Máis de 63.000 galegos, pendentes do porvir de Muface para definir a súa futura cobertura sanitaria

Máis de 63.000 galegos están pendentes nestes momentos do porvir de Muface, despois de que as tres aseguradoras que prestan o servizo (Adeslas, Asisa e DKV) renunciasen a presentarse á licitación do concerto para prestar atención sanitaria, a principios deste mes de novembro. Segundo os datos recolleitos na Memoria de 2023 do propia Muface, o organismo, que depende do Ministerio da Función Pública, ten na comunidade un total de 101.300 afiliados.

Deles, 63.100 contan con cobertura sanitaria a través das citadas aseguradoras (os restantes xa son atendidos a través da Seguridade Social). Adeslas é a que máis afiliados atende, a 50.705, mentres que DKV faino con 10.375 persoas e Asisa con 2.019. Con estas cifras, a galega é a sexta comunidade autónoma con maior número de funcionarios atendidos en Muface e que, na situación actual, terán que ser atendidos na sanidade pública.

A noticia saltaba a principios de novembro, cando as aseguradoras facían pública a súa decisión de non presentarse ao concerto público asegurando, entre outros motivos, que o servizo estaba "infrafinanciado". Con todo, o Goberno lembraba que a licitación deste novo concerto incluía unha subida na prima do 17,12 %. A primeira oferta do Executivo foi unha alza nas primas do 14 %, algo "insuficiente" para elas e tras o cal ameazaron con levantarse da negociación e deixar caer o concerto. Pedían unha alza do 40 % para non agravar as súas perdas.

SANIDADE VE "VIABLE" ABSORBER AOS MUTUALISTAS

Dúas semanas despois, o Ministerio de Sanidade daba a coñecer un informe no que aseguraba ver "razoable" e "viable" a incorporación dos atendidos polas mutuas ao sistema estatal; unha incorporación que sería "gradual e estratificada", coa excepción dos pacientes críticos, para os que expoñen unha renegociación temporal. O documento afirmaba ademais que "o modelo MUFACE na actualidade non é sustentable, nin sequera cun aumento importante da cápita". Aínda que se valora tamén incrementar o financiamento ás aseguradoras privadas, matizan que esta opción podería ser "insuficiente", xa que demandan unha subida de máis dun 40 %, "insustentable" porque non fai fronte á dinámica do envellecemento; e "inequitativa" por supor incrementos porcentuais que serían "impensables no ámbito da provisión pública directa".

Optar por esta iniciativa significa "postergar unha decisión que haberá que tomar antes ou despois". Por tanto, propón a prórroga de 9 meses do concerto actual, durante a cal o Sistema Nacional de Saúde (SNS) encargaríase da provisión sanitaria aos mutualistas de MUFACE; e a incorporación gradual dos pacientes ao SNS, priorizando aqueles con tratamentos crónicos complexos. En canto ao financiamento, os fondos destinados ás aseguradoras transferiríanse ás comunidades autónomas para o seu investimento nos servizos autonómicos de saúde, cun carácter finalista durante os primeiros 3 anos.

XUNTA CONSIDERA QUE O TEMA SE TRATA CON "FRIVOLIDADE"

Este posible transvasamento preocupa á Xunta de Galicia, que durante este mes instou en varias ocasións ao Goberno central a concretar os seus plans para garantir a prestación, sempre en diálogo coas comunidades autónomas. "Non é de recibo que o Goberno central aprobe unha medida deste calado sen antes ser dialogada e consensuada con todas as comunidades autónomas afectadas, xa que a decisión impacta directamente nos distintos sistemas sanitarios públicos xestionados polas autonomías", recalca Sanidade.

