Iniciativa Galega pola Memoria: "hai que ilegalizar o franquismo e que devolvan o roubado"
Reclama cambios xurídicos para lograr a devolución de bens "en mans" do franquismo. Casa Cornide e as estatutas do Mestre Mateo son as novas frontes pendentes tras a devolución provisional de Meirás.
Por Europa Press / Redacción | A Coruña | 27/12/2020 | Actualizada ás 12:05
O ano 2020 finalizará co pazo de Meirás como parte do patrimonio do Estado, de forma provisional, pero sen unha data para a súa apertura polo estado "preocupante" do interior das instalacións.aos Franco espéranlles novas frontes xudiciais,
De feito, debido a esa situación, o Goberno xa pediu formalmente á Xunta que se apracen as visitas "durante un mínimo de dous meses", segundo precisaron desde a Administración autonómica que aseguran que esta suspensión debe estar "debidamente xustificada" e que así llo trasladaron ao Executivo central.
E á espera de concretar unha data para retomalas --algunhas administracións expuxeron a posibilidade de que sexa a finais de xaneiro e limitadas ao espazo exterior por agora--, institucións e entidades confían en que a esta primeira vitoria xudicial, sómense, nun futuro, a Casa Cornide, na Coruña, e as estatutas do Mestre Mateo, situadas en Meirás.
Neste contexto, Iniciativa Galega pola Memoria (IGM), que engloba a diferentes asociacións memorialísticas de Galicia, reclama cambios xurídicos e "non esperar" a que a xustiza resolva estas cuestións. Sobre a sentenza do pazo de Meirás, Xoán Carlos Garrido, membro da coordinadora de IGM, que engloba a diferentes asociacións memorialísticas de Galicia, manifestou a Europa Press que "proba que Franco foi un ladrón mesmo dentro da súa legalidade ao facer unha falsa compra para apropiarse a título persoal dun ben que se lle 'doa' en calidade de xefe do Estado".
No entanto, advirte que isto "non ataca o problema de fondo" ao aludir ao "espolio ao que someteu ao pobo, incautando, a nivel particular e colectivo, bens dos que gozou e aínda gozan os seus descendentes en calidade de botín de guerra". "Hai que ilegalizar o franquismo e obrigarlles a que devolvan o roubado, instaurando un marco xurídico acorde coa lexislación internacional en materia dos dereitos humanos que parta dos principios de verdade, xustiza e reparación".
RESARCIR Ás VÍTIMAS
"Para resarcir individual e colectivamente ás vítimas, é necesario obrigar aos beneficiarios dos crimes do franquismo a pagar polo que fixeron", argumenta. No caso dos bens, sostén que suporía que "aqueles que gozan os seus descendentes, sobre todo os do propio Franco e que proveñan da participación neses crimes, sirvan para indemnizar ao pobo".
"As estatutas do Mestre Mateo ou a Casa Cornide non estarían nas súas mans se non fóra polo acto ilegal fundacional do réxime que os levou a estar na posición de facerse con estes bens". Por iso, insta a promover "cambios xurídicos". "E non esperar a que unha xustiza herdada do franquismo e atada polas súas limitacións vaia a resolver todas estas cuestións".
Respecto ao papel das institucións, desde Iniciativa Galega pola Memoria lamentan a actitude do presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, do que afirman que "usa todo o seu poder para tapar os crimes do franquismo". "Estamos a velo agora con Meirás, pero xa o vimos con San Simón". Con todo, e en referencia ao papel doutras administracións, sinala que "é posible facer políticas públicas de memoria", engade apelando á necesidade tamén dun movemento social "comprometido".
CASA CORNIDE
Por outra banda, nestes momentos, aos Franco espéranlles novas frontes xudiciais, non só o percorrido que poida ter os recursos pola devolución provisional do patrimonio público de Meirás, se non tamén pola Casa Cornide ou as estatutas Mestre Mateo.
No primeiro caso, o Concello da Coruña, que pretende que o inmoble sexa declarado Ben de Interese Cultural (BIC), avanzou a súa intención de iniciar accións legais para lograr a súa recuperación, despois de que os informes xurídicos encargados á Universidade da Coruña (UDC) así o avalen.
ESTATUAS DO MESTRE MATEO
A recuperación das estatutas do Mestre Mateo é outra das cuestións nas que se traballa por parte dun grupo de expertos impulsado pola Xunta e o Concello de Santiago para abordar a estratexia e posibilidades para tentar recuperar a súa titularidade pública, tras nova documentación achada sobre as pezas.
O profesor de Historia Contemporánea dá Universidade de Santiago (USC) Emilio Grandío Seoane , que preside esta comisión, manifestou a Europa Press que seguen as reunións. "Hai que sopesar como pode axudar a nova documentación".
Con todo, recoñece que existe "esperanza" tras a aparición da mesma e un fallo xudicial como o de Meirás. "As sentenzas favorables sempre axudan, pero hai que vendo", engade, mostrándose cauteloso ao tratarse dun traballo que aínda está en fase "embrionaria".
