Por Xosé Antonio Pena | Compostela | 17/08/2020 | Actualizada ás 09:30
Se se quere dar a entender que unha persoa se atopa nunha postura en que ten a cabeza cara a adiante en relación co resto do corpo e a faciana en dirección ó chan (ou sexa, boca abaixo), en castelán é habitual utilizar a locución preposicional de bruces. En galego temos unha moi semellante: de bruzos.
De bruces
{= Inclinada unha persoa coa cabeza cara a adiante en relación co resto do corpo e a faciana en dirección ó chan (isto é, boca abaixo).}
De bruzos
● E mesmo tamén:
Debruzado
Debruzado
Ex.: Lo vimos a lo lejos, de bruces, apoyado en el alféizar de la ventana.
Vímolo ao lonxe, de bruzos ‡ debruzado, apoiado na soleira da xanela.
Ex.: Quiere disimular, pero la verdad es que se va haciendo viejo y ya no le resulta fácil ponerse de bruces y beber por el caño de la fuente.
Quere disimulalo, pero o certo é que se vai facendo vello e xa non lle resulta doado pórse de bruzos ‡ pórse debruzado ‡ debruzarse e beber polo picho da fonte.
NOTAS:
1. Nalgúns contextos, e normalmente asociado a un rexistro máis ben familiar e popular, tamén se usa o verbo afociñar(se) ou o seu participio afociñado:
Ex.: Quere disimulalo, pero o certo é que se vai facendo vello e xa non lle resulta doado afociñar(se) ‡ pórse afociñado e beber polo picho da fonte.
Ex.: Bebió de bruces.
Bebeu de bruzos. & Bebeu afociñado.
Ex.: Se puso de bruces y bebió.
Púxose de bruzos e bebeu. & Afociñou(se) e bebeu.
2. Así mesmo, e en función dos contextos, tamén son susceptibles de se empregaren outras locucións e voces sinónimas da referida de bruzos (de nefres ou de fociños, por exemplo), tal e como veremos nas dúas próximas entregas.
3. As expresións galegas están tiradas das seguintes fontes:
- Recolleita propia da oralidade galega.
- Recolleita propia documental (artigos de prensa, artigos ou comentarios na Rede, obras escritas, folletos publicitarios, etc.).
- Aguirre del Río, Luís: Diccionario del dialecto gallego. Ano 1858, Edición de Carme Hermida Gulías. Consultado no Dicionario de Dicionarios da lingua galega (dirixido por Antón Santamarina).
- Real Academia Galega: Dicionario da Real Academia Galega (versión en liña).
- Rodríguez González, Eladio: Diccionario enciclopédico gallego castellano, vols. I (1958), II (1960) e III (1961). Consultado no Dicionario de Dicionarios da lingua galega (dirixido por Antón Santamarina).
Se tes problemas ou suxestións escribe a webmaster@galiciaconfidencial.com indicando: sistema operativo, navegador (e versións).
Agradecemos a túa colaboración.