A UE dá a razón á Xunta sobre eólicos: non hai obrigación de dar acceso público a informes sectoriais

O Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TXUE) deu a razón á Xunta na tramitación de eólicos, xa que falla que os Estados membro non están obrigados a permitir observacións públicas tras os informes sectoriais.

A sección terceira da Sala do Contencioso-administrativo do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) expuxo unha tripla cuestión prejudicial ao Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TXUE) para que determine se a Xunta debeu pór a disposición do público interesado (non só dos promotores) os informes sectoriais sobre parques eólicos para que puidese, no seu caso, formular alegacións e participar no proceso de toma de decisión sobre as autorizacións dos proxectos antes de que fosen aprobados. Eses informes sectoriais conteñen información sobre materia forestal, de augas, de patrimonio natural e cultural, de turismo, de saúde, de enerxía eléctrica e de seguridade aérea, entre outros.

Este venres, o TXUE emitiu sentenza na que declara que a directiva relativa á avaliación das repercusións de determinados proxectos públicos e privados sobre o medio ambiente --do Parlamento Europeo e do Consello, de 13 de decembro de 2011, relativa á avaliación das repercusións de determinados proxectos públicos e privados sobre o medio ambiente, na súa versión modificada pola Directiva 2014/52/UE do Parlamento Europeo e do Consello, de 16 de abril de 2014-- debe interpretarse no sentido de que: "non se opón a unha normativa dun Estado membro que establece que, no marco dun procedemento de avaliación das repercusións sobre o medio ambiente dun proxecto suxeito a dita directiva, as autoridades que poidan verse afectadas polo devandito proxecto, debido ás súas responsabilidades específicas en materia de medio ambiente ou ás súas competencias locais e rexionais, sexan consultadas ao mesmo tempo que o público interesado, sen que este último estea facultado posteriormente para presentar á autoridade ou autoridades competentes para autorizar o devandito proxecto as súas observacións e comentarios sobre os ditames emitidos polas autoridades consultadas nese contexto".

O Tribunal de Xustiza lembra que dita directiva establece que a participación do público debe ser efectiva e producirse nunha fase temperá do procedemento, antes de que se adopte a decisión sobre o proxecto, cando aínda todas as opcións están abertas. Con todo, non esixe que a consulta ao público teña lugar despois da das autoridades nin que este poida necesariamente formular observacións sobre os informes emitidos por estas.

O Tribunal de Xustiza da UE destaca que a directiva deixa aos Estados membros certa marxe sobre as modalidades de consulta, sempre que se garanta o acceso á información esencial e un prazo de polo menos 30 días para que o público interesado poida presentar observacións. Nese sentido, se o informe de impacto ambiental elaborado polo promotor do proxecto, conforme á directiva, contén información suficiente e está a disposición do público durante polo menos 30 días, pode considerarse que se respectou o dereito de participación.

Finalmente, o Tribunal de Xustiza sinala que impor a obrigación adicional de someter todos os informes sectoriais a observacións públicas posteriores podería xerar cargas desproporcionadas para as administracións nacionais, en contra do obxectivo de eficiencia do procedemento decisorio recolleito na Directiva que modificou a Directiva relativa á avaliación das repercusións de determinados proxectos públicos e privados sobre o medio ambiente.

RECURSO DE PETÓN DO LOBO

En decembro de 2017, a sociedade Eurus Desenvolvementos Renovables, S.L.U. solicitou á Xunta as autorizacións administrativas previa e de construción do parque eólico A Raña III, situado no municipio de Mazaricos. Á súa solicitude acompañou unha avaliación de impacto ambiental conforme ao previsto na Lei española de avaliación ambiental.

O procedemento incluíu unha fase de información pública de 30 días, durante a cal se presentaron observacións. Paralelamente, solicitáronse os informes sectoriais dos organismos competentes en ámbitos como o forestal, a da auga, o patrimonio natural e cultural, o turismo, a saúde, a enerxía eléctrica e a seguridade aérea, en aplicación da devandita lei.

