E agora que?

Feijóo gañou sen despeitearse e coas mesmas armas de sempre: unha apelación baleira a Galicia, o despregue dunha maquinaria electoral poderosa, unha mensaxe de solidez e estabilidade e a inquebrantable adhesión dos medios. Non precisa máis. O PPdeG, isto é, o partido de Feijóo, non está construído para gobernar –faino entre mal e peor– senón para gañar eleccións. E gobernan con ese obxectivo: seguir gañando. Así levan dende a democracia con apenas uns breves intervalos nos que perderon o poder por circunstancias especiais. 

 

A oposición seica xoga o seu partido. O PPdeG non semella “da súa liga”, como se di en fútbol. Uns equipos compiten para quedar campións; outros para non descender. A segunda forza fica a 22 escanos da primeira nun parlamento de 75. Recibiu menos do 50% dos apoios do partido gañador. A distancia é sideral. Nestes tempos e noutras contornas, unhas cifras similares resultan absolutamente imposibles. Non hai liga no mundo que permita tal superioridade. 

 

Se eu estiver nas mentes de Ana Pontón e Gonzalo Caballero, preguntaríame o que debo facer para romper esta brutal hexemonía de vez. No BNG están contentos. Parece lóxico: foi unha vitoria para as súas siglas e para a súa lideresa, magnífica sempre. Non o foi, sen embargo, para o seu espazo. A suma de En Marea máis BNG en 2016 acadou un 27,4% dos votos polo 27,9% que conseguiron entre BNG, Galicia en común e Marea galeguista en 2020; apenas medio punto máis, igual ca o PP que ganou 0,4. Dá a impresión de que velaí teñen o teito. 

Como podería o BNG romper ese límite aparente do 28%? Supoño que tentarán aproveitar a corrente positiva creada durante a campaña para ampliar a base, recuperar as sensibilidades e talentos fuxidos e captar novos afiliados. Entre as moitas cousas que fixo ben Ana Pontón, subliñaría a apelación e o convencemento á mocidade. O reto será conseguir un efecto similar nos demais tramos de idade. O estudo histórico do voto nacionalista pon de manifesto a dificultade extraordinaria da tarefa. 

 

A clave para tirar ao PP do goberno descansa no PSdeG e neste ámbito a marxe para medrar é ampla. Nas xerais do ano pasado, o PSOE quedou a 0,7 puntos do PP co 31,3% dos votos (19,4% nas autonómicas de hai uns días). A enorme diferenza de apoios en tan escaso intervalo de tempo so pode obedecer a un feito: os votantes non consideran que o PSdeG estea preparado para gobernar Galicia. Se o desafío do BNG revélase complicado, o do PSdeG resulta titánico. Trátase de transformar por completo o partido, imprimirlle un sólido selo autóctono, liberarse das dependencias mesetarias, compactar a organización interna, deseñar un proxecto en clave de país e facer que a presenza socialista se sinta en cada un dos 314 concellos galegos. 

 

Supoñamos que tanto os uns coma os outros evolucionan dun xeito máis ou menos satisfactorio; e tamén que Unidas Podemos continúa co seu devalo. Poñámonos, xa que logo, nun escenario posibilista ante as eleccións 2024, estea quen estea á fronte do PP en Galicia. O BNG, se confirma as boas expectativas, podería obter, digamos, 20 escanos no parlamento galego. O PSdeG, se consigue convencer parte dos votantes flotantes, sería quen de acadar unha cifra semellante. Deste xeito, a alternativa esquerdo-nacionalista chegaría a gobernar mesmo con certa comodidade.  

 

Parece factible salvo que se produzan liortas entre eles que desconecten a cidadanía do proxecto. Esa é a idea central: necesítanse para gobernar o país. Moitos celebrarían que durante os vindeiros catro anos, BNG e PSdeG puxeran en marcha un programa conxunto a aplicar nas deputacións e concellos onde gobernan. Hai liñas esenciais que se poden artellar desde os gobernos provinciais e municipais. A recuperación do agro, a potenciación da economía verde, a loita contra a hexemonía do eucalipto, o impulso ao I+D, a cooperación estratéxica das empresas, a defensa e rexeneración da cultura e a lingua propias... son programas que BNG e PSdeG poden activar e visualizar mesmo estando fóra da Xunta. Algo así facilitaría o que debería ser grande obxectivo común: empezar a gobernar Galicia sobre a base dos criterios e capacidades propias e unha visión universal do futuro.