A Xustiza cualifica de "fantasía total" a escritura de compra de Meirás presentada polos Franco, pero ordea indemnizalos

A sección terceira da Audiencia Provincial da Coruña declarou que a escritura de 1941 presentada pola familia onde figuraría a compra do pazo de Meirás e as leiras incluídas no recinto é unha "fantasía total". "Non se vende nada, é unha mera aparencia dun negocio inexistente", di.

Nunha sentenza dada a coñecer este venres na que confirma que Meirás e as leiras que o rodean son de propiedade estatal, os xuíces subliñan que esa escritura é "unha fantasía total" que se outorga ante notario "para crear unha ficción, plasmar un negocio xurídico non existente, pero logrando un título aparente que si se pode presentar ante o Rexistro da Propiedade".

"NUNCA SE DOOU" A FRANCO

Con todo, estima a alegación da familia en canto a que a proba practicada "acredita que a intención final do Xunta Prol Pazo do Caudillo foi doar as Torres de Meirás á persoa de Francisco Franco, non ao Xefe do Estado, nin ao Estado". Así, entende que foi "un agasallo persoal ao xeneral que estaba a gañar a guerra e cuxos favores pretendían granjearse os promotores".

Os xuíces, no entanto, advirten que esa intención "nunca chegou a ser efectiva" xuridicamente pola forma en que se doou, xa que nunca se outorgou unha escritura pública. "A intención era doar á persoa, pero nunca se chegou a doar a ninguén", conclúen.

A Audiencia reflicte na resolución as súas dúbidas sobre quen exerceu desde 1940 ata 1974 como dono do pazo de Meirás, se o Estado ou Francisco Franco a título persoal, pero subliña que, ao seu xuízo, o relevante é que os terreos lindeiros ao edificio "ocúpaos o aparello do Estado desde o primeiro momento, despregando a súa capacidade de exercer a forza sobre os cidadáns", así como que o Estado é o que realiza as obras de acondicionamento.

Contra a resolución da Audiencia Provincial pode interporse recurso de casación ou recurso extraordinario por infracción procesual ante o Tribunal Supremo. Alternativamente, e incompatible cos anteriores recursos, se se considerase que a sentenza infrinxe normas de Dereito Civil de Galicia, pode recorrerse en casación ante o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG).

DEREITO A SER INDEMNIZADOS 

O delegado do Goberno en Galicia, Javier Losada, cualificou como unha "vitoria democrática" o fallo da Audiencia da Coruña que confirma que o pazo de Meirás é propiedade do Estado. Nel rexéitase, no entanto, "mala fe" por parte dos herdeiros de Franco e recoñécelles o dereito a ser resarcidos nos gastos nos que incorreron desde 1975 para conservar o edificio fronte ao criterio mantido pola maxistrada do Xulgado de Primeira Instancia número 1 da Coruña.

Esta cuestión suscitou as críticas do Concello de Sada, cuxo alcalde, Benito Portela, confirmou que recorrerán a sentenza en relación a este asunto, e da Deputación da Coruña, cuxo deputado de Patrimonio, Xosé Luís Penas, cualificouno como unha "anomalía".

Tras coñecerse o fallo, o delegado do Goberno en Galicia asegurou que a sentenza da Audiencia Provincial da Coruña, en resposta ao recurso presentado polo Franco contra a que ditou o xulgado de Primeira Instancia, "estimula para seguir traballando no proxecto de memoria histórica".

Dela, dixo tamén que "revalida a vitoria democrática que supón a devolución do pazo de Meirás". "Reforza a tese que mantivo sempre o Goberno de España", engadiu.

Mentres, o alcalde de Sada, Benito Portela, valorou "o fundamental" do fallo, en relación "á declaración de nulidade de títulos, a expulsión dos Franco do pazo e a incorporación ao patrimonio público".

No entanto, trasladou a súa discrepancia no relativo a que se rexeite que houbo "mala fe" por parte dos herdeiros ou sobre a liquidación do estado posesorio, onde se argumenta que non hai probas de que os demandados fosen conscientes de que o título de propiedade do seu avó fose inválido. Para iso, o rexedor remitiuse ao ditame da comisión de expertos.

"INCOMPRENSIBLE" 

Na mesma liña, o responsable de Patrimonio da Deputación da Coruña e membro do Xunta prol Devolución do Pazo de Meirás, Xosé Luís Penas, cualificou de "incomprensible" que a Xustiza "ordene darlle máis diñeiro ao Franco despois do inmenso patrimonio que conseguiron como herdanza do ditador, das propiedades roubadas ao pobo galego de forma ilícita".

"En lugar de esixirlles pagar o aluguer por todos estes anos de ocupación ilícita de Meirás, o que temos é que pagar cos nosos impostos aínda máis diñeiro pola utilización como vivenda privada dun inmoble que se demostrou que era público", expuxo a Europa Press.

O deputado provincial, que manifestou que non é a primeira sentenza que lles "sorprende" --dixo sobre a condena a oito activistas que ocuparon simbólicamente a Casa Cornide, na Coruña-- asegurou que agora farán unha lectura en detalle da mesma. Con todo, cualificou de "clara anomalía" que se confirme que o pazo de Meirás é propiedade pública "e, ao mesmo tempo, obrigar a pagar polos gastos". "Difícil de entender, sentenciou.