Presentan o atlas lingüístico sobre o "galego-asturiano", o galego que se fala en Asturias
Os filólogos asturianos evitan entrar en controversias políticas sobre a realidade lingüística do Occidente asturiano, aínda que insisten en que se fala "galego-asturiano".
Por E.P. | OVIEDO | 14/12/2017 | Actualizada ás 19:01
Filólogos asturianos aplicaron importantes novidades para o estudo das zonas de fronteira entre dominios lingüísticos, como a introdución de investigacións de tipo estatístico nos datos alcanzados. É o método aplicado no 'Estudiu da Transición Llingüística na Zona Eo-Navia, Asturies (ETLEN)', o primeiro atlas lingüístico do mundo que estuda uno fronteira entre dous idiomas.
O profesor da Universidade de Oviedo Ramón d'Andrés presentou este traballo este xoves acompañado polos lingüistas Xosé Miguel Suárez e Miguel Monteavaro, que tamén participaron no estudo. Trátase dun traballo que comezou no 2000, que se alargou até o 2016 e que busca coñecer a fondo o conxunto de falas do Navia-Eo, que marcan a fronteira entre os dominios do galegoportugués e do asturleonés.
A obra estivo financiada pola Universidade de Oviedo, a Consellería de Educación e Cultura e o Ministerio de Educación, Cultura e Deporte, e é a obra máis completa sobre a realidade lingüística do galego e do asturiano, que algúns estudiosos chaman galego-asturiano. Os datos cos que se realizou o atlas ETLEN lográronse grazas, explicaron, a unha "rigorosa" encuestación lingüística da zona estudada con entrevistas a 108 persoas en 40 puntos (35 en Asturias e 5 na provincia de Lugo, en Galicia).
Segundo o profesor Ramón d'Andrés, este atlas supón toda unha novidade, porque, á parte de ser o primeiro que se fai en Asturias -quitando o 'Atlas léxico mariñeiro de Asturias', de Emilio Barriuso- é o primeiro que analiza unha zona de fronteira entre dous idiomas -galego e asturiano- e tamén inclúe novidades nunca aplicadas noutros estudos. "É o primeiro que introduce investigacións estatísticas, unha metodoloxía que se podería aplicar noutras zonas semellantes da Península, como a fronteira entre o aragonés e o catalán", explicou.
"Os datos alcanzados sometéronse a procedementos novos de tipo estatístico e lingüístico para chegar a un coñecemento moi fondo de como se dispoñen xeograficamente as falas da zona e que tipoloxía teñen en canto a galegoportugués e asturleonés", indicou D'Andrés. Unha análise que supón unha medición matemática das diferenzas entre as falas do Navia-Eo.
GRAN CANTIDADE DE DATOS
Para Ramón d'Andrés, o que máis pode chamar a atención do estudo é a coincidencia case básica entre os coñecementos previos que se tiñan da zona e o que agora conseguiron con ese traballo. "O atlas ten unha cantidade de datos lingüísticos que supera con moito o coñecido até o momento, aínda que a tipoloxía das falas é máis ou menos o que viña coñecendo", explicou.
O profesor da Universidade de Oviedo non quixo entrar en controversias políticas sobre a realidade lingüística do Occidente asturiano "porque as controversias científicas sobre esta zona non son moitas", pero comentou que é unha zona moi "soada" no ámbito científico que xa foi estudada polos departamentos lingüísticos dalgunhas universidades europeas.
"En cambio, sempre era un coñecemento fragmentado e heteroxéneo en cantidade e calidade, un coñecemento parcial, con este atlas hai un coñecemento máis fondo e homoxéneo", afirmou, para engadir que este coñecemento maior vai proporcionar ferramentas para a normalización do "galego-asturiano". "Moitos fenómenos lingüísticos da zona non se coñecían e iso pode dar material para realizar un estándar do galego-asturiano con maior coñecemento", indicou.
Agora, os autores do ETLEN buscan que este traballo chegue a todos os centros de investigación universitarios de España e doutros puntos de Europa, ademais de explorar todos os datos recoller ao longo das súas 1.088 páxinas e poder utilizalo en posteriores investigacións.
