O medo e o ataque aos morcegos: outro dano colateral do coronavirus

A Asociación Drosera para ou Estudo e Conservación do Medio Natural apelou a abordar a relación entre morcegos e humanos desde a "prudencia", especialmente por mor da pandemia de coronavirus. "Non está probado que a orixe da transmisión do virus fosen os morcegos", sinalou a portavoz de Drosera, Zeltia López, partidaria de "esperar a que a ciencia dea unha resposta". No entanto, "á xente preocúpalle e dálles mala fama", recoñeceu, lembrando que se trata dunha especie "protexida".

Zeltia López confía en que non se produzan ataques ás colonias de morcegos que se conservan en Galicia, como sucedeu recentemente en países como Honduras ou México, ou o pasado ano en Verín, cando un veciño causou a morte de máis de 50 morcegos rabudos (Tadarida teniotis) por realizar obras nunha vivenda. Trátase de animais "antropófilos", explicou López, polo que "é inevitable que se produza un contacto estreito con esta especie", que pode habitar en ocos de paredes, faiados e outros espazos construtivos.

Neste sentido, un dos obxectivos de Drosera é fomentar a sensibilización e a concienciación social non só sobre a utilidade dos morcegos, que contribúen ao control das poboacións de insectos, dos que se alimentan todas as especies de quirópteros radicadas en Europa.

Ademais de útiles para a sociedade e para a ciencia, son "interesantes e bonitos", engadiu Zeltia López. Con todo, desde o confinamento e coas restricións establecidas nos protocolos de seguridade, as charlas e actividades divulgativas de Drosera minguáronse considerablemente.

NOITE INTERNACIONAL

Precisamente, Pontevedra será a única cidade galega onde se celebre este sábado a Noite Internacional dos Morcegos, organizada polo colectivo ambiental Vaipolorío no marco das actividades de 'Ponteverán', do Concello de Pontevedra, e en colaboración con Drosera a través do programa Morcegos de Galicia. Consistirá nunha charla no paseo urbano do río Gafos e unha mostraxe dos individuos que frecuentan esta contorna fluvial.

Drosera documentou a presenza en Galicia de 24 especies de morcegos, que se poderían incrementar nunha máis cando os especialistas desta asociación poidan "identificar en man" ao morcego de nathusii (Pipistrellus nathusii), unha variedade migratoria localizada a través de ultrasóns no norte de Galicia. Así, o Atlas dos Morcegos de Galicia recolle as distintas familias -Rhinoliphidae, Vespertilionidae e Molossidae- e xéneros localizados nas catro provincias.

"Somos voluntarios", precisou Zeltia López sobre este labor de catalogación que, ademais, require "bastantes coñecementos e equipamentos custosos" como gravadoras de ultrasóns e instrumental para obter mostras de AND que permitan a identificación destes mamíferos voadores. "Necesítase apoio institucional", reclamou a portavoz de Drosera, que lamentou a falta de respaldo económico por parte da Xunta.

Tamén conseguiron recursos privados para adquirir terreos nun monte da comarca do Morrazo onde se localiza a única colonia reprodutora en Galicia de morcego ratoeiro forestal (Myotis bechsteinii), moi restrinxida a "bosques maduros caducifolios". A esta especie súmanse outras dúas poboacións singulares de morcegos de ferradura (Rhinolophus hipposideros) situados nos mosteiros de Caaveiro, na Capela (A Coruña) e de Carboeiro, en Silleda (Pontevedra).

AMEAZAS

Neste sentido, entre as ameazas que comprometen a conservación dos morcegos en Galicia destaca a expansión dos eucaliptos á conta das masas forestais autóctonas, polo que o hábitat natural de especies como o morcego ratoneiro forestal "achícase cada vez máis", advertiu Zeltia López. "A preocupación pola desaparición da robleda é constante", insistiu a portavoz de Drosera.

O despoboamento e o abandono do rural é outra das desvantaxes, en tanto as vivendas e construcións abandonadas ou con pouco uso onde se poidan aloxar os morcegos deixan de cumprir a súa función cando o teitume acaba colapsando polo paso do tempo e a deterioración das estruturas arquitectónicas.

Morcego.