Malpica, vila natal das Pandeireteiras de Mens, será o epicentro do Día das Letras Galegas en homenaxe ás cantareiras
En concreto, a Real Academia Galega (RAG) celebrará o vindeiro sábado 17 de maio a sesión extraordinaria e pública desta conmemoración no Centro Cívico e Cultural da localidade coruñesa.
Por Europa Press / Redacción | A CORUÑA | 11/05/2025 | Actualizada ás 11:30
Malpica de Bergantiños será o escenario central do Día Letras Galegas, que este ano homenaxea ás cantareiras e á poesía oral. En concreto, a Real Academia Galega (RAG) celebrará o vindeiro sábado 17 de maio a sesión extraordinaria e pública desta conmemoración no Centro Cívico e Cultural da localidade coruñesa, concello natal das Pandeireteiras de Mens. O pleno da RAG do sábado será unha sesión pública, de entrada libre ata completar a capacidade do recinto e celebrarase a partir das 12.30 horas. Cabe destacar que poderá seguirse en directo desde academia.gal. As alocucións académicas sobre as homenaxeadas serán pronunciadas por Ana Boullón, impulsora da candidatura; Antón Santamarina, coautor do Cancioneiro Popular Galego xunto a Dorothé Schubarth; e o expresidente da RAG Xesús Alonso Montero. A parte musical correrá a cargo de Tanxugueiras, formación á que a RAG destacou como "un exemplo singular dos novos camiños da tradición reinterpretada desde a modernidade".
CONCERTO CONSELLO DA CULTURA GALEGA
Pola súa banda, o Consello da Cultura Galega (CCG) celebrará o venres 16, véspera do Día dás Letras Galegas, a quinta edición do Concerto das Letras Galegas, que organiza a entidade co apoio do Concello de Carballo, que albergará este ano a actuación. Un concerto que chegará da man de 11 artistas procedentes da música tradicional, da popular e da moderna que conforman Do Bertau. Así, a agrupación renderá homenaxe ás cantareiras e á poesía popular oral a través dun repertorio musical que empeza e termina na Costa da Morte. En todo caso, o CCG lembrou que quen non poida ir ata o Pazo da Cultura de Carballo o vindeiro venres poderá seguir o concerto a través da web do Consello da Cultura Galega e posteriormente estará dispoñible no seu mediateca e na plataforma dixital Agalega.
'CANTAREIRAS. ORALIDADE, CREACIÓN, TRANSMISIÓN'
No marco desta celebración, o Museo do Pobo Galego albergará ata o próximo 28 de setembro a exposición 'Cantareiras. Oralidade, creación, transmisión', unha exposición de produción propia para homenaxear ás transmisoras da poesía popular oral e que forma parte do programa de actos da institución para conmemorar a celebración das Letras Galegas 2025. Trátase dunha mostra que recompila materiais sonoros procedentes do arquivo gráfico e documental do museo, pezas propias ou cedidas para a ocasión e material audiovisual realizado expresamente para o proxecto. A exposición utiliza como fío condutor a cadea de transmisión da oralidad e a poesía oral, un percorrido expositivo que achega tamén ao público a situación actual da poesía oral. As propostas culturais do museo continuarán ao longo da primavera e o verán con citas para todos os públicos e idades.
GRAN FOLIADA DE SOMOS PANDERETEIRAS
Ademais, a asociación Somos Pandereteiras celebrará o 17 de maio un encontro no Auditorio de Galicia e contará con catro mesas de traballo en torno ao papel das mulleres pandeireteiras como transmisoras da lingua galega. Segundo detallou a asociación, as xornadas están dirixidas a todas as mulleres pandereteiras galegas e contarán cun límite de 100 prazas coa intención de desenvolver un debate de forma colectiva e colaborativa en cada mesa. Así mesmo, a foliada celebrarase desde as 20.00 horas e estará aberta a toda a cidadanía. A xornada terá lugar no Auditorio de Galicia co obxectivo de favorecer a asistencia do maior número de tocadoras tanto ao encontro como á posterior foliada. Doutra banda, a plataforma Queremos Galego convocou unha manifestación para o vindeiro sábado en Santiago, que sairá ás 12.00 horas da Alameda compostelá e que terminará na Praza do Obradoiro "nunha multitudinaria foliada pola lingua que será a gran homenaxe colectiva ás cantareiras e pandeireteiras".
HOMENAXEADAS
Adolfina Casás Rama (1912-2009) e Rosa Casás Rama (1914-2005) son dúas das homenaxeadas este ano, ambas naceron en Vila da Igrexa (Cerceda) e faleceron en Culleredo e na Coruña, respectivamente. Eran tía e sobriña, cantadoras e pandeireteiras, e foi Richi Casás, neto de Rosa e sobriño neto de Adolfina quen deu a coñecer as súas voces. Doutra banda, recoñécese a Eva Castiñeira (1925-2008), que naceu no lugar de Agranzón, en Muxía. No seu caso, a RAG destaca que xa desde ben pequena, con oito anos, cantaba nos bailes e romarías con outras dúas pandeireteiras veciñas da comarca e coa súa irmá Engracia. Con todo, a Academia tamén recoñece este ano a figura de Manuela Lema (1913-1993), Teresa García Prieto (1914-1979), Prudencia (1905-1993) e Asunción Garrido Ameixenda (1915-2007), Pandeireteiras de Mens.
