Resumo dun mandato descafeinado en Galicia: unha trintena de leis aprobadas, 15 con Rueda de presidente, e un 2020 ermo
O ritmo lexislativo sobe en relación á última lexislatura que completou Feijóo, na que só 22 normas viron a luz no Hórreo.
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 09/12/2023 | Actualizada ás 14:45
Galicia viviu un ano 2020 marcado pola pandemia e pola celebración das últimas eleccións autonómicas que abocou a un parón lexislativo na comunidade. Ningunha lei viu a luz no Parlamento autonómico nese exercicio, pero desde entón son unha trintena as normas que foron aprobadas no Pazo do Hórreo, ao redor da metade xa con Alfonso Rueda aos mandos da Presidencia da Xunta.
En concreto, un total de 33 leis foron aprobadas entre 2021 e o que vai de 2023 (as 31 que figuran na web oficial do Parlamento xunto coas de igualdade e artesanía, que viron a luz nos dous últimos plenos). Ademais, antes de que finalice o ano a previsión é que queden aprobadas a lei de orzamentos autonómicos para 2024 e a de medidas que a acompaña. Pero tamén está en tramitación avanzada a lei de calidade alimentaria, que previsiblemente será aprobada.
Ademais, todos os grupos con representación no hemiciclo galego (PPdeG, BNG e PSdeG) apoiaron de forma unánime a tramitación da cuarta lei en sete anos para o traspaso da AP-9. A súa tramitación, para o seu reenvío ao Congreso dos Deputados, tamén se atopa nunha fase adiantada pendente de novos pasos e, segundo fontes consultadas por Europa Press, recibirá luz verde de inmediato. Do mesmo xeito, á espera de que Rueda convoque os comicios autonómicos do ano 2024, o que paralizaría a actividade lexislativa, acaba de entrar na Cámara e segue a súa tramitación (xa superado o debate de totalidade) a lei de cultura inclusiva.
Así as cousas, a pesar do atípico de 2020 sen unha soa norma aprobada (mesmo as leis de orzamentos de 2021 e a de medidas fiscais e administrativas correspondentes a ese exercicio aprobáronse en xaneiro do mesmo ano) e á espera de que Rueda poña fin á incerteza ao redor de cal será o domingo elixido para as próximas galegas, o mandato pecharase cunha maior produción lexislativa que o anterior: o último que Alberto Núñez Feijóo completou como presidente.
UN MANDATO CUNHA INÉDITA SUBSTITUCIÓN NA PRESIDENCIA
Esta XI Lexislatura, Galicia viviu unha situación inédita na historia da autonomía e é que o presidente que fora elixido as urnas en xullo de 2020, Alberto Núñez Feijóo, abandonou o seu cargo para converterse no líder do PP estatal tras unha profunda crise no seu partido que levou por diante o liderado de Pablo Casado.
Así que, baixo o mandato de quen en maio de 2022 sucedeulle como presidente autonómico, Alfonso Rueda, aprobáronse 15 leis, algunhas normas de relevancia simbólica como a que regula o Panteón de Galegas e Galegos Ilustres, que naceu da unanimidade parlamentaria e viu luz verde en agosto deste mesmo ano; e outras de impacto social significativo como a lei de xogos de Galicia ou de carácter económico, como a lei de áreas empresariais.
E en xullo, ás portas dos comicios xerais, o Parlamento galego aprobou a lei de ordenación e xestión integrada do litoral, que estivo desde o inicio da súa tramitación acompañada pola polémica. De feito, o Goberno central recorreuna ante o Tribunal Constitucional (TC) e sempre foi obxecto de confrontación entre ambas as administracións. Un alto cargo do Executivo estatal, Hugo Morán, chegou a equiparala no seu día con "case unha declaración de independencia".
MÁIS LEIS QUE NA ÚLTIMA ÍNTEGRA DE FEIJÓO
A XI Lexislatura (con dous presidentes autonómicos distintos) segue reflectindo un ritmo menor ao doutros mandatos previos, mesmo co propio Feijóo á fronte da Xunta, pero supera xa o ritmo lexislativo da inmediatamente anterior (2017-2020), cando só viron a luz 22 textos en Galicia. E é que ese terceiro mandato de Feijóo pechouse co ritmo lexislativo máis baixo desde que botou a andar o autogoberno en Galicia. A media anual de produción normativa baixou e, á marxe do parón que propiciou a pandemia e a convocatoria electoral das galegas, o descenso chegou sobre todo determinado por unha acentuada caída en 2018, cando só viron a luz tres leis.
Así, o Parlamento galego dixo adeus á X Lexislatura con só 22 normas aprobadas, o número máis baixo da súa historia nun mandato e cunha diferenza significativa cos anteriores nos que Feijóo gobernara igualmente con maioría absoluta. E é que no primeiro no que se deu esta conxuntura (VIII Lexislatura, 2009-2012) viron a luz un total de 51 leis e no segundo (IX Lexislatura, ata 2016), 55. Como é habitual, a lexislación avanzou da man do contexto político e social. Por exemplo, pechou 2009 coa aprobación dunha nova lei de caixas, que foi modificada en setembro do ano seguinte para facilitar fusión de Caixanova e Caixa Galicia.
Na liña coa bandeira da austeridade que Feijóo reivindicaba entón en cada intervención pública fronte á crise económica, Galicia anticipouse ao aprobar en xuño unha lei de disciplina orzamentaria e sustentabilidade financeira. Ese mesmo 2011 foi o ano tamén da lei de apoio á familia; mentres que en 2012 viu a luz a lei da área metropolitana de Vigo, entre outra decena de normas. A IX Lexislatura foi a da Lei de racionalización do sector público autonómico (2013) e a de transparencia e bo goberno (2016). Pero tamén, coas primeiras luces da recuperación, a que viu nacer 2016 unha lei pola que se aprobaba unha retribución de carácter extraordinario para os empregados públicos.
A XUNTA REIVINDICA A OPORTUNIDADE LEXISLATIVA
No Executivo autonómico, á fronte do que Rueda leva uns 18 meses, están satisfeitos cunha produción normativa que ven "posible" grazas "á experiencia acumulada" por un Goberno que "coñece as problemáticas presentes" de Galicia e que "se anticipa a desafíos futuros" con normas "pioneiras". Entre elas, as fontes consultadas por Europa Press destacan algunha das que están en fase de desenvolvemento como a Lei de recursos naturais ou a de prevención de condutas adictivas en menores. Pero tamén, por exemplo, a "primeira" lei de intelixencia artificial de Europa.
Entre tanto e cunha igual maioría absoluta popular que o sustenta no Parlamento, Rueda herdou de Feijóo e asumido como propia algunha estratexia lexislativa non exenta de críticas por parte da oposición: a vía das leis de medidas que acompañan aos orzamentos e que permitiron modificar en cada exercicio decenas de normas sen un debate individualizado no Pazo do Hórreo.
