Temas: PRISIóN

Un grupo de cen presos cursa estudos universitarios "cun alto índice de aprobados"

O curso de acceso á universidade para maiores de 25 e 45 anos e o grao de Dereito son os estudos máis demandados nos centros penitenciarios galegos.

Por E.P. | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 30/03/2018 | Actualizada ás 11:55

Comparte esta noticia

Case un centenar de reclusos cursa estudos universitarios nos centros penais e de inserción social (CIS) de Galicia. A maioría decántase por estudos da rama social e de humanidades, como os graos en Dereito, Psicoloxía, Xeografía e Historia ou Educación Social, aínda que tamén hai un número elevado de estudantes de Administración e Dirección de Empresas, segundo datos facilitados pola UNED e pola Secretaría Xeral de Institucións Penais.

Prisión de A Lama, en Pontevedra, cárcel
Prisión de A Lama, en Pontevedra, cárcel | Fonte: Europa Press

O número de estudantes universitarios ou que realizan estudos de acceso á universidade no curso 2017-2018 é de 99 presos. Isto sería un tres por cento da poboación recluída en Galicia que, a decembro de 2017, era de 3.292 persoas.

Durante este curso, rexistráronse 33 matrículas para realizar o acceso á universidade para maiores de 25 e 45 anos. Outras 20 matrículas para o grao de Dereito, 9  para o grao de Administración e Dirección de Empresas. Depois hai 5 en Turismo e outras tantas en Antropoloxía Social e Cultural. As demais divídense en diferentes graos.

Soamente os presos que teñen formación académica previa poden cursar os estudos universitarios, aos que teñen acceso a través da Universidade Nacional de Educación a Distancia (UNED). Cando ingresan en prisión, establécense para cada un deles unhas pautas de traballo dentro do seu Programa Individual de Tratamento e, no caso de que reúnan as condicións e o desexen, proponse a realización deses estudos superiores.

RÉXIME ACADÉMICO

O convenio entre UNED e Institucións Penais para abordar o estudo de carreiras universitarias desde as prisións establece as condicións e o réxime académico que afecta os alumnos-reclusos. Así, aínda que os estudantes contan co mesmo material que outros alumnos que cursan a distancia e tutorías, así como acceso a material multimedia a través da plataforma de apoio aLF, o acceso telefónico aos docentes está suxeito ao réxime disposto polo propio centro penal.

A UNED determina as datas e lugares onde se realizan as probas presenciais a estes alumnos que, do mesmo xeito que os estudantes non recluídos, poden ter acceso a bolsas e bonificación na matrícula se cumpren determinados requisitos.

MOTIVACIÓN E BOS RESULTADOS

Aínda que as estatísticas de resultados académicos facilitadas pola UNED non están disgregadas para os centros penais, diversas fontes consultadas coinciden en sinalar que hai "un alto índice de aprobados" ou, polo menos, un rendemento similar á media xeral da universidade a distancia. O que é evidente, subliñaron, é que o éxito e os beneficios do Programa de Estudos en Centros Penais non se pode medir en termos de suspensos ou aprobados.

Segundo explicou a avogada Isabel Teijeira, que traballa no apoio xurídico a reclusos da prisión da Lama da man da ONG Amaina, os presos non só acceden a coñecementos cando estudan un grao no cárcere, senón que "adquiren disciplina, responsabilidade, cultura do esforzo". "Unha serie de valores que non tiñan antes de entrar en prisión e cuxa ausencia, en moitos casos, marcou unha vida desordenada que lles levou a delinquir", apostilou.

"Ter uns horarios fixos, unha disciplina propia do réxime penal, axúdalles a centrarse no estudo, que adoita ser a súa principal ocupación, por iso normalmente as estatísticas de aprobados son elevadas, e mesmo con boas notas", sinalou a avogada Teijeira.

No entanto, matizou, a súa situación tamén comporta "dificultades" e atópanse con obstáculos. "Teñen material didáctico, aulas, e biblioteca para estudar, pero deben compartila con outros presos que non están a estudar. A iso súmanse que tamén comparten celas, hai ruído, etc. e non sempre o teñen fácil para ser constantes", explicou Teijeira que, con todo, insistiu en que son estudantes "moi motivados".

Teijeira salientou o papel dos titores, profesores e persoal de apoio no ámbito educativo nas prisións. Segundo apuntou, o labor destas persoas é "fundamental" e "fan moi bo traballo de motivación", á vez que "os preparan para que manteñan as súas dinámicas de esforzo cando saen á rúa".

PERFIL E ESTUDOS

Segundo esta xurista, a inmensa maioría dos reclusos matriculados en estudos de acceso ou graos universitarios son homes, simplemente por unha cuestión de estatística: dos case 3.300 reclusos que había en Galicia a finais de 2017, só un 6 por cento eran mulleres (197).

Ademais de ser persoas cunha preparación académica previa, adoita tratarse de presos nos que a delincuencia "non é funcional", e non teñen problemas estruturais de adiccións ou enfermidades mentais. En caso dos internos teñan esa base previa, "motívaselles para que o tenten cos estudos superiores".

Á hora de elixir o grao de Dereito 'gaña por goleada', porque "aos presos interésalles moito" todo o relacionado coa súa situación. A partir de aí, os alumnos adoitan optar polas coñecidas tradicionalmente como 'carreiras de letras', porque "son máis fáciles de preparar" que os graos máis técnicos ou os que requiren de prácticas.

díficil saber cantos deses estudantes acaban as carreiras. Normalmente, se teñen condenas longas, adoitan concluír os estudos e, se son excarcerados antes, manteñen o costume de estudar fóra, aínda que a un ritmo menor", sinalou Isabel Teijeira, quen sinalou o exemplo do avogado vigués Manuel Estévez Molares.

Este exmaquinista ferroviario, cuxo caso saltou ás páxinas dos xornais, pasou case seis anos na Lama por tráfico de drogas e alí licenciouse en Dereito. Tras saír do cárcere a principios de 2012 e pasar meses nos xulgados asistindo a vistas para coñecer os procedementos e o funcionamento do sistema, colexiouse e empezou a exercer como letrado.

ENSINOS BÁSICOS

Ademais dos estudos superiores, Institucións Penais contempla o acceso dos reclusos a ensino non universitario. Os cursos son determinados polas unidades educativas de cada centro e teñen carácter obrigatorio cando os presos carecen dos coñecementos propios dos ensinos básicos. Así, cando unha persoa ingresa en prisión e non ten unha titulación de ensino obrigatorio, os profesores examínana para coñecer o seu nivel de instrución, o seu perfil educativo e determinar o curso máis adecuado.

Para levar adiante os programas educativos non universitarios, Institucións Penais coordínase cos departamentos de Educación de cada Comunidade Autónoma. No caso de Galicia, a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria xestiona exclusivamente ensinos básicos (primaria, ESO, ciclos formativos e bacharelato) e destinou este curso un total de 51 docentes aos centros de educación para adultos do cinco centros penais da comunidade.

No pasado curso o número total de estudantes ascendeu a 1.422, dos que 503 cursaron estudos en Teixeiro (A Coruña), 534 na Lama (Pontevedra), 161 en Bonxe (Lugo), 122 en Monterroso (Lugo), e 102 en Pereiro de Aguiar (Ourense).

Temas: PRISIóN
Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta