Cambio climático: secas graves e precipitacións máis extremas nas próximas décadas, segundo un estudo
Aumentarán os incendios e haberá problemas na agricultura, con graves problemas para a uva
Por Europa Press / Redacción | MADRID | 13/03/2025 | Actualizada ás 21:13
Expertos prevén que a media de choivas en España diminúa ao longo do século XXI, pero que as precipitacións extremas aumenten. Ademais, proxectan unha tendencia cara a climas máis áridos sobre a Península Ibérica e o sur de Europa e un aumento da aridez e a gravidade da seca no sur da Península Ibérica. Á súa vez, tamén esperan que os cambios nas condicións de seca aumenten tanto en frecuencia como en gravidade.
Estas son algunhas das conclusións reflectidas no 'Informe Clivar-Spain sobre o Clima en España', elaborado polo Comité español CLIVAR e a Oficina Española de Cambio Climático, que se presenta este xoves. Esta publicación reúne os avances científicos máis recentes e complementa as conclusións do Grupo Intergobernamental de Expertos sobre o Cambio Climático (IPCC) a nivel global.
No estudo, os autores sinalan o aumento da temperatura nos últimos 100 anos, que ademais se acelerou desde os anos 80. De feito, destacan que nestas últimas décadas o aumento da temperaqtura en España foi maior que o aumento medio globalmente. Ademais, especifican que as ondas de calor tamén aumentaron en frecuencia, duración e intensidade. Neste sentido, indican que o século XXI experimentou a maior frecuencia de secas severas dos últimos 150 anos, algo que relacionan cunha maior demanda evaporativa atmosférica.
Ademais, sinalan que todas as augas oceánicas que rodean a Península Ibérica e os arquipélagos están a quentarse a razón de 0,25°C por década, un 67% máis rápido que a media mundial (0,15°C/década). Neste sentido, destacan o caso de Mediterráneo, unha das rexións máis afectadas polo cambio climático.
O ritmo de quecemento deste é entre de dous a tres veces maior que o ritmo global desde a década de 1980 e afecta a toda a columna de auga. Ademais, no Mediterráneo están a intensificarse os eventos convectivos e as precipitacións extremas, especialmente no outono, o que podería agravar o risco de episodios meteorolóxicos adversos.
Con todo, hai algunhas excepcións a esta tendencia en rexións costeiras, como a costa oeste e norte da Península Ibérica e o sistema de afloramientos de Canarias, onde mesmo se observaron tendencias de arrefriado. Aínda así, conclúen con que, de cara ao futuro, a temperatura seguirá aumentando en todas as augas españolas, especialmente no Mediterráneo e de maior maneira no verán. Ademais, a intensidade das ondas de calor mariñas tamén se incrementará considerablemente.
CLIMAS MÁIS ÁRIDOS E SECAS MÁIS GRAVES E FRECUENTES
No informe, os autores avanzan que haberá unha redución significativa da humidade relativa na Península Ibérica relacionada co aumento da evaporación oceánica, especialmente no verán. Así mesmo, agravarase a escaseza de auga en zonas xa secas e rexistrarase unha tendencia cara a climas máis áridos sobre a Península Ibérica e o sur de Europa.
Por zonas, explican que os cambios climáticos proxectados incrementarán a aridez e a gravidade da seca no sur da Península Ibérica. Á súa vez, tamén se prevé que os cambios nas condicións de seca aumenten tanto en frecuencia como en gravidade, sendo consistentes os resultados de estudos globais e rexionais.
En calquera caso, preguntado por Europa Press, o portavoz de AEMET, Rubén del Campo, reiterou que é probable que España saiaa da seca de longa duración este mes, tendo en conta as choivas previstas para esta semana e a próxima. Aínda así, remitiuse a final de marzo, cando a axencia publicará o seu informe habitual cos datos do mes.
DETERIORACIÓN PARA O TURISMO E IMPACTO NA AGRICULTURA
Segundo o estudo, as condicións óptimas para o turismo no verán deterioraranse, aínda que cunha mellora nas tempadas intermedias e un desprazamento cara ao norte. No que respecta á agricultura, o cambio climático poderá provocar unha redución na produción dalgúns cultivos (incluída a uva), que podería acentuarse debido a unha maior variabilidade interanual.
Ademais, inciden en que Canarias experimentará aumentos "significativos" de temperatura e unha diminución "substancial" das precipitacións, segundo previsións, o que agudizará as condicións de seca, especialmente en altitudes máis altas. Desta maneira, a tempada de incendios alongarase, con días de risco de incendio máis extremos e unha maior superficie susceptible a incendios debido principalmente á redución das precipitacións.
MÁIS INCENDIOS DURANTE MÁIS TEMPO E EFECTO ILLA DE CALOR URBANA
De maneira máis xeral, os expertos detallan que, de acordo coas proxeccións climáticas, haberá un aumento das condicións de perigo de incendios. Estas consistirán en incendios máis frecuentes, eventos máis extremos e tempadas de perigo máis longas, que se espera esténdanse ata xuño e, en menor medida, ata setembro.
Decara ao futuro, os autores advirten de que España é especialmente sensible para o efecto Illa de Calor Urbana dado que unha alta porcentaxe da súa poboación reside en zonas urbanas, aproximadamente o 81%. Así, lembran que as cidades máis poboadas de España experimentaron marcas de temperatura sen precedentes na última década impulsados polo cambio climático e exacerbados por factores urbanos como o efecto Illa de Calor Urbana, o que deu lugar a unha "crecente conciencia" sobre a importancia de deseñar contornas urbanas sustentables e resilientes, tendo en conta as condicións climáticas locais.
O Comité CLIVAR-España, responsable do informe, forma parte dunha iniciativa internacional orientada a mellorar a comprensión do cambio climático e os seus efectos. Desde a súa creación en 2004, coordinou estudos sobre variabilidade climática, cambios na atmosfera e o océano e proxeccións futuras. Ata a actualidade, emitiu tres informes (2006, 2010 e 2017) e un informe executivo (2019) sobre a estado da arte do clima en España.
