Alertan de que Galicia multiplicou por dous a súa débeda entre 2003 e 2024 e Ruea di que "é aceptable"

A Fundación de Estudos de Economía Aplicada (Fedea) publicou este luns un informe no que analiza a evolución da débeda das comunidades autónomas, constatando que as que soportan unha maior carga de débeda actualmente son Murcia, Cataluña, Castela-A Mancha e, sobre todo, a Comunidade Valenciana, que se sitúa por encima do 40% do PIB. No caso de Galicia, a débeda multiplicouse por dous.

Así consta no informe anual sobre a evolución das contas autonómicas que deu a coñecer este luns Fedea, no que fai unha análise, entre outras cousas, da débeda autonómica entre 2003 e 2024, nun contexto marcado polas negociacións entre o Goberno e as comunidades para asumir ata 83.000 millóns de débeda. En calquera caso, o 'think tank' económico mostra un gráfico no que se visualiza que todas as autonomías aumentaron a súa débeda "moi substancialmente" durante a anterior crise, aínda que precisa que as diferenzas entre elas han ido aumentando co tempo en termos absolutos, pero non relativos.

Na actualidade, as autonomías menos endebedadas en relación co seu PIB son Madrid, Canarias e as comunidades forais, mentres que as que soportan unha maior carga de débeda son Murcia, Cataluña, Castela-A Mancha e, sobre todo, a Comunidade Valenciana, que se sitúa por encima do 40% do PIB. Ademais, Fedea destaca que entre 2003 e 2024, o peso da débeda multiplicouse por case 13 en Castela-A Mancha e por ao redor o dous en Galicia.

"NIVEIS ACEPTABLES"

Pola súa banda, o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, reivindicou que Galicia presenta uns niveis de débeda "moi aceptables", á vez que asegura que a comunidade autónoma mellorou as previsións do seu Goberno na evolución do seu produto interior bruto (PIB).

"En todo caso, quero lembrar que igual que fomos a primeira comunidade autónoma en saír con máis forza no crecemento do PIB da pandemia, é lóxico que outras que arrincaron con moita menos forza despois teñan mellores números que nós", respondeu, en relación aos datos da Airef.

DATOS ENGANOSOS

Fedea lembra que a Intervención Xeral da Administración do Estado (IGAE) sinalou recentemente que o déficit orzamentario do conxunto das comunidades autónomas reduciuse moi substancialmente en 2024, situándose no 0,12% do PIB nacional fronte ao 0,92% do ano anterior, cumprindo así aproximadamente o obxectivo de estabilidade do 0,1% fixado para o exercicio.

Con todo, o 'think tank' económico suxire no seu informe que os datos brutos de déficit dos últimos anos son "bastante enganosos", apostilando que as contas de déficit autonómico de 2020 e 2021 debéronse fundamentalmente "a un aumento das transferencias extraordinarias do Estado" como consecuencia da pandemia.

"A desaparición destas transferencias, xunto coa peculiar mecánica do Sistema de Financiamento Autonómico (SFA), con entregas a conta calculadas 'ex ante' e liquidacións practicadas cun retardo de dous anos, axudan a explicar o forte repunte do déficit durante os últimos dous exercicios a pesar da recuperación económica", explican.

Sobre os datos de 2024, Fedea admite que os resultados son bos, "pero non tanto como suxiren os datos brutos, e débense fundamentalmente ao rápido aumento dos ingresos nun exercicio de robusto crecemento do PIB e a unha liquidación do SFA moi favorable, que corrixe a posteriori as baixas entregas a conta de 2022".

CRECEMENTO PIB

Por outra banda, a economía galega creceu un 3% no primeiro trimestre de 2025 en comparativa interanual, por encima da media de avance de España do 2,8%, de acordo coas estimacións da Autoridade Independente de Responsabilidade Fiscal (Airef).

Este incremento é dos maiores entre comunidades. Baleares é a autonomía que presenta o maior avance do PIB (3,7%), seguida de Murcia (3,1%) e Canarias, Galicia e a Comunidade de Madrid, todas elas cun aumento do 3% e por encima da media do conxunto do país.

Con todo, na comparativa co trimestre anterior (o último de 2024), a economía galega só crece un 0,3%, o peor dato por autonomías, empatado con Asturias, e tres décimas por baixo da media española do 0,6%. O organismo independente de preside Cristina Ferreiro publicou este luns a estimación do PIB das comunidades autónomas para o primeiro trimestre de 2025 mediante a metodoloxía denominada Metcap (Metodoloxía de Estimación Trimestral por Comunidades Autónomas do PIB), creada pola Institución.

RUEDA

Rueda quixo destacar o cumprimento "por encima" das previsións que se fixeron cando a Xunta aprobou o orzamento en 2024. "Ao final crecemos por encima do que tiñamos previsto, previsión sempre conservadora; creo que iso é ser realista, pero melloramos nosas propias cifras", sinalou.

Respecto ao crecemento da débeda, comentou que "se colles a foto puntual dun trimestre, pode ser, igual que pode ser todo o contrario", para a continuación remitirse a "os datos que acreditan que Galicia é a comunidade autónoma na que nos últimos 12 anos a débida pública menos creceu". "Estamos nuns niveis de débeda moi aceptables; Galicia pode perfectamente asumir o pago dos intereses da súa débeda. Como sempre digo, o que queremos é máis financiamento para outras cousas", resolveu.