Achegar servizos e máis cohesión interxeracional, apostas de Xunta e expertos ante a "crise dos coidados"

Achegar e adaptar os servizos públicos, unha maior cohesión interxeracional e aproveitar as diferenzas para conseguir obxectivos comúns. Son algunhas das receitas ofrecidas para o que Elena del Barrio, codirectora de Matia Instituto Gerontológico, denominou "crise dos coidados" durante o último debate do foro 'Diálogo sobre o envellecemento'.

Trátase dunha iniciativa que se celebrou entre este luns e martes no Centro Obra Social Abanca de Santiago coa colaboración de diferentes administracións como o Parlamento Europeo, a Xunta, o Goberno de España, o Concello e a Universidade de Santiago de Compostela (USC).

Durante a mesa redonda, na que tamén participaron a conselleira de Política Social da Xunta, Fabiola García, e o director científico do programa de maiores en Fundación A Caixa, Javier Yanguas, o sistema de coidados situouse no foco á vez que a gran pregunta que abría o debate: hai un conflito interxeracional en España?

Del Barrio apuntou cara a "estereotipos e prexuízos" que derivan nunha "discriminación por motivos de idade", pero non ve realmente "problemas entre diferentes xeracións". "Si existe unha distancia entre xeracións que vén da percepción da outra persoa", engadiu.

Pola súa banda, a conselleira rexeitou que haxa un conflito interxeracional e preferiu falar do envellecemento como "unha realidade demográfica" que se debe abordar "como unha oportunidade e un reto", á vez que explicou que as franxas de idade máis baixas xogan un papel importante: "Para que lle vaia ben aos mozos tenlle que ir ben aos maiores".

Con todo, Yanguas advertiu que "o ascensor social parou", porque a pobreza entre os mozos "aumenta en todos os países de Europa" de acordo con datos do OCDE que citou. Así, sinalou que este problema, xunto aos "cambios nas relacións" entre pais e fillos, "dificulta os coidados".

"É necesario concibir que o bo cidadán é aquel que ao longo do seu ciclo vital prové tanta axuda como recibe", engadiu o director científico do programa de maiores en Fundación La Caixa, para seguidamente mencionar a necesidade "dunha sociedade máis coidadora" en vista dos "problemas demográficos" que se prevén para as próximas décadas.

Iso si, Javier Yanguas recoñeceu que "é moi complicado dicirlle aos mozos", cando contan con salarios máis baixos e "maior taxa de pobreza", que deben atender aos maiores. Por iso, apelou a "mirar isto en termos de sociedade".

Con todo, a codirectora de Matia Instituto Gerontológico puntualizou que a precariedade dos mozos "non é consecuencia dun conflito de idades" senón un "problema do sistema": "Parece que esta xeración non está a dar un paso cara a adiante. Hai unha estabilización ou un paso cara atrás".

POLÍTICAS DA XUNTA

Así, a conselleira de Política Social reivindicou políticas da Xunta para avanzar en "cohesión entre mozas e maiores", entre as que mencionou centros interxeracionais de convivencia --hai un en Arteixo e outro en Ourense e "moi pronto" haberá un terceiro en Vigo-- onde ambos os colectivos realizan actividades conxuntamente.

Tamén se referiu Fabiola García a programas de voluntariado compartidos entre mozos e maiores, así como a iniciativa 'Talento interxeracional', onde pon en común os "puntos de unión necesarios".

Ante as posibles solucións que poden achegar as administracións públicas, a conselleira de Política Social defendeu políticas de coidados do seu departamento tendentes a "levar os recursos alá onde as persoas os necesitan".

Neste contexto, mencionou programas como as 'casas do maior' e o Servizo de Axuda no Fogar (SAF), unha prestación coa que os maiores se poden sentir "atendidos e coidados na súa casa sen a necesidade de depender da súa familia".

Precisamente, durante a quenda de preguntas, un dos presentes interpelou á conselleira sobre "como e onde" pretenden ser coidados os maiores. "Hai unha resposta moi clara: onde eles queiran estar", constatou García.

Acerca da actuación das institucións, Elena do Barrio incidiu en que "hai moito por facer e repensar" por mor da crise da covid-19: "Hai que ver e valorar a diversidade e as necesidades diferentes e traballar no propósito común da solución".

XORNADA LABORAL DE 32 HORAS SEMANAIS?

Outra das preguntas realizadas polo público introduciu a posibilidade de que as xornadas laborais de 32 horas semanais poidan permitir dedicar máis tempo aos coidados. A conselleira, aínda que non se situou directamente sobre este debate, si chamou a "facer todos un esforzo por sacar ese tempo que é necesario" para atender a outras persoas.

"Todos vivímolo nas nosas propias carnes. As horas do día non chegan para nada para atender os fillos ou para ir visitar o teu pai ou a túa nai ou mesmo para pasar un fin de semana con eles. Sen ningunha dúbida, hai que avanzar en ter máis tempo para dedicarlle á familia", resolveu.