Nesta liña, o conselleiro de Sanidade, Antonio Gómez Caamaño, censurou a "frivolidade" coa que o Goberno está a abordar a situación, apuntando ademais a un "debate ideolóxico entte ministerios". Segundo explicou, a Xunta segue sen ter "ningunha comunicación oficial" respecto diso dos plans do Goberno para Muface, pero recalcou que ve esta cuestión "como un debate ideolóxico entre dous ministerios" e engadiu: "Mentres non se aclaren sobre se se vai a facer, como se vai a facer, e canto vai custar, non temos que dicir nada". Con todo, Gómez Caamaño insistiu en que Sanidade está a traballar para avaliar o impacto dunha posible integración.

E é que fronte á postura do Ministerio de Sanidade, o departamento de Función Pública, do que depende Muface, lanzou o pasado 20 de novembro unha consulta preliminar ao mercado na que dará dez laborables ás aseguradoras para que precisen a que prezo prestarían o servizo sanitario de Muface. Con iso buscan que as compañías precisen por escrito o prezo mínimo ao que aceptarían o concerto con Muface. Iso si, pedirase ás aseguradoras que xustifiquen a cantidade e a detallen por tramos de idade. A idea, segundo o Ministerio, é dar a este proceso unha maior transparencia.

MALESTAR SOCIAL

Pola súa banda, sindicatos e colectivos sociais tamén difiren á hora de decantarse por unha solución. Así, o presidente de CSIF, Miguel Borra, anunciou unha "gran mobilización" para o próximo día 14 de decembro diante da Dirección Xeral de Muface en Madrid para a defensa do concerto sanitario. Borra indicou que o informe do Ministerio encabezado por Mónica García infravalora que case o 31 % dos 1,5 millóns de traballadores públicos que reciben asistencia sanitaria a través de Muface teñen máis de 65 anos e non aclara que pasase coa copago farmacéutico dos mutualistas de Muface, xa que só abonan o 30 % das receitas.

"Xa estamos a ver as comunidades autónomas de Andalucía, Madrid, Ceuta, Melilla, que están xa sinalando que non imos ser capaces de poder atenderlles", engadiu. "Quero crer que non hai un plan para acabar coas mutualidades, pero a verdade é que estamos a ter moitos signos de que se cadra si que existen", expuxo. A esta concentración súmase a convocada por varios sindicatos (CCOO, UGT, ANPE, UFP, USIE) para o 11 de decembro para esixir ao Goberno unha nova licitación e ás aseguradoras, responsabilidade para que se subscriba "canto antes" un novo convenio que garanta a continuidade do concerto sanitario.

Fachada dun edificio de Muface, en Paseo de Xoán XXIII, a 11 de outubro de 2024, en Madrid | Fonte: Ricardo Rubio - Arquivo

No lado contrario atópase a Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública, que fixo un chamamento a "as organizacións sociais, sindicais, profesionais e partidos políticos progresistas a apoiar o fin de Muface e que os fondos que reciben as aseguradoras pasen ao Servizo Galego de Saúde". Destas, cuestionou que expoñan "un incremento do 40 % dos fondos que reciben do Estado, co argumento de evitar a súa quebra, a pesar de aumentaron as súas ganancias en máis de 10.000 millóns anuais (só o 17 % proveñen de Muface), grazas ao incremento dos seguros complementarios que a poboación contrata como consecuencia dos recortes introducidos na sanidade pública nos últimos anos".

Por outra banda, afirma, en relación a un modelo "herdado do franquismo", que a xestión dos recursos sanitarios "foi transferida ás Comunidades Autónomas nos anos 90 para mellorar a súa racionalidade, "polo que manter Muface incumpre a Constitución ao non respectar o modelo de Estado descentralizado". "Resulta inaceptable que quen traballa para o sistema sanitario público sexa atendido en centros persoais e manteña privilexios respecto do resto da poboación e poida cambiar ao sistema sanitario público cando teña un problema importante de saúde", censuran. Ademais, afirman que pechar Muface "só incrementaría un 2 % a presión asistencial" e piden que os fondos que agora reciben as aseguradoras sexan transferidos ao Sergas.