Vigo, Santiago, Pontevedra e Oleiros, os concellos galegos con maior número de avisos por velutinas

Os concellos galegos con maior número de avisos por presenza de avespas velutinas en 2022 foron: Vigo (1.141), Santiago (847), Pontevedra (610) e Oleiros (540). Estes catro concellos representan o 10% do total chamadas de toda Galicia.

Diso informou a directora xeral de Administración Local, Natalia Prieto, nunha comparecencia na Comisión Institucional, sinalando que A Illa de Arousa e Meis son os únicos concellos galegos que non están adheridos ao plan de control este ano, un acordo entre Xunta e Federación Galega de Municipios e Provincias (Fegamp) que renova por cuarto ano consecutivo o seu encomenda de tarefas á empresa pública Seaga. En concreto, este ano estarán adheridos 311 municipios, cinco máis que o anterior exercicio, tras a incorporación de Monterrei, Ortigueira, Ponte Caldelas, Vilalba e Ribeira.

Así, houbo un total de 34.491 avisos por velutina durante 2022 en Galicia, o que supón un "incremento considerable" do 10% respecto de 2021. As provincias da Coruña e Pontevedra agrupa o 75% desas chamadas, dado que son as que "teñen condicións climatolóxicas máis favorables para o avance desta especie invasora", aínda que "hai presenza practicamente en todo o mapa galego".

Aínda que o primeiro semestre e decembro eran as épocas nas que había menos chamadas, comeza a rexistrarse un "repunte" nesta época menos habitual, posto que pode ser que estean "a sobrevivir a condicións climatolóxicas do inverno". A maior época de chamadas é durante o verán, tamén hai un aumento en novembro pola caída das follas que deixan máis visibles os niños.

A media de avisos é de 94 diarios durante 2022, aínda que en agosto "existe un repunte moi importante", con 205 chamadas diarias ese mes, cun global de 7.231 avisos en agosto. No verán prodúcense o 50% de alertas do todo o ano.

NIÑOS RETIRADOS

Así mesmo, Prieto reiterou os datos xa avanzados o pasado mes nunha reunión do Goberno galego con Seaga para a renovación de encoméndaa, tamén abordados nun recente informe abordado no Consello da Xunta. E é que un total de 22.200 niños de 'vespa velutina' foron retirados ou neutralizados en 2022. Por provincias, A Coruña é a que conta cun maior número de niños eliminados ou neutralizados, con 10.352. Séguelle Pontevedra, con 6.899. A máis distancia están Lugo (2.918) e Ourense (2.054).

Desde a alerta recibida no teléfono de atención á cidadanía 012, o prazo medio para a retirada de niños é de cinco días hábiles. No entanto, o período pode ser maior en casos onde son inalcanzables ou dificilmente accesibles. A Xunta tamén habilitou o pasado mes de xullo un 'chatbot' complementario ás chamadas que permite contactar co servizo 012 as 24 horas do día e os 365 días do ano, que xestionou 4.400 avisos.

Entre os avisos de 2022, 4.518 foron de niños inactivos, en 4.370 casos tratábase doutras especies, mentres que 1.335 avisos foron duplicados dun mesmo niño. Agora, trabállase para este ano en implementacións tecnolóxicas que melloren a localización xeográfica.

De tal forma, Prieto fai un balance "francamente positivo" desde que se puxo en marcha o plan centralizado en 2020, coa retirada ou neutralización de 61.600 niños de velutina, o que permite "ir freando o avance desta avespa".

Nestas tarefas traballan 80 efectivos, que se redimensionan en función da época do ano, cunha concentración no período estival. Ademais, Prieto explica que cada ano se reforzan os medios materiais, con fibras de carbono cada vez máis lixeiras ou escopetas marcadoras de aire comprimido, por exemplo.

PLAN "MOI MELLORABLE"

Pola súa banda, Xosé Luís Rivas, Mini (BNG), pediu "máis investigación coordinada competentemente" para atallar esta praga, pois denuncia que "non hai coordinación" entre os diferentes estudos e ata agora "non se fixo nada en serio". Tamén bota en falta coordinación para o trampeo de primavera, pois cre que se debe mellorar "tentar saber onde invernan" as raíñas antes de que se produza a "futura explosión" da especie.

Xunto a isto, Mini puxo o foco en que "é inadmisible" que o teléfono 012 de comunicación sexa de pago. Tamén apunta que hai "demasiadas excepcións" recollidas para a actuación de Seaga pola localización dos niños, o que deriva noutros corpos como bombeiros.

Nesta liña, Paloma Castro (PSdeG) considera o plan "moi mellorable", posto que cuestiona a actuación de Seaga con derivacións constantes a bombeiros e voluntarios apícolas en "moitísimos supostos", entre os que citou alturas de máis de 25 metros ou espazos pechados. "Existen moitas queixas por ter que acudir en todas estas excepcións", afirma.

Ademais, a deputada socialista critica que a Xunta "non está a investir en previsión", dado que cando se produce a retirada do niño "o dano xa está feito". E é que apunta que se incrementa a neutralización de niños, pero "o éxito sería previr a implantación destes niños".

Castro tamén cre necesario mellorar sistema de localización de niños, posto que "se usa Google Maps, que non ten precisión". En cambio, Ana Belén García Vidal (PPdeG) valorou que se trata dun balance "moi positivo, aínda que a vostedes non lle pareza", afeou á oposición. "Somos conscientes que é imposible erradicar esta especie", pero sinala a "actuación profesional e eficaz" por parte da Xunta para combater a praga, "asumindo a retirada de forma homoxénea en todo o territorio".

AUMENTO DA EXPANSIÓN NA PANDEMIA

Nas súas quendas de réplica, Natalia Prieto dixo á oposición que diferentes supostos que apuntaron non significa que Seaga "non actúe", senón que o prazo de resolución "pode ser maior a cinco días". Remarca que hai "niños que non se poden retirar" ou que "non se poden visualizar", polo que hai casos nos que é necesario usar drones ou elevadores para a retirada, do mesmo xeito que supostos nos propietarios de leiras non dan permisos para entrar.

Igualmente, a directora xeral recoñeceu que os trampeos na pandemia "non se puideron realizar", o que produciu un "repunte moi importante de avisos e expansión desta especie". A isto súmase que 2022 foi un ano "especialmente favorable para a expansión" da velutina, con clima moi seco, o que fai que aumenten os individuos de forma "moito máis rápida" nalgunhas zonas.

Tamén destaca que se traballa de forma "coordinada" con universidades, con traspaso de "toda" a información existente ás universidades da Coruña e Vigo. Finalmente, dixo que para o teléfono 012 optouse por unha tarifa a prezo, que "dependerá do operador móbil de cada cidadán". No entanto sinala que tamén existe un teléfono que "non vai ter custo" para o usuario, trátase do 981 900 643.

Arquivo - Niño de avespa velutina. UNIU - Arquivo | Fonte: Europa Press