Lembranzas con Francisco Fernández del Riego

Desde moi pequeno o meu pai de forma recorrente contábame como comezara a traballar -sendo menor de idade- na famosa imprenta Roel da rúa Velázquez Moreno.

Por Lois Pérez Leira | Bos Aires | 18/05/2023

Comparte esta noticia
O seu primeiro traballo na imprenta era levar as galeras da revista Industrias Pesqueiras, que redactaba Fernández del Riego e cuxo propietario era  Valentín Paz Andrade. Durante o día subía e baixaba a costa ata o edificio da rúa Policarpo Sanz 18.  Moitas veces quedaba varias horas esperando as correccións, para logo ser impreso. Tal foi o contacto diario que don  Francisco colléralle certa simpatía ao raparigo. O meu futuro pai de nome Luís, quería  ser tipógrafo, que por aqueles anos pagábase ben o oficio.  Soñaba con xuntar uns aforros e macharse para América. Como a maioría dos mozos daquela época. Para Luís levar aquelas galeras era unha honra, don Fernández del Riego era un intelectual galeguista moi recoñecido.  A pesar de ser un dirixente importante das Mocidades Gallguistas, foi protexido das garras do franquismo, polo avogado e tamén galeguista Valentin Paz Andrade. Don Valentín tiña grandes contactos cos empresarios da pesca e os conserveiros.
 
A maioría dos militantes do Partido Galeguista marcaáron ao exilio; Castelao, Luís Seoane, Núñez Búa e Suarez Picallo. Outros viviron escondidos como Alonso Ríos, mentres os menos comprometidos abstivéronse de facer política. Nalgúns casos como Filgueira Valverde, Juio Sigunza e Alvaro Cunqueiro colaboraron co novo réxime. Hai que recodar que en 1935 divídese o Partido Galeguista, cos que non querían entrar na Fronte Popular e fórmase Dereita Galeguista, con Vicente Risco, Otero Pedrayo, Manuel Beiras entre outros.
 
Co transcorrer do tempo o meu pai convértese en tipógrafo e aforra o seu diñeiro para emigrar á Arxentina en 1954. Logo séguelle a miña nai e o que lle escribe. Don Francisco convértse no nexo entre o Partido Galeguista  do interior liderado por Piñeiro e As Irmandade Galegas creadas por Castelao.  Primeiro na Arxentina e logo créase no Uruguai, Brasil,  Venezuela  etc.
Sempre quedou gravado aquel recordo do meu pai. En 1975  o 12 de outubro dese ano cumprín o meu soño de regresar ao meu país. Poucos días despois morría Franco. Como era lóxico celebrámolo discretamente de taberna en taberna,  co Grupo A Roda e Suso Vaamonde.
 
Co inicio da transición puidemos celebrar o primeiro entroido en Vigo, na  zona de viños. A primeira Feira do Libro na Alameda, onde coñecín a Celso Emilio Ferreiro, mentres tanto suspendíase a  conferencia de Neiras Vilas no Mercantil, rodeado polos grises e a de Alonso Montero na Caixa de Aforros.
 
 Eran días moi axitados. Por aqueles anos As Mocidades Musicais organizaran en 1976 o Primeiro Encontro de Artistas  Novos de España. Rosendo Soutelo era o presidente e estaba  composto polo músico Enrique Macías , Manuel Forcadela, Roberto Vázquez, o destacado fotógrafo Federico Puigdevall, Amante Caride  e quen lle escribe, eramos os organizadores daquel rupturista  encontro cultural, que rompeu coa censura daqueles anos. Para algúns foi o primeiro antecedente da movida viguesa.
 
As casualidades da vida fixo coincidir que o local das Mocidades Musicais quedaba no mesmo edificio onde funcionaba a Revista Industrias Pesqueiras, así que case relixiosamente cando se pechaba o edificio ás 20 horas,  cruzábame con don Francisco para pechar a porta do edificio. Sempre de traxe, con rostro serio, con algún libro debaixo do brazo. A diferenza de idade cohibíame de ter un dialogo, para contarlle a anécdota do meu pai. Anos despois instáleme definitivamente a vivir en Vigo e comezou a miña paixón pola historia da emigración, a segunda república e o exilio galego.
 
Por aqueles anos Don Francisco era o director da Fundación Penzol e eu era un asiduo visitante daquela institución. Púxenme a escribir a biografía de Ramón Suárez Picallo amigo de Fernández del Riego. Con tal motivo entrevisteino en varias oportunidades. Cando lle contei cal era o meu proxecto, exclamou 'Picallo foi un dos mellores'. Alí trabamos un vínculo que nos unía coa emigración. Facilítome o arquivo  fotográfico da visita de Otero Pedrayo a Buenos Aires e a súa propia viaxe á Arxentina en 1949. Máis dunha vez cruzámonos nalgún acto oficial. O certo que Fernández del Riego  foi un intelectual galeguista moi comprometido co país. Ben merecido que este ano sexa declarado Día dás Letras Galegas.

Francisco Fernández del Riego
Francisco Fernández del Riego | Fonte: RAG
Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Lois Pérez Leira Naceu en Vigo en 1953, emigrando á Arxentina cos seus pais sendo aínda un neno. En 1990 retorno definitivamente a Galicia, especializándose en temas migratorios. Durante estes últimos anos escribiu numerosos libros sobre a emigración galega e impartiu distintas conferencias en distintos países do mundo. Nos últimos anos se dedicou ao documentalismo sendo director de 18 documentais. Na actualidade é o secretario xeral de Nova Esquerda Socialista, organización que participa do Novo Proyecto Común. Foi distinguido en numerososa oportunidades, sendo nomeado cidadán ilustre da cidade de Salvador de Bahia.