Contas advirte da deficiente xestión da auga dos concellos galegos: non fan un uso eficiente e non aclaran custes
O Consello de Contas observa "escaseza de medios e falta de persoal", polo que pide apoio a deputacións seguindo o ronsel da "boa práctica" da Deputación da Coruña.
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO | 31/07/2025 | Actualizada ás 15:45
O Consello de Contas detecta unha deficiente xestión de sistemas municipais no ciclo integral da auga por contar cunha estrutura tarifaria que "non promove un uso sustentable" e debido á falta de datos sobre custos. Nun dos informes dados a coñecer por Contas este xoves, que elixiu o último día de xullo para a súa publicación, analízase o custo efectivo dos servizos públicos locais en relación coas fases de abastecemento e saneamento do ciclo da auga nos 23 concellos de Galicia de máis de 20.000 habitantes.
A maioría dos concellos analizados carecen dos estudos previos necesarios para a correcta determinación da tarifa do servizo de abastecemento de auga potable, así como a falta do informe da Comisión de Prezos de Galicia. "A planificación do servizo non é completa, debido á falta de plans plurianuais, estudos económicos e estudos de viabilidade", avisa. Ademais, "a maioría dos concellos non distinguen os gastos correspondentes a cada servizo relacionado coa auga (abastecemento, rede de sumidoiros e depuración no seu caso)".
En canto a estrutura tarifaria polo abastecemento de auga potable, Contas alerta de que "con carácter xeral non se promove un uso sustentable do recurso hídrico". "Cúmprense de forma parcial os principios da Directiva do Marco de auga, como son o principio de benestar social e o principio de transparencia, aínda que non se cumpren o principio de uso racional e eficiente, e o principio de responsabilidade polo establecemento do consumo mínimo, e non é posible verificar o principio de equilibrio económico financeiro pola falta de contabilidade analítica e os falta estudos de custos do servizo", reprocha.
"ESCASEZA DE MEDIOS E FALTA DE PERSOAL"
Así, o ente fiscalizador detecta que, "en xeral", as entidades locais carecen de sistemas de contabilidade analítica "o suficientemente desenvolvidos que lles permitan elaborar a información sobre custos e rendementos dos servizos públicos, de acordo cos criterios definidos na Resolución de 28 de xullo de 2011, da Intervención Xeral da Administración do Estado, pola que se regula os criterios para a elaboración da información sobre os custos de actividades e indicadores de xestión a incluír na memoria das contas anuais do Plan Xeral de Contabilidade Pública".
Advirte de que "a importancia desta información de custos radica en que, non só serve para dar cumprimento ás obrigacións de información sobre esta materia, senón tamén para a adopción das oportunas decisións de xestión e, entre elas, as relacionadas coa adecuación entre os custos e os ingresos naquelas actividades financiadas mediante taxas ou prezos públicos".
"A falta de inventarios, de información, así como a escaseza de medios e falta de persoal de apoio, implica que os datos que se derivan da liquidación orzamentaria por programas non constitúen unha fonte de información sólida para analizar cuestións como a eficiencia, a calidade ou a aposta por uns servizos ou outros", expón Contas. Igualmente, a falta de validación polo Ministerio de Facenda da información que as entidades locais remiten en concepto de custo efectivo dos servizos municipais, que se publica na súa oficina virtual, implica a mesma consideración respecto desta información.
RECOMENDACIÓNS
Co fin de que os concellos presenten unha información de custo efectivo dos servizos "cun mínimo de calidade", o Consello de Contas recomenda unha "actualización progresiva dos inventarios de inmobilizado e a contratación de servizos de actualización de inventario a través de fórmulas de colaboración e xestión compartida entre varias entidades locais". Cre necesaria "a imputación, polo menos proporcional, do resto de custos indirectos en función dos custos totais".
Tamén pide que as deputacións provinciais "contribúan ao perfeccionamento de reciclaxe do persoal das entidades locais intensificando nos seus plans de formación, a formación específica en contabilidade analítica, así como no desenvolvemento de aplicacións compartidas semellantes á implantada pola Deputación da Coruña, facendo fincapé na necesidade da configuración e a utilización".
"BOA PRÁCTICA" DA DEPUTACIÓN DA CORUÑA
E é que o estudo fai unha mención expresa á "boa práctica" da Deputación da Coruña por implantar un sistema de contabilidade analítica desde o ano 2009. Remarca que se trata dun desenvolvemento propio do departamento de contabilidade coa colaboración das unidades xestoras da Deputación e coa axuda do soporte técnico-informático dunha empresa externa. O modulo informático de contabilidade analítica é independente do sistema de xestión contable, pero está conectado en tempo real á contabilidade principal da entidade, explica Contas.
