A Xunta busca un "ambiente cómodo" na atención de persoas trans en ambulatorios cunha guía
Asociacións galegas do colectivo LGTBI valoran a súa existencia como "necesaria", aínda que apuntan a que quedan pasos por dar.
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 17/05/2025 | Actualizada ás 10:27
O Sergas elaborou unha guía con recomendacións para a atención sanitaria a persoas trans en Atención Primaria, que promove crear un "clima acolledor e seguro" e esixe que todos os profesionais do centro de saúde "deben estar formados e sensibilizados en todo o relacionado co colectivo trans".
Este documento --ao que Europa Press tivo acceso no seu último borrador-- foi aprobado este mércores nun pleno do 'Observatorio LGTBIQ+', o que coincide na semana do Día contra a LGTBIfobia, que se conmemora este sábado, 17 de maio.
Asociacións con representación neste órgano adscrito á Consellería de Política Social destacaron, en declaracións a Europa Press, a elaboración do protocolo como "positiva" e "necesaria". Deste xeito, puxeron de manifesto que existe "descoñecemento" nos ambulatorios de face ao trato con este colectivo.
A guía enmárcase no propósito de, segundo sinala o texto, "incidir en determinados colectivos nos que as actuacións desde Atención Primaria están mal consensuadas ou protocolizadas", como é o caso. As persoas trans "adoitan atopar barreiras" que pode influír na calidade da atención recibida, o que o documento relaciona coa "falta dun ambiente cómodo que lles proporcione confianza e seguridade no que se poden expresar de forma cómoda e aberta". Por iso, sinala que a maioría das persoas trans senten angustia nos centros de saúde como resultado do medo a ser discriminadas.
Esta é unha realidade que corroboran as asociacións galegas que traballan a favor do colectivo LGTBI. Os obstáculos achados neste sentido están relacionados con falta de información sobre a hormonización ou unha derivación errónea aos servizos médicos especializados, ademais de situacións de transfobia, nalgúns casos.
"Moitas [persoas trans] teñen unhas experiencias moi negativas no ámbito sanitario e veno como un espazo nada seguro", relata a xerente de Arelas, Cristina Palacios, que incide no carácter que ten o servizo como porta, xa que é "onde normalmente van por primeira vez ás persoas trans ou as familias coas persoas trans". Da outra forma, o texto recolle evidencias de que este colectivo presenta niveis máis baixos de ansiedade e menos tendencias autolesionales nos casos nos que se recibe apoio e coidados adecuados.
"FALTA DE RESPECTO"
Para a guía, existen dúas situacións prevalentes nas que unha persoa trans pode acudir á consulta, extraídos dun estudo realizado en Francia: ou ben por un motivo de identidade de xénero ou dun proceso de transición, ou ben por actividades preventivas de programas de Atención Primaria e asistencia sanitaria, con "motivos similares aos atopados na poboación xeral".
"Desde o inicio do contacto dunha persoa co persoal do centro de saúde, o respecto é fundamental e básico", recolle a guía. Por iso, pide que se refire a elas co nome e xénero gramatical co que manifestan ser tratadas e non realizar asuncións en base ao aspecto físico. Ambas as cuestións recoméndaas preguntar directamente.
RECOMENDACIÓNS SOBRE HORMONACIÓNS
Ademais, o documento adopta pautas achega do Tratamento Hormonal Cruzado (THC). Neste aspecto, é claro: "As decisións sobre a transición de xénero son persoais e varían en función das experiencias individuais. Informa así mesmo dos seus contraindicaciones e os seus efectos adversos". Este reverso é información que a guía achega igualmente aos profesionais dos centros de saúde.
EFECTOS DO "DESCOÑECEMENTO"
Arelas e Nós Mesmas sinalan ao descoñecemento existente á hora de realizar a derivación aos servizos especializados, polo que en ocasións realízanse traslados a Saúde Mental. "Ante o descoñecemento aínda hai esta idea de que isto é unha especie de desorde", indica Cristina Palacios. Así, as asociacións consultadas coinciden en que a existencia deste protocolo é unha demanda que realizaban desde facía tempo. "É un paso de moitos que quedan por dar", indica Pérez.
