Vivendas enerxérticas do futuro: o modelo das pallozas dos Ancares

O uso de materiais autóctonos convérteas en exemplo da sustentabilidade, aínda que a inflamabilidad da palla é o seu punto débil.

Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 28/08/2022 | Actualizada ás 14:49

Comparte esta noticia

Quentar unha casa que sempre está a 10 graos (aínda que fóra haxa -10) require pouca enerxía. E se sempre está ao redor deses 10 graos, esa vivenda non necesitará sistemas de refrixeración aínda que no exterior haxa altas temperaturas.

En tempos de aforro enerxético, as pallozas preséntanse como construcións adiantadas para o seu tempo desde o punto de vista enerxético, posto que a súa arquitectura fai delas edificacións cunha demanda calorífica baixa.

A todo isto hai que engadir que a calor nas pallozas --construcións prerrománicas típicas da serra dos Ancares-- xerábao, en boa medida, o gando que convivía coa familia nunha mesma estancia na que tamén se atopaba a cociña. O resultado: minimización do consumo e das emisións.

"O éxito bioclimático das pallozas baséase na inercia térmica que achegan os seus muros de pedra. Esta cualidade dos materiais construtivos favorece que os cambios de temperatura das paredes sexan tan longos que practicamente non se producen no seu interior. Fai que se comporten como covas fresquiñas!", explica o pontevedrés Denis Cale, do estudo FIC arquitectos.

Con estratexias que hoxe poderían denominarse bioclimáticas, as pallozas sitúanse nun plano similar, salvando as distancias, ao das 'passive house', como así o abordan varios estudos. A forma circular confírelles compactación, e ademais están parcialmente embebidas no terreo, o que axuda a incrementar o efecto cova. Así mesmo, a altura dos muros tende a ser pequeno para que haxa menos perda térmica.

BO COMPORTAMENTO TÉRMICO

É o caso da tese de doctoramento de Diego Quiñoy, investigador de Energylab, quen, baixo o título 'Adecuación enerxética da tipoloxía edificatoria vernácula máis representativa de Galicia', analizou as pallozas e concluíu que mostran un "bo comportamento térmico".

Quiñoy reivindica esta construción prerrománica como construción bioclimática debido ao comportamento térmico da palla como illante, de 70 centímetros ata case un metro de espesor, e a inercia térmica achegada polo espesor dos muros de pedra, dun metro de ancho, xa que "regulan perfectamente a temperatura no interior da palloza".

"Todo iso implica que teña unha baixa demanda enerxética para satisfacer as condicións de confort e, por tanto, que xere menos emisións de CO2 ao introducirse sistemas de climatización", destaca.

Moito despois de que se construísen as primeiras pallozas, a mediados de século XIX, xeneralizouse o uso de instalacións de climatización para acondicionar os espazos, "co que un arquitecto podería deseñar un edificio sen interrelacionarse co medio e por tanto sen ter en conta as aprendizaxes da arquitectura vernácula", reflexiona Quiñoy.

Con todo, chama a atención acerca da relevancia de fixarse en exemplos como o das pallozas, sobre todo agora que volveu "esa necesidade de reducir o consumo enerxético", pola dependencia europea.

BAIXO IMPACTO AMBIENTAL

Xunto aos muros, a capa de medio metro de espesor de palla do teitume das pallozas é a que permite manter constante a temperatura da vivenda, explica Quiñoy. E está feita a partir de recursos naturais ao alcance, "solucións cun baixo impacto ambiental", isto é, materiais autóctonos --normalmente centeo--.

"A arquitectura tradicional local sempre ou case sempre foi sustentable por pura necesidade: sustentabilidade supón menor consumo de enerxía, e menor enerxía supón menor custo. A arquitectura tradicional e local adoita ter poucos recursos económicos, polo que bota man do que ten preto e por tanto é sustentable", explica Denis Cale.

Piornedo, Cervantes, Lugo. A aldea prerromana de Piornedo, declarada BIC, conta cunha singularidade tipica da alta montaña lucense e leonesa. As Pallozas, construcións prerromanas habitadas por animais e persoas ata os anos 70.. CARLOS CASTRO/EUROPA PRESS / Europa Press
Piornedo, Cervantes, Lugo. A aldea prerromana de Piornedo, declarada BIC, conta cunha singularidade tipica da alta montaña lucense e leonesa. As Pallozas, construcións prerromanas habitadas por animais e persoas ata os anos 70.. CARLOS CASTRO/EUROPA PRESS / Europa Press

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta