse como o resultado de actos de deslealdade co patrimonio administrado ou froito de decisións equivocadas no ámbito da administración que lles incumbía, senón que fixeron súas as cantidades millonarias "a través dun mecanismo expropiatorio que vai moito máis alá da adopción de actos erróneos no exercicio do seu facultades de administración".

É dicir, que os exdirectivos executaron "inequívocos actos apropiatorios con fins de lucro persoal" e non "meros excesos ou abusos" no marco das súas competencias, recolle a sentenza, que suma unha extensión de 198 folios.

NOVO CÁLCULO DA RESPONSABILIDADE CIVIL

O Supremo si estima o recurso dos acusados, apoiados neste punto pola Fiscalía, en relación á contía das indemnizacións por responsabilidade civil establecidas na sentenza da Audiencia Nacional, debido ao "rechamante erro" cometido polo devandito tribunal ao calculalas.

Sinala o alto tribunal que a Audiencia sumou as contías indemnizacións que foran solicitadas pola Fiscalía e o resto das acusacións como propostas alternativas.

Así, o fiscal pedía unha determinada responsabilidade civil se a condena era por delito de estafa e outra distinta se era por apropiación indebida, pero a Audiencia estableceu como responsabilidade civil a suma de ambas as dúas cantidades.

Agora, o Supremo ordena á Sección Terceira da Sala do Penal da Audiencia Nacional -autora da sentenza de instancia- que fixe de novo o quantum da indemnización solicitada polo fiscal e as acusacións conforme á cualificación xurídica dos feitos declarados probados, sen incluír nun mesmo pronunciamento o que na instancia foi interesado con carácter alternativo.

Así mesmo, no seu novo cálculo a Audiencia Nacional debe excluír as cantidades dos contratos polo concepto plus de convenio (as de menor contía), e explicar os motivos polos que declarou a nulidade das pólizas individuais de aseguramento. Tamén debe definir, coa obriga motivación, o destinatario da indemnización, que na sentenza de instancia estableceu que fose o FROB, malia que a Fiscalía pediu que fose NCG banco ou o seu sucesor.

En canto á alegación de vulneración da presunción de inocencia formulada polas defensas, o Supremo sinala que a sentenza da Audiencia Nacional pode ser acusada de "asistemática" ou con "desorde expositivo" e "censurable metodoloxía" (ao facer da transcrición literal de documentos, actas e informes a súa principal técnica), pero malia iso, "baixo ese desconcertante modo de aproximación valorativa ás principais fontes de proba" a sentenza de instancia "ofrece pasaxes que, con maior ou menor acerto sintáctico, permite concluír que existiu unha valoración da proba de cargo e de descargo que non desborda os límites do canon de racionalidade esixido polo noso sistema constitucional".

Respecto á incidencia na tipicidad dos feitos da normativa europea *de decembro de 2010 que impuxo límites ás retribucións derivadas de contratos de alta dirección, o Supremo indica: "O carácter delituoso da utilización das retribucións como instrumento formal para a execución de actos de deslealdade que se traducen en decisións lucrativas de carácter expropiatorio, non necesitaba entón, nin necesita agora, da vixencia de normas comunitarias ou internas de cobertura".

"Nin a Directiva 2010/76/UE nin as normas que a traspuxeron poden ser interpretadas, ao amparo do principio constitucional de irretroactividade (artigo 9.3 da Constitución), como unha lei de punto final chamada á validación de prácticas delituosas anteriores o encaixe da cal no histórico artigo 252 ou no actual 253 do Código Penal resulta incuestionable", indican os maxistrados.