Un equipo galego lidera un estudo sobre cribados de cancro de mama para priorizar mulleres con maior risco

A encargada de ofrecer os pormenores sobre o estudo foi Manuela Gago, quen destacou o cambio de paradigma que suporá para uns cribados que actualmente se basean "exclusivamente na idade" das mulleres e empregan as mamografías como principal proba diagnóstica

Por E.P. | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 24/01/2025 | Actualizada ás 14:37

Comparte esta noticia



Un grupo de investigadores dirixirán desde Galicia un estudo a nivel estatal para que, no futuro, os cribados de cancro de mama non se realicen só en función da idade das mulleres, senón que as probas prioricen a pacientes que conten cun maior risco en base a múltiples variables, tanto xenéticas como doutra tipoloxía.

Trátase do proxecto 'MamoRISK', que arrincará en febreiro e estará dotado de 1,2 millóns de euros de fondos europeos cunha convocatoria que dirixe o Instituto de Saúde Carlos III, organismo público estatal. Analizaranse os casos de 10.000 mulleres de 14 comunidades autónomas --unhas 4.000 de Galicia-- e precísanse 4.000 que xa padecesen a enfermidade e outros 6.000 casos negativos.

Esta iniciativa foi presentada en rolda de prensa na sede da Consellería de Sanidade, no barrio compostelán de San Lázaro, polo titular deste departamento, Antonio Gómez Caamaño; a directora xeral de Saúde Pública, Carmen Durán; e os investigadores Manuela Gago e Esteban Castelao, do Instituto de Investigacións Sanitarias de Santiago (IDIS) e do Instituto de Investigación Sanitaria Galicia Sur, respectivamente.

Gómez Caamaño explicou que o que busca este proxecto, cuxos resultados se coñecerán en dous ou tres anos, será que os cribados de cancro de mama sexan máis "personalizados" e "selectivos", dous fitos relacionados coa "filosofía do medicamento do futuro". Isto permitirá, de feito, "aforrar recursos do sistema" ao centrar as probas nas pacientes con maior risco.

CAMBIO DE PARADIGMA

A encargada de ofrecer os pormenores sobre o estudo foi Manuela Gago, quen destacou o cambio de paradigma que suporá para uns cribados que actualmente se basean "exclusivamente na idade" das mulleres e empregan as mamografías como principal proba diagnóstica.

De feito, a Consellería de Sanidade conta cun programa de cribados de cancro de mama que en 2024 alcanzou unha participación do 83,8%: das 244.866 pacientes contactadas, acudiron 205.125. Polo momento, á espera dos resultados da investigación, continuarase con este chamamento por idade.

O que pretende 'MamoRISK' é, en palabras de Gago, "axustar o seguimento" dos casos en función do risco individual. Serán contactadas para participar 10.000 mulleres de 14 comunidades, coa colaboración das correspondentes administracións autonómicas: Galicia, Andalucía, Aragón, Casturias, Canarias, Cantabria, Castela e León, Castela-A Mancha, Cataluña, Estremadura, La Rioja, Murcia, Comunidade Valenciana e Madrid.

CENTOS DE FACTORES DE RISCO

Pero este estudo non parte de cero, senón que conta con outras investigacións previas realizadas en Galicia, como o programa 'Breogán', que empezou en 2009 con 3.000 pacientes galegas. Grazas a estes antecedentes, o equipo que agora dirixirá 'MamoRISK' ten identificados centos de factores de risco.

Tal e como detallou Manuela Gago, estas variables poden ser xenéticas, non xenéticas --o peso, a altura, o consumo de alcol e o uso de anticonceptivos orais, por exemplo-- e mamográficas.

En base ao perfil que presente cada paciente e cun método "similar ao dunha calculadora", 'MamoRISK' asignará a cada unha un "número de risco personalizado". Isto permitirá facer un seguimento máis adaptado a cada muller e, mesmo, determinar a periodicidade ou a idade á que sería adecuado que realizase unha mamografía.

Os próximos pasos desta investigación será que en xaneiro reciba a aprobación dos comités éticos e que en febreiro se realice o 'kick off' --reunión previa ao comezo dos traballos--. A partir de aí, 1.000 mulleres das 14 autonomías mencionadas recibirán un SMS para participar.

Os valores cos que se calculará o seu nivel de risco, para o que tamén se empregará a intelixencia artificial (IA), obteranse a partir da historia clínica de cada paciente e de entrevistas persoais e telefónicas para coñecer os seus hábitos de vida.

En palabras de Esteban Castelao, "o máis probable" é que nun futuro se "estratificará" a realización dos cribados. Con todo, insistiu, "primeiro hai que facer o estudo" e "valorar os resultados" cando se obteñan.

PROGRAMAS DE CRIBADOS EN GALICIA

Nun plano máis xeral, a directora xeral de Saúde Pública destacou que unha iniciativa como 'MamoRISK' "non é algo novo" para Galicia, porque xa ten en marcha diversos cribados --incluídos prográmalos pilotos de próstata e pulmón-- e a investigación 'Xenoma Galicia', que buscará definir o perfil xenético da poboación galega para definir a súa propensión a padecer determinadas patoloxías.

Actualmente, os cribados de cancro de mama en Galicia están ampliados ata os 74 anos. Este programa permitiu, entre 1992 e 2023, detectar un total de 12.819 tumores, dos cales o 67% estaban nun estadio 0 ou 1 --por encima dos obxectivos europeos--.

Ademais, Carmen Durán estimou que, nestes máis de 30 anos, as mortes por cancro de mama reducíronse nunhas 900 con respecto a se non existisen os cribados, os cales tamén permitiron aumentar a supervivencia: case un 98% entre a participantes fronte ao 89% das restantes.

A investigadora do IDIS Manuela Gago, o conselleiro de Sanidade, Antonio Gómez Caamaño, a directora xeral de Saúde Pública, Carmen Durán, e o investigador do Instituto de Investigación Galicia Sur Esteban Castelao.. XUNTA
A investigadora do IDIS Manuela Gago, o conselleiro de Sanidade, Antonio Gómez Caamaño, a directora xeral de Saúde Pública, Carmen Durán, e o investigador do Instituto de Investigación Galicia Sur Esteban Castelao.. XUNTA | Fonte: Europa Press

Comparte esta noticia
¿Gústache esta noticia?
Colabora para que sexan moitas máis activando GCplus
Que é GC plus? Achegas    icona Paypal icona VISA
Comenta