A Biblioteca Nacional lembra a Pardo Bazán, a "feminista radical, conservadora e progresista á vez"

A Biblioteca Nacional abrirá a partir deste mércores, día 9 de xuño, a exposición "Emilia Pardo Bazán. O reto da modernidade", un percorrido pola figura da escritora galega no centenario do seu falecemento que desvela a unha "feminista radical, capaz de ser conservadora e progresista á vez".

"Xa cando estaba a escribir a súa biografía xurdiume esa pregunta inquietante Pódese ser conservadora e progresista á vez? Si, porque ela o foi: tentaba facer o de sempre nun país tan polarizado como este (antes tamén o era), e por iso querían encasillala na cultura política", explicou a comisaria da mostra e biógrafa da autora, Isabel Burdiel.

De feito, Burdiel lembrou que unha parte de Pardo Bazán que se quere resaltar coa exposición é o seu "lado moderno e antimoderno", algo que lle pon á "altura doutros grandes como Baudelaire". "Era deses modernos que non cren en toda a modernidade nin que haxa unha linealidade: non se fían dela", comentou.

A experta 'pardobazaniana' defendeu que a autora de 'Os pazos de Ulloa' foi "unha feminista absolutamente radical" con puntos de vista novos para a época. "Por exemplo, a maternidade. Ela pensaba que non é o destino fundamental da muller, senón unha elección --ela foi nai de tres fillos--, unha cuestión que era intocable nese momento", resaltou.

A mostra --coa colaboración de Acción Cultural Española, a Xunta de Galicia e a Comunidade de Madrid-- inclúe máis de dous centenares de pezas como libros, manuscritos, fotografías, óleos, debuxos ou mobles, ademais de abordar outras facetas de Pardo Bazán máis aló da de escritora (xornalista, crítica literaria, política, empresaria ou dramaturga). Pero Burdiel puxo o foco nun documento inédito.

Trátase dunha carta, que se atopaba na Fundación Lázaro Galdiano, que lle escribe o seu antigo confesor con ocasión da morte do seu pai, ao que ela adoraba. "Acúsalle de ser culpable da morte do seu proxenitor polo tipo de vida que leva en Madrid e tamén porque se separou e quería que volvese co marido. É brutal e dunha chantaxe absoluta", lamentou Burdiel.

"'Será temerario supor que a (...) inesperada morte do seu bo Pai é o medio de terror e espanto con que Deus a chama novamente, xa que vostede non fixo caso algún dos consellos que lle deu o seu confesor? Foi un castigo que Deus quixo executar no Pai, na filla ou en ambos os dous'", resalta a carta do franciscano Manuel Casteláns, datada en abril de 1890.

GALDÓS E O PAZO DE MEIRÁS

A mostra tamén aborda dous temas de actualidade respecto da figura de Pardo Bazán. Por unha banda, a súa correspondencia con Pérez Galdós. "Hai dúas ou tres citas de Bazán e Galdós e un extracto de dúas cartas dela. Non quixemos entrar na cousa escandalosa de falar desa relación do espectáculo", resolveu Burdiel, quen ademais explicou que buscou as cartas desaparecidas desta correspondencia pero non atopou "probas fidedignas" da súa existencia.

Polo outro, o da propiedade do Pazo de Meirás, o lugar onde viviu moitos anos e pasou logo a mans da familia Franco. "Ela fai Meirás ao estilo de Víctor Hugo ou de Zola, di que aí está gravado en pedra o seu sentido estético pero explicitamente non di 'quero que Meirás se converta nisto'. Non hai unha carta específica na que diga que Meirás sexa tal ou cal cousa cando morra", alertou.

Previamente, o conselleiro de Cultura, Educación e Universidade galego, Román Rodríguez, afirmou que Pardo Bazán expresara " o seu desexo" de que as Torres de Meirás puidesen ser visitadas para "coñecer o seu traballo". "Oxalá proximamente ver cumprido o seu soño e ter un lugar onde honrar o seu traballo", sinalou.

Unha das salas da exposición de Emilia Pardo Bazán. Alberto Ortega - Europa Press | Fonte: Europa Press