Bulos de saúde en Atención Primaria: Alimentación, vacinas e Internet

Alimentación, vacinas, homeopatía e cancro centran os bulos de saúde máis frecuentes cos que os pacientes acoden a consultas de Atención Primaria, polo que os médicos deste nivel asistencial advirten de que "calquera información sobre a saúde debe pasar un matiz de rigor" e apelan a denunciar as "barbaridades".

Así o destacaron na presentación do 'I Guía contra os bulos en Atención Primaria' presentada este xoves no marco do XXVI Congreso Nacional de Medicamento Xeral e de Familia que se celebra en Santiago de Compostela do 16 ao 18 de maio cuns 3.000 asistentes.

En rolda de prensa, o coordinador de #SaludSinBulos, Carlos Mateos, animou a que "todos actúen á vez" para "desactivar" os bulos de saúde por Internet, en relación a "barbaridades" sobre alimentación e vacúas, entre outros. "Debemos saír todos á vez (sociedades científicas, médicos e outros organismos), denuncialo e dicir que é un bulo", reivindicou. Neste sentido, defendeu a necesidade de "formar aos profesionais para que orienten aos pacientes". Ademais, apelou a contar con "ferramentas para combater a desinformación" e chamou a "informar con rigor" sobre a saúde.

Por iso, en colaboración coa Sociedade Española de Médicos Xerais e de Familia (SEMG) #SaludSinBulos elaborou este guía a partir dunha enquisa na que participaron 792 persoas. Así, constataron que os temas que "máis preocupan" á poboación radican na alimentación, aspectos relacionados con dietas sobre todo, e as vacinas. Respecto diso, Mateos lamentou que "hai unha falta de coñecemento xeneralizado".

Deste xeito, denunciou bulos como que "as vacinas producen autismo" ou "efectos secundarios graves". Respecto diso, comentou que familias cun fillo autista optaron por non vacinar a fillos menores en base a falsidades como esta. As canles a través dos cales os pacientes acceden a estes bulos de saúde, segundo a enquisa presentada, son Internet, persoas próximas e redes sociais. En relación a como actúa o médico de primaria ante un paciente que acode cun bulo, destacaron que "a maioría trata de desmontalo con argumentos científicos".

O presidente da SEMG, Antonio Fernández-Prol, sostivo que "o doutor Google está na consulta cada día" e apuntou "casos pintorescos" nos que o paciente "ten moita información" da rede e considera que sabe máis que o profesional. "Tes que aprender a convivir con iso", afirmou, para reivindicar que "o labor do médico de Atención Primaria é tremendamente importante".

Tamén alertaron sobre "movementos cidadáns" como o dos coñecidos como "antivacunas" porque "fan relaxar certas campañas" porque "se deixan de usar medidas preventivas" e poden levar a "prácticas moi perigosas". Respecto diso, Carlos Mateos concretou que os "antivacunas fan moito ruído", á vez que defendeu as vacinas e incidiu noutras cuestións como que pacientes con cancro "abandonan tratamentos" por bulos relativos a falsos tratamentos con alimentos fronte a medicamentos oncolóxicos.

INTELIXENCIA

"A única maneira de actuar é a intelixencia colectiva", resaltou Carlos Mateos, quen apelou a que "profesionais controlen se é unha web acreditada" a que difunde consellos sobre saúde.
En concreto, asegurou que no buscador Google "atopas mellor propagación" de bulos de saúde, pero é en Youtube onde, matizou, "atópasche auténticas barbaridades moi ben situadas".

Por iso, o presidente da SEMG apelou a un "comportamento colectivo cara á transmisión do coñecemento coherente e regulado" e defendeu que "se denuncie o que estea fose de rango". Nesta liña, apostou por "algunha axencia externa formada por profesionais que dea esa calidade a unha páxina e dentro do rigor".

Para Carlos Mateos para que unha web sobre saúde estea acreditada "ten que estar citada a fonte". Preguntados sobre cal é a principal alerta para saber que se trata dun bulo, resaltou que "cando sexa algo alarmista, tanto en sentido positivo como contrario".

Sobre o perfil de quen cre nestas cuestións, Carlos Mateos incidiu en que "a xente que cre máis en bulos de vacinas é xente con máis estudos e máis actividade en redes sociais". No entanto, advertiu de que "ninguén está libre dos bulos".

Alimentación e vacinas centran os bulos de saúde máis frecuentes cos que pacientes acoden a Atención Primaria. SEMG | Fonte: Europa Press