Xa hai máis de vinte anos que o TC tivo que manexar o concepto de oficialidade aplicado ás linguas españolas, e dixo (STC 82/86, fx 2º):
"Aunque la Constitución no define, sino que da por supuesto lo que sea una lengua oficial, la regulación que hace de la materia permite afirmar que es oficial una lengua, independientemente de su realidad y peso como fenómeno social, cuando es reconocida por los poderes públicos como medio normal de comunicación en y entre ellos y en su relación con los sujetos privados, con plena validez y efectos jurídicos (sin perjuicio de que en ámbitos específicos, como el procesal, y a efectos concretos, como evitar la indefensión, las Leyes y los tratados internacionales permitan también la utilización de lenguas no oficiales por los que desconozcan las oficiales)".
Daquela, nada impide que calquera poder público recoñeza ou declare como oficial calquera lingua allea (ou a propia, claro!), vg., o concello de Burela co portugués; mais, como se pode tirar doadamente, dese concepto constitucional de lingua oficial DE NINGUNHA MANEIRA SE TIRAN DEREITOS DE USO POR PARTE DOS PARTICULARES, nin en concreto o dereito a recibir o ensino obrigatorio na lingua oficial escollida polos pais, docentes ou discentes. Dese concepto constitucional de lingua oficial só se pode derivar a obriga dos poderes públicos de COÑECEREN, na persoa dos seus servidores!, e eventualmente USAREN a ou as linguas declaradas oficiais.
Ven isto a conto porque os galegoexterminadores, os defensores da progresiva extinción do galego por medio da indebida merma dos seus usuarios, afirman teimuda e temerariamente que da oficialidade do castelán na Galiza se pode deducir o INEXISTENTE dereito a escolleren a lingua vehicular do ensino obrigatorio ou a lingua de uso en calquera outra actividade.
Sendo certo, moi certo!, que existe o dereito a usar o castelán na Galiza ( e o polaco, e o chinés, e calquera das outras seis mil, disque, linguas que hai no mundo ex art. 27 PIDCP), e sendo igualmente certo, moi certo tamén!, que existe o dereito a usar o galego na Galiza; non vos é menos certo que eses dereitos nin son absolutos nin se vos poden exercitar de xeito abusivo: haivos circunstancias nas que un deles ten que ceder fronte ó outro.
Como o dereito de uso non se limita á facultade de expresarse, senón que integra as facultades de expresarse e mais de enteirarse ou informarse (uso activo e pasivo, oral e escrito), cando dous interlocutores pretenden exercitar o dereito de uso de linguas distintas, expresándose en cadansúa lingua, a comunicación resulta imposíbel, e o exercitamento do dereito tamén! Nesta circunstancia o dereito dun deles NECESARIAMENTE queda suspenso para que o outro poda exercitalo. Nesta situación preséntase o problema de discernir cal dos dereitos entra en suspensión. E, a solución, para o caso da Galiza évos a seguinte: a) Se os interlocutores coñecen ou deben coñecer o galego usarán o galego, e b) Se algún dos interlocutores descoñece LEXITIMAMENTE (porque razoabelmente non puido aínda aprendelo) o galego usarase o castelán (ou outra lingua que coñezan). A solución non vos é, como algúns pretenden, que cada un se EXPRESE no que lle pete, con tal de que se entendan; pois, o DEREITO non é unha liberdade, é un poder que o titular ten sobre alguén, o dereito ó uso dunha lingua significa dispor, coa intermediación do Estado de ser o caso, de interlocutores nesa lingua (uso pasivo), ten unha finalidade social (comunicación) e non só unha satisfacción individual (emitir sons, lingüísticos ou non!, por propio pracer ou interese).
Por outra banda, a CE esixe un especial respecto e protección das modalidades lingüísticas de España e, daquela, con moita máis razón das linguas españolas (calquera que sexa o significado que lle queiramos dar a "modalidade lingüística"). Así, se existira o dereito a ESCOLLER lingua de entre as oficiais na Galiza e todos escolleramos o castelán, évos máis que obvio que o galego NON recibiría absolutamente NINGÚN tipo de protección nin respecto, infrinxíndose manifestamente o art. 3.3 CE. De aí que esta redución ó absurdo nos leva a concluir con clareza que ese dereito de escolla évos INEXISTENTE. Á mesma conclusión se vos chega se todos escolleran o galego porque quen non o sabe non o pode escoller (e haivos quen non o sabe, non o dubidedes!), e caso de que o escolla sen sabelo a súa escolla sería gora, inútil, non desempeñaría ningunha función social, sería antixurídica e irracional, algo NUNCA buscado polo Dereito nin por ningunha norma xurídica.
Sería bonito, e xa remato, que os membros de comunidades lingüísticas distintos da galega que hai na Galiza (chineses, rumanos,...), se organizasen para esixir a oficialidade das súas respectivas linguas persoais e mais o ensino obrigatorio nelas para os seus fillos. É de supoñer que os de Tangallego, Galicia Bilingüe, AGLI, etc., correrían dispostos a apoialos nas súas pretensións. Ou sería isto algo contrario ó imperialismo castelanista e depredador que profesan?