O 17 de xuño de 2022, a Dirección Xeral de Calidade Ambiental, Sostenibilidade e Cambio Climático emitiu a correspondente declaración de impacto ambiental, e o 30 de xuño dese mesmo ano, a Dirección Xeral de Planificación Enerxética e Recursos Naturais outorgou as autorizacións solicitadas.

A asociación ecoloxista Petón do Lobo interpuxo recurso administrativo contra esta resolución. Ao non recibir resposta, presentou recurso contencioso-administrativo ante o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia no que alegaba, entre outros motivos, a ausencia dun novo trámite de audiencia pública tras a emisión dos informes sectoriais. Segundo a asociación, isto vulneraría a directiva relativa á avaliación das repercusións de determinados proxectos públicos e privados sobre o medio ambiente, interpretada no sentido de que o público debe poder formular observacións sobre os informes crave antes da decisión final, cuestión que agora refugou o TXUE.

RUEDA CELEBRA O FALLO

O presidente do Goberno galego, Alfonso Rueda, celebrou o fallo do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE) que dá a razón á Xunta na tramitación dos eólicos e asegurou que se "abre un novo horizonte de proxectos industriais en Galicia" cunha decisión que espera que sexa "respectada" e que sirva para "aproveitar todas as oportunidades" que Galicia "ten por diante".

Na súa intervención na xunta directiva do Partido Popular, que este venres se reuniu en Santiago de Compostela, Rueda asegurou que xa sabían que "os técnicos da Xunta son uns excelentes profesionais que traballan con rigor, profesionalidade e sen outra presión que o cumprimento da lei".

"Así o dixo a asesoría xurídica", afirmou para lembrar que así o trasladou no Tribunal Supremo cando "algúns o puxeron en dúbida". "Como seguiu sendo posto en dúbida, agora os que din que os técnicos da Xunta tramitan con rigor, con obxectividade e sen outra presión que a lei é o Tribunal de Xustiza da Unión Europea", celebrou.

BNG DENUNCIA O  MODELO EÓLICO DO PP COMO "DEPREDADOR"

A deputada do BNG Noa Presas insistiu en que o modelo eólico do Partido Popular é un "modelo depredador, que non protexe o medio ambiente nin garante os dereitos da cidadanía e que favorece o lobby eléctrico".

Durante unha rolda de prensa celebrada este venres, a nacionalista galega foi preguntada polos medios de comunicación a preto da decisión do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE) de "dar a razón á Xunta na tramitación eólica".

Ante isto, a nacionalista subliñou que "con independencia desta resolución" o BNG "segue defendendo outro modelo de desenvolvemento eléctrico". "Hai que ter en conta que o Partido Popular durante décadas non protexeu o territorio que tiña que estar integrado na rede Natura, e por tanto, hai unha debilidade enorme no territorio que non está protexido e debemos avanzar nese sentido", subliñou.

"A DECISIÓN DO TJUE NON SUPÓN O LEVANTAMENTO DAS PARALIZACIÓNS"

A Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza (Adega) cualificou de "decepcionante" o fallo do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE) que avala a tramitación da Xunta dos parques eólicos sen obrigar á exposición pública dos informes sectoriais. A entidade considera que esta interpretación "menoscaba o espírito da normativa europea" e limita o dereito á participación cidadá nun tema de gran impacto ambiental.

Con todo, Adega sostén que a decisión do TJUE non supón o levantamento automático das paralizacións cautelares de proxectos eólicos en Galicia, como afirma o sector. A organización lembra que moitas destas suspensións foron concedidas polo TSXG por outras causas, como as deficiencias nas avaliacións ambientais ou casos de posible fragmentación fraudulenta dos proxectos, cuestións sobre as que o tribunal europeo non se pronunciou.

A entidade ecoloxista transmite así unha mensaxe de tranquilidade aos colectivos que lograron medidas cautelares contra os parques eólicos e insiste en que continuará coa súa loita contra o "espolio ambiental" e a "invasión eólica" promovida, segundo denuncian, pola Xunta de Galicia. Acusan ao Goberno galego de favorecer un modelo de desenvolvemento baseado na desigualdade e alleo ao dereito da cidadanía a un medio ambiente saudable.