Da 'mangueira' ao 'Prestige' do lume: as peticións de responsabilidades no 2006 que agora eluden Rueda e Feijóo

A política galega vive estes días un intenso dejà vu con algúns dos seus protagonistas principais mudados de papel. A maior vaga de incendios dende 1989, con máis de 111.000 hectáreas queimadas , colocou ao presidente da Xunta, Alfonso Rueda, e ao líder do PP, Alberto Núñez Feijóo, no punto de mira dunha oposición que lles esixe responsabilidades políticas polas chamadas de dimisión ao goberno central. Unha situación que contrasta vivamente co papel que o propio Feijóo desempeñou en 2006, cando desde a oposición liderou unha dura campaña para capitalizar a traxedia dese verán e esixir a dimisión do entón presidente da Xunta, Emilio Pérez Touriño, polos lumes dese ano aos que chegou a cualificar como "o Prestige de 2006".

No verán de 2006, Galicia ardía como nunca o fixera dende 1989. O bipartito formado por PSdeG e BNG, presidido por Emilio Pérez Touriño, enfrontábase á súa primeira gran crise ecolóxica. Alberto Núñez Feijóo, recentemente elixido líder do PPdeG, viu na traxedia unha oportunidade política sen precedentes. A súa estratexia foi construír un relato contundente: a incompetencia do Goberno autonómico era a culpable da magnitude da traxedia.

Feijóo non dubidou en empregar unha retórica maximalista. Chegou a afirmar que "con nós non moría xente nos incendios e, con eles, catro persoas" , a pesar de que durante os seus mandatos posteriormente tamén houbo vítimas mortais. O punto álxido da súa campaña foi a comparación co desastre do Prestige, buscando que a xestión do incendio se convertese no "Prestige" político do bipartito . A súa demanda principal foi clara e contundente: a dimisión do conselleiro de Medio Rural, Alfredo Suárez Canal. "Non quero pensar que ten que pasar en Galicia para que algún conselleiro dimita. Non o quero pensar porque me dá medo", chegaría a dicir Feijóo no Parlamento galego .

Para presionar, o PPdeG, coa secretaría xeral de Alfonso Rueda, promoveu manifestacións convocadas por plataformas afíns, como o SÓS contra o lume, cuxo portavoz era o alcalde popular de Barro . A estratexia era clara: replicar o éxito da Nunca Máis e converter os incendios no episodio que derrubase ao Goberno bipartito.

2025: A MUDANZA DE DISCURSO DESDE O PODER

Dezanove anos despois, a situación repítese con magnitudes aínda maiores, pero cos actores mudados de papel. Agora é o PPdeG, presidido por Alfonso Rueda (o mesmo que como secretario xeral apoiou a estratexia de 2006), quen está no punto de mira pola xestión dos incendios.

Porén, a resposta foi radicalmente diferente. En lugar de asumir responsabilidades políticas, Rueda ratificou a súa conselleira de Medio Rural, María José Gómez, argumentando que a súa "actuación" foi "a axeitada en liñas xerais" . Desde o PPdeG, o seu portavoz parlamentario, Alberto Pazos, defendeu que o operativo contraincendios é "o mellor de Europa" .

Nesta ocasión, o relato construído por Feijóo e Rueda mudou por completo o foco das responsabilidades. Ambos dirixentes populares centraron as súas críticas no Goberno central de Pedro Sánchez, acusándoo de "eludir as súas responsabilidades"  e de estar máis preocupado "polo relato que polos montes" . Feijóo chegou a cualificar o Executivo central como "un Goberno fallido" , nun claro intento de desviar a atención da xestión autonómica, competencia exclusiva da Xunta en materia de incendios forestais .

A NEGACIÓN DE RESPONSABILIDADES E O NOVO RELATO

A oposición actual (BNG e PSdeG) esixe agora de Rueda e do PP o que Feijóo esixiu en 2006: responsabilidades políticas. Tanto Ana Pontón como José Ramón Besteiro reclamaron xa dimisións en Medio Rural e a viceportavoz do BNG, Olalla Rodil, foi contundente: "Se é un presidente digno de tal nome, o primeiro que ten que facer o martes é presentar a súa dimisión" . 

Non obstante, a resposta de Rueda e Feijóo foi construír un novo relato baseado en tres eixos. Primeiro, a culpabilidade do Goberno central: Culpabilizando a Sánchez de non coordinar axeitadamente os medios estatais e de non aprobar un Pacto de Estado .

Segundo, a superioridade do dispositivo da Xunta: Insistindo en que se trata do "mellor operativo de Europa" , a pesar das cifras récord de hectáradas queimadas en Galicia.
E por último a idea dos incendiarios como causa principal. Feijóo propuxo a creación dun rexistro de incendiarios, unha medida que xa anunciou en Galicia en 2021 pero que nunca chegou a aprobar , e que os expertos sinalan como pouco eficaz e estigmatizadora .

UNHA INVERSIÓN NARRATIVA COMPLETA

A comparación é inevitável e reveladora. O que en 2006 era para Feijóo un claro exemplo de incompetencia gobernamental que requiría dimisións inmediatas, en 2025, desde o poder, convértese en unha crise cuxa responsabilidade se proxecta sobre outros. A frase "o Prestige de 2006", que el mesmo acuñou para enterrar electoralmente ao bipartito, resucita agora como un boomerang que expón un cambio de discurso segundo a posición política que se ocupe. Mentres a oposición de 2025 reclama as responsabilidades que un día o propio Feijóo esixiu con vehemencia, o líder popular e o seu sucesor na Xunta negánse a asumilas e redirixen as críticas cara a Madrid, eludindo calquera sombra de autocrítica pola xestión do maior desastre ecolóxico en Galicia dende os tempos de Fraga.