O cultivo de rodaballos estériles pode mellorar a produción desta especie

Investigadores do Centro Oceanográfico de Vigo, do Instituto Español de Oceanografía, veñen de presentar os resultados dun completo estudo sobre a fisioloxía e posibilidades de cultivo de rodaballos estériles, unha característica que podería permitir obter exemplares de maior tamaño e reducir a súa taxa de mortalidade.

Os rodaballos estudados son individuos triploides, o que significa que posúen tres xogos completos de cromosomas en lugar dos dous que posúen os diploides, que é o habitual. Esta característica volve aos rodaballos estériles funcionais, o que fai que destinen toda a enerxía obtida co alimento ao crecemento, evitando o gasto de enerxía na maduración das gónadas. A indución á triploidía no rodaballo é, hoxe en día, unha técnica totalmente estandarizada que podería permitir obter rodaballos cun tamaño superior ao que se comercializa actualmente, reducindo ademais as taxas de mortalidade e obtendo maiores proporcións de femias, que presentan un maior crecemento que os machos nesta especie.

Aínda que diploides e triploides son similares en moitos aspectos fisiológicos, os triploides presentan diferenzas fundamentais na organización celular, o que en moitas especies afecta á súa fisioloxía e comportamento en comparación cos diploides.

Este estudo serviu para que, o pasado 26 de novembro, Jorge Hernández Urcera, investigador do Centro Oceanográfico de Vigo, defendese na Universidade de Santiago de Compostela a súa tese doutoral, un traballo que serviu para estudar o rendemento de rodaballos estériles para a posible implantación do seu cultivo a escala comercial.

Nova ferramenta de avaliación

Nesta tese doutoral deseñouse unha nova ferramenta para a detección de rodaballos triploides e estudouse a morfoloxía corporal, o sistema inmune específico, a calidade da carne e outros aspectos fisiológicos a partir de seis familias de rodaballo xeradas na Planta Experimental de Cultivos Mariños do Centro Oceanográfico de Vigo, ás que se lles aplicou a indución da triploidía mediante unha técnica denominada choque térmico frío.

A nova ferramenta de avaliación da triploidía presentada neste estudo, baseada na utilización de marcadores moleculares microsatélite, resultou moi efectiva para a identificación dos triploides a partir dunha pequena mostra de tecido. Ademais, debido ao seu baixo custo e sinxeleza, esta técnica podería ser facilmente implementada polas empresas do sector acuícola.

En canto ao sistema inmune específico, aparentemente os triploides están en desvantaxe, xa que se observou que, a nivel celular, existe unha desregulación que pode conducir a un incremento na apoptosis ou morte celular dos leucocitos de rodaballos triploides en resposta a diferentes estímulos en comparación cos diploides. Estas alteracións nos triploides poderían afectar a resposta inmunitaria baixo diferentes condicións, como infeccións e vacinas.

Doutra banda, observouse que a indución á triploidía mediante choque térmico frío non afecta á morfoloxía xeral externa do corpo nin ás características esqueléticas dos rodaballos triploides cultivados en condicións estándar, en comparación cos seus irmáns diploides. Así mesmo, os resultados deste traballo indican que as proporcións relativas do fígado, ril, bazo e corazón, así como o índice de condición son similares entre rodaballos diploides e triploides, mentres que o índice gonadosomático é menor en triploides, presentando estes un maior peso.

Observouse que os triploides presentan un tamaño maior das súas fibras musculares e unha menor densidade, con todo, posúen unha textura similar e a composición nutricional da carne tampouco resultou condicionada. Os valores de contido en proteínas, graxas totais, humidade e cinzas foron similares entre diploides e triploides. Ademais, os contidos de ácidos graxos saturados (SAFA), monoinsaturados (MUFA) e poliinsaturados (PUFA), así como as proporcións PUFA/SAFA tamén resultaron similares, constituíndo ambos os grupos unha boa fonte de ácidos graxos omega-3.

Os resultados presentados neste estudo contribúen a aumentar o coñecemento sobre os efectos da indución á triploidía sobre a bioloxía dos rodaballos, para a valorar a posibilidade de producir exemplares estériles a escala comercial dunha especie da que Galicia é o principal produtor de Europa.