Galicia rexistra xa 210 mortes por calor no que vai de verán e 34 falecidos por afogamento

As elevadas temperaturas que se están vivindo este verán en Galicia deixaron un balance de 210 mortes atribuíbles a altas temperaturas, segundo os datos do Instituto de Saúde Carlos III, a través do sistema de Monitorización da Mortalidade diaria (MoMo), consultados por Europa Press. Neste sentido, o Instituto de Saúde Carlos III (ISCIII) estima que, en toda Galicia, houbo 210 falecementos causados indirectamente pola calor desde o 15 de maio, día no que o organismo dá por iniciada a época estival.

O envellecemento da poboación, especialmente acusada na Comunidade galega con respecto a outras, e a falta de costume a temperaturas por enriba dos 30 graos poderían ser algunhas das causas que poderían estar detrás desta cifra que ofrece o organismo público estatal pero que, no entanto, "non é un valor real" de mortes causadas polas altas temperaturas.

Así o advertía hai unhas semanas a Europa Press a directora do Centro Galego de Control e Prevención de Enfermidades (Cegace), Marta Piñeiro, quen incidía en que é unha estimación realizada "en base aos datos históricos de mortes esperadas e observadas" para un período. É dicir, emprégase un modelo estatístico para tentar determinar as causas cando hai un exceso de falecementos. Con todo, tamén insistía en que hai que tomar con "cautela" esta cifra porque "non é un valor real" e aseguraba que o dato galego pode ser tan alto porque a calor "non impacta da mesma maneira en todas as zonas xeográficas".

O CONCELLO DE PONTEVEDRA ESIXE PROTOCOLAS CONTRA A CALOR

O Concello de Pontevedra deu traslado a todas as empresas que xestionan os servizos municipais para que apliquen os seus protocolos internos relacionados coas altas temperaturas e extremen todas as precaucións en áreas como a limpeza e mantemento. A alcaldesa accidental e concelleira de Seguridade Cidadá, Eva Vilaverde, explicou que foron adoptadas diversas medidas preventivas, extremándose a precaución para salvagardar a seguridade da cidadanía, dos traballadores municipais e das empresas concesionarias.

Ademais, asegura que o servizo de Benestar Social tamén está "totalmente activo para detectar e atender calquera problema que poida xurdir entre a cidadanía", á vez que está a manter o contacto con todas as entidades sociais colaboradoras. Entre outras medidas, o Concello de Pontevedra abriu as fontes ornamentais de auga como "espazos de alivio térmico" e así poder servir de oasis a veciños e visitantes ante as altas temperaturas.

AFOGAMENTOS

Ademais, Galicia acumula 34 falecidos por afogamento en espazos acuáticos no sete primeiros meses do ano, oito deles en xullo, segundo datos da Federación Española de Salvamento e Socorrismo en base ao Informe Nacional de Afogamentos. Por comunidades autónomas, Andalucía é a que rexistrou maior número de mortes por afogamento no que vai de ano, con 52 falecementos, seguida de Canarias e Comunidade Valenciana, ambas as con 39. Séguenlle Cataluña (36); Galicia (34); Castela e León (22); Baleares (20); Castela-A Mancha (11), e Asturias (10).

Xa por baixo da decena sitúanse Cantabria e Murcia, con 9; seguidas de País Vasco (6); Aragón e Comunidade de Madrid (5); A Rioxa (3); Navarra (2), e pechando a táboa Melilla, cun, e Ceuta e Estremadura, que non rexistraron ningún falecido por afogamento en espazos acuáticos. No conxunto de España, no que vai de ano rexistráronse 302 falecementos por esta causa, a cifra máis alta no primeiros sete meses do ano desde que se iniciou en 2015 o Informe Nacional de Afogamentos.

Así mesmo, o trimestre formado por maio, xuño e xullo alcanza os 209 falecementos, superando os peores trimestres coñecidos ata agora: o de 2017, con 194 mortes, e o de 2024, con 187. Do total dos falecementos, 92 --isto é case o 30,5 % do acumulado nacional-- producíronse en xullo. Do total de persoas falecidas no sétimo mes do ano, 84 eran homes e 8 mulleres, o que eleva a 249 e 54, respectivamente, as cifras acumuladas desde o inicio do ano. A maioría das vítimas mortais eran de nacionalidade española --un total de 80--, aínda que durante o pasado mes rexistráronse tamén nove persoas falecidas de orixe europea e tres procedentes do continente americano.

O perfil máis frecuente entre as vítimas mortais continúa sendo o de homes adultos, especialmente maiores de 45 anos, de nacionalidade española. Non entanto, o verán de 2025 está a deixar un repunte entre menores de idade, con 9 menores falecidos en xullo e 11 en xuño, cun acumulado anual de 23. O rango de idade con maior número de persoas falecidas por afogamento en xullo foi o de 65 a 74 anos, con 30, por diante do de 18 a 25 anos e maiores de 75 anos, con 9 en ambos os rangos. No que vai de 2025, tamén se rexistrou un aumento de mortes entre persoas novas de 18 a 44 anos, con 66 persoas falecidas por afogamento, o que supón un 21,85 por cento do total. En canto ao tipo de espazo acuático no que ocorreron os afogamentos durante o mes de xullo, máis da metade tiveron lugar en praias, onde perderon a vida 50 persoas; 13 en piscinas; 10 en ríos, e os 19 restantes noutros espazos acuáticos.

TERMÓMETROS QUE SUPERAN OS 40ºC EN OURENSE

Neste contexto, cabe lembrar o municipio de Ourense rexistrou a temperatura máxima na comunidade galega este luns, ata o momento, con 42.5 ºC ás 17.00 horas. Segundo a información de Meteogalicia, seguíronlle os concellos de Leiro (Ourense) con 41.7 ºC, Arnoia (Ourense) con 41.5  ºC, Pantón (Lugo) con 40.9 ºC. Con todo, a Xunta situou este luns a alerta por calor en nivel vermello nos concellos das zonas isoclimáticas do Miño de Pontevedra e de Valdeorras, en Ourense. Ademais, os concellos das Rías Baixas, que se corresponden coas zonas isoclimáticas do suroeste da Coruña e do litoral de Pontevedra, están en nivel laranxa. Pola súa banda, en nivel 1 ou amarelo quedan a zona do Miño de Ourense, sur de Ourense e montaña de Ourense.

RECOMENDACIÓNS DAS ENFERMEIRAS DE OURENSE

A iniciativa 'Vos Martes ao Sol' encabezada por enfermeiras do centro de saúde A Ponche que se reuniron este martes nas piscinas de Oira, lanzou un "chamamento á prudencia e ao coidado individual e colectivo nestas xornadas de risco" en Ourense, ante temperaturas que alcanzaron os 38 graos de máxima na cidade, segundo datos de Meteogalicia.

Ana Sáez Ribao, enfermeira especialista en familiar e comunitaria do centro de saúde A Ponche e membro da iniciativa, lembrou que os nenos e anciáns son os "máis vulnerables" ante as altas temperaturas e destacou a necesidade de "previr os golpes de calor e outras complicacións asociadas". Entre os principais consellos, Sáez recalcou "non tomar o sol nas horas centrais do día, entre as 12,00 e o cinco da tarde", así como "camiñar pola sombra e utilizar lentes de sol e roupa clara". Sinalou, ademais, a importancia de "beber moita auga, beber moitos líquidos e comer froita e verdura de tempada".