Caen os transplantes de órganos en Galicia pola pandemia e crecen as negativas dos familiares

A cifra de transplantes de órganos nos hospitais galegos diminuíu un 7% no ano 2020, no que a actividade hospitalaria se viu comprometida pola pandemia de covid-19. A cifra, non entanto, sitúase moi por baixo da caída media estatal --de case o 19%--. Do mesmo xeito, creceron ao 19,7% as negativas familiares e, aínda que o número de doantes baixou, mantívose por enriba dos 40 por millón de habitantes.

Estes son algúns dos datos dados a coñecer polo director xeral de Asistencia Sanitaria do Sergas, Jorge Aboal; a directora da Axencia de Doazón de Órganos e Sangue (ADOS), Marisa López; e a coordinadora autonómica de transplantes, Encarnación Bouzas Caamaño.

En total, o Servizo Galego de Saúde alcanzou o pasado ano, a pesar das dificultades xeradas pola pandemia, a cifra de 110 doantes de órganos e realizou 328 transplantes.

A pesar da baixada de cifras globais, os responsables sanitarios destacaron o feito de que o número de transplantes de corazón en Galicia foi o máis alto a nivel estatal, e o número de transplantes de pulmón foi o máis alto en Galicia desde que comezou o programa no ano 1999 e o segundo do Estado.

En concreto, do total de transplantes, 141 foron de ril --fronte aos 176 de hai un ano--, 103 de fígado --115 en 2019-- e 2 de páncreas, a mesma cantidade. No entanto, os transplantes de corazón pasaron de 20 a 29 e os de pulmón de 41 a 53. Desde que se realizou o primeiro transplante, no ano 1981, ata o 31 de decembro de 2020, xa levan feitos en Galicia un total de 8.623 transplantes de órganos.

Un parámetro que diminuíu de forma importante en 2020 foi a doazón de riles de pacientes vivos, que foron o 12 por cento, fronte ao 20 por cento do ano anterior. Neste caso, a responsable de Ados lembrou a influencia do risco de coronavirus que viviron os hospitais galegos o pasado ano, co que cada intervención foi "avaliada individualmente" no seu nivel de risco.

Galicia ten algo máis de 200 persoas aínda en espera de recibir un transplante de órgano, a maior parte de ril, explicou Marisa López.

DOANTES DE ÓRGANOS

O número de doantes de órganos cadáver en Galicia situouse en 110 o pasado ao (71 na provincia da Coruña, 7 na de Lugo, 7 na de Ourense e 25 na de Pontevedra); dato que supón un descenso do 19% con respecto aos 136 do ano anterior.

No entanto, situouse por enriba da taxa de 40 doantes por millón de habitantes que logran catro autonomías en España --de 40,7-- e tres puntos por enriba da media estatal.

No relativo á causa de morte dos doantes, os motivos principais foron accidéntelos cerebro vasculares (65%), seguidos da encefalopatía anóxica por parada cardíaca, e dos traumatismos cráneoencefálicos por accidentes non de tráfico. A porcentaxe de doantes por accidente de tráfico foi só dun 5,5%. Con respecto á idade media do doante, foi de 60,7 anos.

NEGATIVAS FAMILIARES

A porcentaxe de negativas familiares á doazón situouse o pasado ano no 19,7%, unha cifra que supón unha repunta con respecto á do ano anterior --de pouco máis de 13%--, cando se situou en niveis mínimos. No entanto, os responsables do programa destacaron que oito de cada 10 familias aceptan a doazón de órganos.

Actualmente, en Galicia 118.006 persoas teñen o cartón de doante de órganos. Destas, 2.184 son novos cartóns rexistrados no 2020 pola Coordinación de Transplantes de Galicia de ADOS.

Polo que se refire a a doazón de medula ósea, rexistráronse o pasado ano 928 novos doantes, co que o total se sitúa nos 12.458, dos que seis foron doantes efectivos ao longo de 2020.

INFLUENCIA DA COVID-19

Marisa López admitiu que este ano o programa non ten "as cifras de anos anteriores", nos que Galicia "batía as súas propias marcas". Con todo, e aínda a pesar da pandemia, agradeceu o esforzo dos profesionais e a "solidariedade das familias" coas que, destacou, a Administración galega sente "profundamente satisfeita e orgullosa".

Galicia, indicou Marisa, realizou o ano pasado transplantes de órganos que, pola situación da UCI, non se podían facer noutras comunidades e realizouse "unha valoración do risco para os pacientes" de forma individual, para garantir a actividade "prioritaria".

"Poucas intervencións esperaron mesmo nos momentos máis críticos", dixo a responsable de Ados que, no entanto, lembrou as dificultades que ten tratar con pacientes inmunosuprimidos durante unha pandemia.

No caso das negativas familiares, aínda que destacou que seguen sendo minoritarias, Marisa López admitiu a posible influencia da situación "complexa" que se viviu na UCI, nas que "non se recomendaba o acompañamento" e, por tanto, algúns familiares non puideron despedirse. "Non descartamos que poida haber nese tipo de factores un incremento nesas negativas", destacou.