Galicia asumirá a xestión do seu litoral o 1 de xullo e traballa para integrar nun único procedemento todas as autorizacións

A partir do vindeiro 1 de xullo, Galicia asumirá por vez primeira a xestión plena do seu litoral, incluíndo as autorizacións e concesións en dominio público marítimo-terrestre, unha competencia ata agora en mans da Administración central. O traspaso supón que a comunidade autónoma con máis costa de España —máis de 2.500 quilómetros— pasa a ter potestade directa sobre a regulación e planificación de usos e actividades nun espazo clave para a economía, o medio ambiente e a identidade cultural galega.

A directora xeral de Enerxías Renovables e Cambio Climático, Paula Uría, explicou en declaracións a Europa Press que se está a ultimar un novo procedemento telemático, único e integrado, no que se incluirán todos os informes necesarios, co obxectivo de simplificar a tramitación e reducir a burocracia. Este modelo, que a Xunta espera aprobar por decreto antes de rematar o ano, permitirá realizar as solicitudes a través da sede electrónica, eliminando o actual sistema baseado en documentación en papel.

Segundo Uría, a proposta pretende integrar nun só procedemento todas as autorizacións necesarias no ámbito do litoral, desde usos de tempada nas praias ata intervencións en zonas de servidume. A medida responde a un principio de xestión integrada, xa asentado noutros países europeos, que busca compatibilizar a protección ambiental, o desenvolvemento económico e a seguridade xurídica.

Ademais do novo sistema de autorizacións, está en marcha a creación dun rexistro electrónico de concesións, que permitirá consultar e xestionar os títulos existentes. A Xunta espera dispoñer de todos os expedientes antes do traspaso oficial, aínda que recoñece que a cifra total podería superar os 1.000 documentos.

EDIFICACIÓNS COSTEIRAS CON NOVA VIDA

A nova competencia supón tamén un cambio na política de conservación e posta en valor do patrimonio construído no litoral galego. A Xunta está a elaborar un catálogo específico de edificacións con valor cultural e histórico, como antigas carpintarías de ribeira ou fábricas de salgadura, co obxectivo de facilitar a súa recuperación e dinamización.

Unha das principais novidades é que edificacións que ata agora tiñan un uso residencial en dominio público poderán transformarse en establecementos turísticos de calidade, sempre que conten con especial valor arquitectónico, histórico ou cultural. Para iso, establécense criterios técnicos e patrimoniais esixentes e créase unha nova figura: a Rede de Establecementos Turísticos do Litoral, que distinguirá este tipo de vivendas restauradas.

Outro aspecto destacado é a elaboración dunha guía de integración paisaxística para chiringuitos de praia, coa intención de dotar estes locais dun deseño harmonizado que respecte o entorno natural e a identidade estética das praias galegas.

O traspaso das competencias inclúe tamén os medios materiais e humanos necesarios. A Xunta disporá de 1,2 millóns de euros anuais, 11 vehículos e 36 traballadores (17 funcionarios e 19 laborais) procedentes da administración estatal. Galicia pasa así a asumir a xestión dun espazo que concentra máis de 4.000 edificacións, incluíndo máis de 100 empresas do complexo mar-industria.

As novas funcións inclúen a autorización de usos de tempada no mar territorial, o control de accesos ao mar, a vixilancia e o exercicio da potestade sancionadora.

CARA A UN PACTO GALEGO POLO LITORAL

A Xunta aspira a que este traspaso marque un novo modelo de cogobernanza, polo que o presidente Alfonso Rueda convocará en setembro aos case 90 concellos costeiros galegos para avanzar nun Pacto Galego polo Litoral. A Fegamp, que agrupa a todos os municipios da comunidade, xa solicitou participar activamente neste proceso para garantir unha coordinación efectiva e a representación do conxunto do municipalismo galego.

O novo escenario que se abre a partir do 1 de xullo ofrece un campo de oportunidade para redefinir a relación de Galicia co seu litoral, combinando conservación, uso responsable e desenvolvemento sustentable. O reto agora está en garantir unha implementación efectiva das competencias e unha planificación que respecte o carácter singular da costa galega.