A seca causa estragos en Galicia e obriga a restrinxir o uso de auga nos concellos

O Concello de Ribadavia viuse obrigado esta fin de semana a levar a cabo cortes de subministración de auga ante a súa falta no depósito municipal. Xa este luns, a pesar de que o goberno local traslada que a situación "segue sendo mala", os veciños dispoñen de cinco horas para o emprego deste recurso.

Desde a madrugada do xoves ao venres, este concello con 5.000 habitantes tiña cortes de auga pola noite, entre as 23,00 e as 07,00 horas, ante unha situación que o goberno local cualificaba de "crítica e dramática". Os horarios foron orientativos e nalgúns puntos a interrupción durou máis, con prexuízos especialmente para a hostalaría, que expón problemas para poder manter a súa función se continúan así.

A esta situación chegouse polo escaso caudal do río Maquiáns, que nutre o depósito para o abastecemento e que comprometeu a subministración ao atoparse practicamente seco. Por iso, o goberno local viuse obrigado a impor restricións nocturnas e a instar a facer un consumo responsable.

Durante a fin de semana a situación foi "crítica". A algúns veciños repartíuselles auga embotellada desde a sede da empresa concesionaria, Aqualia. O servizo municipal de emerxencias efectuou entrega de botellas e garrafas a domicilio aos afectados dependentes, con mobilidade reducida e aqueles que non podían desprazarse.

"A falta de nivel do depósito, que unicamente consegue manter un pequeno remanente por falta de caudal de entrada, dificulta a recuperación da subministración cunha presión que poida garantir a chegada ás vivendas máis altas, así que hai zonas nas que, aínda que a rede teña auga, a falta de presión imposibilita que chegue ás casas", explica o Concello.

CONCESIÓN "URXENTE"

Así pois, a empresa e o goberno local expuñan tramitar unha concesión temporal de auga "urxente e de forma extraordinaria" realizando unha captación noutro río do concello e derivando auga ao depósito, unha solución que recoñecían como "non inmediata pero si necesaria". Pero este luns tomaron unha nova decisión: aínda que a situación do depósito aseguran que "segue sendo mala", a empresa concesionaria valora establecer un novo sistema de apertura de auga para todo o concello, "provisional e suxeito á situación diaria do depósito", de 13,00 a 15,00 horas e de 20,30 a 23,00 horas.

"As medidas iniciais non conseguiron o obxectivo de recuperar o depósito debido a que o río sofre a súa maior seca histórica", sostén o Consistorio, que apunta a que esta "é a solución técnica que a situación actual permite".

Así mesmo, solicitaron autorización de bombeo temporal de auga desde o río Avia ao depósito de Franqueirán, unha autorización que sería "temporal e restritiva" xa que o río pasa por outros concellos en situación de seca e "o caudal tampouco é bo".

"Se se consegue a autorización é pola situación de emerxencia que se vive no concello, sería temporal e transitoria, só mentres continúe a crise", explican na administración, que se viu obrigada ao peche temporal da piscina municipal" ata que o depósito mellore".

Ademais, o goberno local avisou de que "se detectaron zonas de demanda de auga que non se corresponden con altas no servizo", polo que tamén farán vixilancia de piscinas privadas con acometidas de auga sen declarar.

Só na primeira xornada con restricións, o consumo foi de 1.470 metros cúbicos no final da tarde, aínda que co corte de subministración houbo un aforro de 400.000 litros. Con todo, o gasto supuxo un saldo negativo de 300 metros cúbicos.

O Concello lembrou que os cortes para reducir o consumo "son efectivos" e son realizados nas zonas onde os tubos non necesitan ser purgados á hora de restablecer a subministración, polo que "é un traballo condicionado pola necesidade de minimizar as rupturas que se poidan producir con peches e reaperturas".

CARBALLO

O Concello de Carballo puxo en marcha as primeiras medidas para reducir o consumo de auga tras unha reunión con Augas de Galicia, segundo informa. En concreto, establecerá restricións nos servizos públicos. Ademais, solicita a colaboración cidadá "para evitar que a situación actual de prealerta se agrave".

O goberno local explica que Augas de Galicia confirmou "que a seca persistente dos últimos meses e as previsións meteorolóxicas para o que queda de mes auguran un verán complicado na conca fluvial do Anllóns".

"Aínda que a situación agora mesmo é de relativa normalidade para esta época do ano, segundo os datos ofrecidos polos técnicos do departamento autonómico, desde Augas recomendaron aos concellos participantes que se anticipen ao que poida vir activando as medidas previstas nos plans municipais de emerxencias contra a seca para a situación de prealerta na que nos atopamos", explica o consistorio.

Por todo iso, sinalan que en Carballo se elaborou un plan municipal de emerxencias contra a seca, que se atopa en tramitación, "e que para a fase de prealerta non establece restricións, senón recomendacións".

