Por Xosé Antonio Pena | Compostela | 28/02/2021 | Actualizada ás 12:00
Seguimos, pois, dándolle continuidade ó artigo principiado na anterior entrega:
▲ DENTRO DE UN RATO &&& EN UN RATO:
En contextos ou secuencias coma por exemplo ir dentro de un rato, hacer algo dentro de un rato, etc., na nosa lingua óptase moitas veces por solucións do tipo de aquí a un pouco / de aquí a un anaco / de aquí a un cacho / de aquí a un chisco / nun anaco / nun cacho / nun pouco / nun bocado / nun pedazo / nun chisco / nunha chisca / nunha miga / nun migallo / nunha migalla / á volta dun anaco / á volta dun cacho / á volta dun pedazo / á volta dun pouco / á volta dun chisco / á volta dunha miga / etc.
Ex.: Deja el expediente encima de la mesa, que dentro de un rato ‡ en un rato lo miro.
Deixa o expediente enriba da mesa, que o miro nun anaco ‡ nun chisco ‡ nun bocado ‡ nunha miga ‡ de aquí a un anaco ‡ de aquí a un pouco ‡ de aquí a un chisco ‡ á volta dun anaco ‡ á volta dun cacho ‡ etc.
Ou mesmo tamén, segundo os contextos, e cando queremos dar a entender que ese *rato é bastante curto, botamos man de voces e locucións coma decontado / axiña / á minuta / ó dereito / deseguida / logo / nun instante / nun intre / nun segundo / nun momento / nun nada (de nada) / nun nadiña (de nada) / pronto / rápido / rapidamente / ...
Ex.: No empecéis la reunión sin mí, que estoy ahí en un rato.
Non principiedes a xuntanza sen min, que decontado estou aí ‡ que axiña estou aí ‡ que estou aí á minuta ‡ que estou aí ó dereito ‡ que estou aí deseguida ‡ que logo estou aí ‡ que estou aí nun instante ‡ que estou aí nun intre ‡ que estou aí nun segundo ‡ que estou aí nun momento ‡ que estou aí nun nada (de nada) ‡ que estou aí nun nadiña (de nada) ‡ que pronto estou aí ‡ que estou aí rápido ‡ que estou aí nun anaco/anaquiño ‡ que estou aí nun chisco/chisquiño etc.
NOTA: A locución á minuta (xunto coa variante á minutiña), non rexistrada a día de hoxe no DRAG pero si nalgúns traballos (coma, por exemplo, na obra Fraseoloxía do mar na Mariña luguesa, de Paco Rivas), vén basicamente a dar conta de que algo acontece ou se realiza con moita rapidez e prontitude a partir dun momento dado que serve de referencia ou de punto de partida. Entre outros contextos, pode cubrir o da locución castelán al punto (=inmediatamente despois, xusto a seguir, sen apenas dilación), como veremos no seu día. Ex.: El general salió de la estancia, y al punto entró su esposa, que había escuchado toda la conversación desde el salón. O xeneral saíu da estancia, e á minuta ‡ e no intre ‡ e ó dereito entrou a súa esposa, que escoitara toda a conversa desde o salón. Trátase, ademais, dunha locución que entendemos que non se pode considerar como localismo restrinxido a unha área concreta, dado que, como dixemos, Paco Rivas a rexistra na Mariña luguesa, pero, pola súa banda, quen isto está a escribir tamén a ten de seu de xeito natural... e da zona do Barbanza á Mariña inda hai un anaco.
|
▲ AL RATO + oración verbal:
En secuencias coma por exemplo llegó ella, y al rato entró también su marido, habitualmente optamos por expresións como chegou ela, e ó pouco / de alí a un pouco / de alí a un anaco / de alí a un bocado / de alí a un momento / de alí a un intre / de alí a un nadiña / de alí a un chisco / de alí a unha miga / etc. entrou tamén o seu marido.
Así mesmo, se queremos dar a entender que ese *rato é bastante curto ou moi curto, empregamos voces coma decontado / axiña / á minuta, deseguida / enseguida / logo.
Ex.: Chegou ela, e decontado ‡ axiña ‡ á minuta ‡ deseguida ‡ enseguida ‡ logo entrou tamén o seu marido.
NOTA: Respecto do adverbio logo é de salientar que, con este significado de xusto a seguir (que se viría a corresponder basicamente coa acepción 1 do DRAG), o seu uso require indefectiblemente que non haxa ningunha pausa nin intervalo entoativo na enunciación entre el e o verbo que lle segue, na medida en que isto implicará que o estamos focalizando e, polo tanto, que presenta a significación temporal aquí referida, e non a de “máis tarde no tempo, despois”, que se viría a corresponder coa acepción temporal non focalizada ou máis habitual e “neutra”, por así dicilo. ● Chegou ela, e logo [pausa ou intervalo entoativo na enunciación, máis ou menos marcados] entrou tamén o seu marido. = “Chegou ela, e despois entrou tamén o seu marido, e máis tarde entrou tamén o seu marido”. Chegou ela, e logo [sen pausa nin intervalo entoativo na enunciación] entrou tamén o seu marido. = “Chegou ela, e xusto a seguir, ou moi pouquiño despois, entrou tamén o seu marido”. Ou, por poñer outro exemplo onde se cadra se percibe dun xeito máis claro: ● Logo [pausa ou intervalo entoativo na enunciación, máis ou menos marcados] dígollo. = “Despois dígollo, máis tarde dígollo”. Logo [sen pausa nin intervalo entoativo ningún na enunciación] llo digo. = “Axiña llo digo, decontado llo digo”.
|
Se tes problemas ou suxestións escribe a webmaster@galiciaconfidencial.com indicando: sistema operativo, navegador (e versións).
Agradecemos a túa colaboración.