"O cárcere dentro do cárcere": así é o réxime de illamento "ilegal" que se aplica nas prisións galegas

O observatorio Esculca pide rematar con este confinamento por consideralo "tortura". "Nos cárceres galegas hai presos que pasan anos illados".

Por Galicia Confidencial | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 12/01/2021 | Actualizada ás 14:00

Comparte esta noticia

As paredes dunha cela gris ou branca, cunha cama baixa, o retrete, un espello e, quizais, un escritorio cunha silla. E o teito e o chan. Esa é a estampa que moitos presos de Galicia teñen para ver a maior parte do día e os 365 días do ano. Sós e sen compañía, sen interactuar sequera cos funcionarios de prisións, que lles pasan as racións de comida por unha fenda a través desa porta de ferro que tan escasamente se abre.

Prisión de A Lama
Prisión de A Lama | Fonte: blogcarcelalama.blogspot.com

O confinamento solitario é unha realidade de sobra coñecida a través da cultura popular e o cine pero sobre a cal se dispón de relativamente pouca información a día de hoxe. Os cárceres, en fin, non deixan de ser un tema relativamente tabú que poucas veces fai aparición per se en xornais e telexornais. Nese contexto, resulta comprensible que as "irregularidades" e "incumprimentos" denunciados non se coñezan.

No marco de Galicia, o observatorio Esculca vén de lanzar un manifesto para pedir a fin do réxime de confinamento solitario nas prisións do Estado. A organización galega de defensa dos dereitos e liberdades considera que este modelo de illamento "implica un trato cruel, inhumano e degradante para as persoas, e constitúe en si mesmo unha forma de tortura”.

No marco legal español, o réxime de confinamento solitario supón unha serie de restricións ás xa de por si escasas liberdades do preso que leva aos de Esculca a calificalo como "o cárcere dentro do cárcere", título do manifesto presentado aos representantes políticos galegos para instar a un cambio canto antes. "O réxime de isolamento supón, entre outras cuestións, a limitación das saídas ao patio, a limitación dos contactos con outras persoas presas, a limitación dos obxectos permitidos na cela, comidas en solitario, e restrición das comunicacións con persoas do exterior", explican.

UN 5% DOS PRESOS

Os derradeiros datos dispoñibles indican que, das case 60.000 persoas presas no conxunto do Estado, hai un 5'4% en confinamento solitario. En Galicia, con 3.200 reos, non existen datos concretos sobre a proporción de presos illados; unha falta de transparencia á que contribúe o goberno ao non publicar datos sobre a dimensión que esta práctica adquire no seo das institucións penitenciarias. 

Prisión da Lama, en Pontevedra, cárcere. EUROPA PRESS - Archivo
Prisión da Lama, en Pontevedra, cárcere. EUROPA PRESS - Archivo

A razón de Esculca para pedir a fin do confinamento solitario artéllase, por unha banda, nesa "tortura" denunciada; pero tamén nos reiterados incumprimentos da lei que advirten dende o observatorio. O manifesto difundido polo observatorio explica que o confinamento como castigo, legalmente, non podería durar máis de 14 días. Porén, segundo destacan, o límite "é incumprido de maneira arbitraria nos cárceres" chegando a ser aplicado nalgúns casos "durante anos" e "a pesar das constantes recomendacións e denuncias de organismos estatais e internacionais".

ANOS DE ILLAMENTO

O avogado Fernando Blanco, pertencente ao observatorio, explica claramente como se bordea a lei nos centros penitenciarios galegos para conseguir prolongar durante anos este castigo. "A Lei Orgánica explica que este réxime non pode ir máis alá dos 42 días", subliña. Con todo, o límite legal desaparece ao irmos máis alá do confinamento por sanción, o único no que está realmente regulado o confinamento como tal.

O problema é que as condicións contempladas para os presos de grao 1 e fase 1, son equivalentes, na práctica, á restrición do confinamento, pero estas non contemplan un límite temporal, senón que non se estenden ata que se produza un cambio na consideración do preso.Sobre o papel, tal cambio depende de factores como a súa evolución psicolóxica, perigosidade, etc., de aí que haxa presos en cárceres galegas que pasan anos en illamento.

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta