Os Franco renuncian a cinco bens sen moito valor do pazo de Meirás

Os Franco renunciaron a cinco bens do pazo de Meirás, no inicio da vista de cuestións incidentais para determinar a natureza dos que hai no inmoble e "cales poden ser retirados polos demandados", segundo expuxo o titular do Xulgado de Primeira Instancia número 1 da Coruña ao comezo da mesma e en referencia á familia do ditador.

Antes de comezar as declaracións de testemuñas e peritos, o Franco avanzaron que renunciaban a cinco bens, entre os que están a escultura de San Xosé, uns escudos e un monólito.

Pola súa banda, en declaracións aos xornalistas, ás portas da antiga Audiencia Provincial da Coruña, o alcalde de Sada, Benito Portela, trasladou que manteñen "moitas expectativas" sobre o resultado da vista e remitiuse ao informe pericial "moi preciso" do seu parte para reclamar a titularidade pública dos bens. "Todos os bens mobles do pazo, fóra dos que acrediten que foron postos con posterioridade a 1975", sentenciou sobre a postura de Sada, onde se sitúa o inmoble, nesta vista.

Fíxoo antes de que, xa nela, o xuíz non admitise o citado informe pericial --que analiza bens entre 1938 e 1975-- por presentación "extemporánea" e por entender que non se incorporan "novos feitos". Pola contra o letrado do consistorio de Sada cualificouno de "pertinente", formulación que defendeu o Estado.

Inicialmente fixada para outubro do ano pasado, esta vista xa se pospuxo para celebrala en novembro e, con posterioridade, en xaneiro. Con todo, aprazouse, nesta última ocasión a solicitude da Administración Xeral do Estado e da Xunta, quen pediron a suspensión porque o informe pericial elaborado pola familia Franco tivo entrada a principios dese mes.

Dos bens existentes, o Estado reclamou 133 e ata o momento eran 55 os que estaban en discusión coa familia Franco, que xa avanzou a súa renuncia a cinco.

Na vista, están personados os Franco, ademais do Estado, a Xunta, a Deputación coruñesa e os concellos da Coruña e Sada, que reclama a titularidade pública de todos os bens desde a época de Emilia Pardo Bazán ata a morte de Franco e que foron incorporados durante a ditadura polo Estado.

RETIRAR BENS ROMPE O "SENTIDO HISTÓRICO" DO PAZO

Pola súa banda, peritos achegados polo Estado e a Xunta coincidiron en que bens en disputa no pazo de Meirás, entre a administración estatal e as demais adheridas á súa demanda e os Franco, forman parte do "conxunto" e advertiron que retiralos suporía romper "o propio sentido histórico" do inmoble.

"Son necesarios para entendelo", dixeron sobre o pazo. Deste, un dos peritos recalcou que foi concibido como "un proxecto unitario" por parte da escritora Emilia Pardo Bazán e que se foron depositando bens, como estatuas ou escudos, entre outros elementos, para "buscar un valor de antigüidade".

"Eses bens cumpren funcións e son propios do sitio histórico", manifestou un dos peritos da Administración autonómica en liña co aseverado, anteriormente, pola achegada polo Estado, que recalcou que hai tapices e outras pezas, como un sarcófago, "postos a medida" en Meirás. Tamén expuxeron que esas pezas perderían "valor" fóra do pazo.

"Non é un espazo privado dunha familia, é unha igrexa", asegurou tamén un dos peritos da Xunta sobre a capela existente. A avogada dos Franco expuxo se sería factible buscar outras pezas similares ás que están en disputa, ao que os peritos rexeitaron esta posibilidade en elementos pétreos. Descartaron que non sexa posible retirar outros como alfombras.

O perito do Estado, á súa vez, alertou do "risco" no que se poñen as pezas en caso de retiralas, a preguntas da letrada desta Administración sobre elementos como bancos e mesas de pedra, estatuas ou pilas bautismais, ademais de lámpadas.

Pola súa banda, o historiador Manuel Pérez Lorenzo, que declarou como testemuña e non como perito tras rexeitar o xuíz a pretensión do Concello de Sada --por considerar que o seu informe pericial se presentou fóra de prazo--, afirmou que o traslado de bens en disputa "suporía unha diminución do valor histórico e cultural do conxunto". "Moitos elementos, máis dos que se podía imaxinar, adscríbense a antes de 1938", dixo, aclarando, ademais, outros elementos que estaban antes de 1975, como agasallos ao ditador.

Mentres, un perito dos Franco rexeitou a posibilidade de que se produzan danos nas paredes de pedra ou outros elementos do pazo de Meirás se se retiran bens do mesmo, a preguntas da letrada da familia do ditador.

Así, rexeitou que haxa "un problema grave en retirar apliques" aínda que os mesmos estean en muros de pedra para suxeitar bens que están en disputa entre o Estado, como titular do inmoble, e as demais administracións personadas na causa contra o Franco, e a familia do ditador.

PETICIÓNS DAS ADMINISTRACIÓNS

As administracións, Estado, Xunta, Concello de Sada e da Coruña e a Deputación coruñesa, apelaron ao "valor histórico" de bens do pazo de Meirás que reclaman o Franco para rexeitar a súa retirada do mesmo.

Así, o Estado pediu a "entrega completa", en alusión aos bens que foron obxecto de discusión na vista de cuestións incidentales propostas para determinar cales forman parte do inmoble. En concreto, o Estado defende que é propietario de 133 elementos. Deses 55 eran obxecto de discusión, aínda que xa ao comezo da vista o Franco renunciaron a cinco.

A vista, que estaba previsto que concluíse este venres, finalizou, finalmente, este venres coa lectura das conclusións polos avogados das partes personadas: o Estado, a Xunta, os concellos de Sada e A Coruña e a Deputación coruñesa, así como os do Franco.

Tras escoitar as testemuñas e peritos achegados, que reafirmaron o valor histórico destes bens, os letrados expuxeron as súas conclusións para, nuns casos, rexeitar a entrega ao Franco dos bens obxecto de discusión. Entre eles hai elementos como mesas e bancos de pedra; un sarcófago; estatuas, brasóns, un mural, así como pilas bautismales e outros elementos no interior dunha capela como uns anxos e un atril.

Trátase de bens tanto do interior do pazo como do exterior, situados no xardín, e que a familia Franco rexeita que teñan unha "vocación de permanencia" como si alegaron as administracións para descartar que poidan retirarse, ao vincular eses bens ao propio pazo e o seu "valor histórico e didáctico", expuxo o historiador Manuel Pérez Lorenzo, que declarou como testemuña.