O Tribunal Supremo apunta unha "posible insuficiencia" no decreto-lei do Goberno sobre as restricións sanitarias

O Gabinete Técnico do Tribunal Supremo (TS) emitiu un primeiro informe sobre o decreto-lei aprobado esta semana polo Goberno, para que o TS teña a última palabra sobre as restricións sanitarias que adopten as comunidades autónomas tras o estado de alarma, no que expón unha serie de problemas procesuais e apunta a unha "posible insuficiencia" deste tipo de norma para regular cuestións que afectan a dereitos fundamentais.

O informe arrinca anticipando que "non se vai examinar" unha serie de cuestións porque "requiren dun estudo profundo que agora non pode abordarse" ao tratarse de "unha nota de urxencia". Con todo, menciona entre estas cuestións, aínda que sen desenvolvelo, "o problema da posible insuficiencia ou inadecuación do rango da norma empregada (decreto-lei) para regular unha cuestión como esta, que incide en dereitos fundamentais".

Apunta así mesmo, como parte dos asuntos que non vai comentar, "o problema da constitucionalidade da posición institucional en que vén a situar aos tribunais de xustiza, como unha sorte de copartícipes executivos no proceso de adopción de medidas administrativas, ao modo das competencias administrativas compartidas".

"REACCIÓN LEXISLATIVA"

O que si di expresamente é que este decreto-lei "preséntase, de forma implícita pero evidente, como unha reacción lexislativa contra a interpretación xurisprudencial do marco legal anterior". Neste sentido, lembra que nun recente auto de 24 de marzo de 2021 o alto tribunal explicou "de forma amplamente argumentada" que contra as decisións dos Tribunais Superiores de Xustiza (TSJ) e da Audiencia Nacional que rexeitaban ou autorizaban as medidas sanitarias "non cabía recurso de casación".

Feito este preámbulo, penétrase nunha serie de consideracións "de carácter puramente procesual" para "pór de manifesto algunhas dúbidas de natureza procesual que suscita, xa nunha primeira impresión, a lectura da modificación da Lei da Xurisdición Contencioso-Administrativa (LJCA) que se acaba de operar".

UNIFICACIÓN DE DOUTRINA?

En concreto, o Gabinete Técnico advirte de que, aínda que o decreto-lei di que o Tribunal Supremo "fixará doutrina" con estas resolucións, "ha de terse en conta que iso pode non ocorrer". Precisamente, a necesidade de "unificar doutrina" foi unha das razóns que a vicepresidenta primeira do Goberno, Carmen Calvo, esgrimiu na rolda de prensa posterior ao Consello de Ministros do pasado martes --cando se aprobou o decreto-lei-- para xustificar a necesidade do mesmo a fin de evitar a situación que se deu tras o primeiro estado de alarma, con ditames xudiciais contraditorios sobre as medidas restritivas.

Sobre este particular, o informe explica que pode suceder que, dado que se prescinde do trámite previo para determinar se concorren os requisitos legais para admitir o recurso, sexa a propia Sala do Contencioso-Administrativo do TS a que na súa resolución estableza que debe inadmitirse por iso ou porque non hai interese casacional" --por exemplo por ser "unha cuestión puramente casuística"-- e non estude nin se pronuncie sobre o fondo do asunto.

A este respecto, lamenta que se suprima a fase de preparación do recurso de casación ante o TSJ ou a Audiencia Nacional, permitindo que se presente directamente ante o Supremo, o que "expón numerosos interrogantes e problemas prácticos" referidos sobre todo á imposibilidade de filtrar eses requisitos legais e o interese casacional.

PRAZOS REDUCIDOS PERO PROLONGABLES

Igualmente, expresa dúbidas sobre a posibilidade real de poder cumprir cos prazos establecidos polo decreto-lei, que son máis curtos que os habituais, debendo resolver o Supremo nun oito días, sumados o tres de traslado ás partes para que aleguen e o cinco posteriores para que o TS ditamine.

"Se, como é de temer, se multiplica a litixiosidade nesta materia, resultará moi problemático resolver os recursos en tan breve prazo, tendo en conta que ao Tribunal Supremo accederán, probablemente en datas coincidentes, recursos procedentes de calquera tribunal inferiores desta orde xurisdicional contencioso-administrativo", avisa.

Tamén pon encima da mesa a posibilidade de que eses oito días poidan prolongarse, posto que o decreto-lei non precisa se o tres días que se dan ás partes para facer alegacións son hábiles ou naturais. "Haberá que entender que se trata de días hábiles", conclúe.

Na mesma liña, sinala que a lei non esixe --como é habitual no recurso de casación-- que previamente se interpoña un recurso de reposición pero tampouco prohibe que se faga, de modo que, se se presentase, podería dilatar aínda máis os tempos de resolución.

O ROL DO AVOGADO DO ESTADO

Outro do puntos destacados polo Gabinete Técnico é que o decreto-lei habilita á Administración Xeral do Estado (AGE) a recorrer, "se o obxecto da autorización ou ratificación fose unha medida adoptada por unha autoridade sanitaria de ámbito distinto ao estatal, en cumprimento de actuacións coordinadas en saúde pública declaradas polo Ministerio de Sanidade, no seu caso previo acordo do Consello Interterritorial do Sistema Nacional de Saúde".

Engade ademais que "a hipotética atribución de tal facultade parece moi difícil de compatibilizar coa lóxica xurídica da casación", pois daría pé o avogado do Estado a formular novas cuestións e pór en dúbida os feitos dados por probados no TSJ ou a Audiencia Nacional, "cando o que se pretende na casación é, realmente, tan só discutir a valoración casuística das circunstancias fácticas do caso". En consecuencia, rexeita ambas as posibilidades.

Un "terceiro problema" que apunta "é se o avogado do Estado puidese personarse na casación non como recorrente, senón como recorrido", xa que se "se entende que debe poder discutir o auto que considera contrario a Dereito, parece que loxicamente deberá permitírselle comparecer como recorrido en casación se entende o contrario, isto é, se considera que o auto é conforme a Dereito, e polo tanto ten interese en oporse a un eventual recurso".

SOBRECARGA DE TRABALLO

Con todo, sostén que "a reforma así introducida vai ter un impacto moi significativo sobre a Sala Terceira do Tribunal Supremo" e anticipa que "a sección encargada de tramitar e resolver estes recursos necesitará con alta probabilidade da asistencia do Gabinete Técnico, para poder cumprir os prazos", polo que considera "urxente" que se lle dote de "medios persoais e materiais", denunciando que o seu persoal xa está "saturado de traballo".

Recomenda tamén constituír unha sección nova que se dedique especificamente a estes recursos, resaltando que desta maneira contribuiríase á "uniformidade" no estudo dos mesmos, xa que actualmente os recursos repártense en virtude do órgano que emite o acto impugnado, "que pode variar segundo cada comunidade autónoma", "pois as medidas sanitarias concernidas poden proceder de distintas consellerías".

Tribunal | Fonte: EP