Aínda así, acordouse establecer unha serie de restricións que polo momento só afectarán os servizos públicos. Entre eles, están eliminar os baldeos agás por causa xustificada; pechar todas as fontes ornamentais; tentar reducir ao máximo os consumos municipais e limitar as regas das zonas verdes, que se farán en días alternos e reducindo o tempo.

Tamén colocará nas duchas das praias carteis informativos para que as persoas usuarias procuren abrir a auga o mínimo tempo posible, ademais de trasladar á poboación unha serie de consellos básicos.

Nestes momentos Carballo, explica o goberno local, "abastécese tanto do Anllóns como, sobre todo, do Bardoso", que achega ao redor dunha 60% da auga que se consome no concello.

CONCA DO LÉREZ

O xerente de Augas de Galicia, Gonzalo Mosqueira, mantivo este luns un encontro telemático con representantes dos concellos de Pontevedra, Sanxenxo, Marín, Poio e Bueu para trasladar información sobre como evoluciona a situación de prealerta por escaseza de auga, á vez que insistiu en "intensificar" a baixada do consumo.

Gonzalo Mosqueira explicou que a situación do caudal medio do río "mantense estable" nos últimos días, situándose en torno o 1,68 m3/s, sendo os datos do consumo total a día de hoxe de 0,51 m3/s. E precisou que os datos dos caudais totais consumidos mostran o esforzo que están a desenvolver os distintos concellos para reducir os consumos, aínda que no caso de Pontevedra hai unha repunta nos últimos días.

Neste sentido, na reunión manifestouse o interese por coñecer o traballo que se está realizando desde o Concello de Pontevedra para tentar "delimitar con maior precisión" a parte do caudal que se corresponde ao consumo do propio concello, para poder concretar estes incrementos.

O xerente de Augas de Galicia reiterou que, dado que aínda está a comezar o mes de agosto, é preciso facer un consumo responsable da auga, evitando usos innecesarios, para garantir o abastecemento e o mantemento do caudal ecolóxico.

Así, a Xunta insta os concellos a seguir incidindo nas medidas de aforro xa adoptadas e implementado outras novas, por exemplo o Concello de Sanxenxo, que pechou a piscina municipal para tratar de salvar a época estival coas garantías das reservas de auga.

En paralelo, a Xunta destaca que continúa avanzando "en solucións alternativas" para asegurar as achegas ao caudal do Lérez, que abastece a Pontevedra, Marín, Poio, Sanxenxo e Bueu. Augas de Galicia estudou a semana pasada mediante drons a características da auga do oco mineiro de Ventoxo, en Forcarei, co fin de avaliar se cumpre os requisitos para facer achegas ao río Lérez. O organismo hidráulico está á espera de dispor dos resultados definitivos destas analíticas para confirmar se a auga embalsada ten a calidade necesaria para consumo humano e se é compatible coa vida do río.

No caso de que as analíticas sexan favorables, Augas de Galicia procederá a facer unha obra de emerxencia para transvasar a auga desde o oco mineiro cara ao Ventoxo, afluente do Lérez, para achegar caudal a este río.

Lembra o Executivo galego que a auga das balsas das minicentrais existentes augas arriba do Lérez xa se están empregando actualmente para manter o caudal ecolóxico do río e para conseguir manter o seu caudal en valores estabilizados, de en torno ao 1,7 m3/s.

O CONCELLO DE PONTEVEDRA CONSTATA "ESFORZO DE CONTENCIÓN"

Tamén este luns, a concelleira responsable do ciclo da auga no Concello de Pontevedra, Carme da Silva, informou que o estado actual do caudal do Lérez mantense con 1,6 m3/s. "Iso garante o abastecemento utilizando exclusivamente o bombeo de Monte Porreiro", dixo.

O río mantén un caudal estable respecto da pasada semana e tampouco variou o consumo dos concello. "Nótase que hai un esforzo de contención", sinalou, antes de incidir en que esta é a época do ano na que máis auga se gasta.

Así, en Marín, Poio e Bueu o incremento no consumo apenas se nota a pesar de que diminuíu moito a capacidade dos seus respectivos mananciais. A media de consumo da pasada semana foi de 37.000 metros cúbicos.

Por outra banda, os servizos municipais elaboraron unha listaxe de grandes consumidores de auga, á vez que identifica 25 establecementos públicos e privados como "abonados vulnerables" nos que o subministración se garantiría as 24 horas aínda que haxa restricións. "Basicamente trátase de centros socio sanitarios", como os hospitais ou as residencias de maiores.

No caso do Hospital Montecelo conta cun bombeo aparte, polo que resulta máis sinxelo illar o seu abastecemento para que quede garantido e o Provincial dispón dun sistema de almacenamento. "Estamos a adiantarnos a unha situación que esperemos que non se dea, pero queremos tela prevista", apuntou a concelleira.