Última hora.- O lume de Vilamartín une aos veciños: "Non somos familia, pero coma se o fósemos"

O municipio ourensán de Vilamartín de Valdeorras afronta a segunda semana de incendios cunha devastación que afecta máis do 80% do territorio e deixou máis dunha vintena de casas queimadas entre as aldeas de San Vicente de Leira e Cernego, segundo informou o alcalde Enrique Barreiro (PSdeG). A pesar da destrución, os veciños uníronse para manter a vida comunitaria e apoiar aos afectados, especialmente antes de que moitos habitantes estacionais abandonen temporalmente os pobos.

As reunións no centro do pobo convertéronse nunha rutina que permite aos veciños compartir comidas e conversacións. Jaime Fernández, de San Vicente, destacou que, a pesar de non ser familia, senten unha forte unión entre eles. Rubén Álvarez explicou que estes encontros axudan aos veciños que se quedaron sen casa a manter unha sensación de normalidade e apoio mutuo, mentres se enfrontan ás consecuencias das chamas.

En Cernego, dezaoito veciños reuníronse para compartir a última comida antes de que moitos se ausenten ata as próximas vacacións. Mari Ángeles Laso, veciña do pobo, cociñou pratos tradicionais como arroz con pito, fideuá con costela ou macarrones con tomate, mentres outros axudaban a recoller e organizar a comida. A casa do pobo convértese así nun lugar de reunión e organización, especialmente para aqueles que perderon o fogar.

Ademais das comidas organizadas polos propios veciños, voluntarios de empresas e colectivos da comarca colaboran para abastecer de alimentos a equipos de extinción e habitantes da zona. O chef Olivier, da organización World Central Kitchen, explicou que serven comidas completas en packs e bebidas, asegurando alimentación a quen traballa ou vive nesta situación de emerxencia, reforzando a cooperación e solidariedade comunitaria fronte aos incendios.

"SENTÍMONOS ABANDONADOS"

Entrando na segunda semana de incendios en Ourense, con máis de 60.000 hectáreas calcinadas, os veciños de pobos como Cernego e San Vicente de Leira comezan a dixerir as consecuencias das chamas. Moitos habitantes denunciaron sentirse abandonados, coa súa contorna destruída e sen luz nin auga, recorrendo a xeradores e a axuda entre veciños para sobrevivir. Ignacio Zaraoza, de Cernego, relatou que conseguiron salvar a súa casa, pero que varias vivendas quedaron calcinadas, mentres que outros veciños como Manoli Taboas perderon todo.

Os incendios foron descritos polos afectados como “unha bomba de guerra” e un “inferno”, que avanzou con fume e vento incontrolables, queimando casas de forma imprevisible. Grazas a pistas de emerxencia recentemente abertas e á valentía de certos veciños, algunhas casas lograron salvarse. Un total de 15 persoas permaneceron en Cernego fronte ao lume, intentando apagar faíscas e protexer o que puideron, mentres outros animais e vivendas resultaron afectados.

O alcalde de Vilamartín de Valdeorras, Enrique Barreiro, explicou que entre o 80% e 90% do territorio quedou calcinado, afectando gravemente ás aldeas de San Vicente de Leira e Cernego, así como aos viñedos en Vilamartín e Córgomo, que nalgúns casos salvaron as poboacións actuando como devasas. A chegada de máis de 60 voluntarios e un destacamento de zapadores do exército axudou a combater o lume e recoller escombros, mentres que máis dunha vintena de veciños foron trasladados a albergues de forma temporal.

O xefe do Servizo de Prevención e Defensa de Incendios Forestais (SPIDF), Ignacio Sánchez, destacou que o lume continúa avanzando, afectando unhas 20.000 hectáreas na noite do luns ao martes na comarca de Valdeorras. Os efectivos de extinción afrontan xornadas longas e esgotadoras, e a situación alerta sobre a necesidade de asumir e xestionar a nova realidade dos montes, marcada por prados abandonados e maleza que se converte nun risco constante de novos incendios.

GALICIA SEN NOVOS CONFINAMENTOS

Galicia non rexistrou novas evacuacións e confinamentos na xornada desta tarde, en liña co sucedido onte, segundo informa o servizo de emerxencias 112. Tamén precisa, no seu parte de incidencias, que as estradas principais continúan abertas tras verse afectadas nos últimos días polos incendios rexistrados.

Ademais, explica que os técnicos manteñen a vixilancia e control sobre os núcleos de poboación ante os incendios forestais. En concreto sinala que continúan observando e avaliando a situación de todos os núcleos de poboación que poden verse afectados os lumes.

UNHA REDE CIDADÁ CON MÁIS DE 2000 VOLUNTARIOS

A vaga de incendios que afecta principalmente á provincia de Ourense levou á creación de diversas iniciativas cidadás para axudar aos afectados. Un grupo de voluntarios, liderado pola ourensá Évora Rodríguez, puxo en marcha unha canle de WhatsApp con máis de 2.000 membros, organizada por distritos e grupos de voluntarios, para canalizar información e coordinar a entrega de materiais, comida e axuda con aloxamento. O obxectivo é agora trasladar esta actividade a unha páxina web que reúna datos en tempo real.

Un informático de Madrid colaborou na creación da web www.incendiostiemporeal.es, que ofrece información actualizada sobre focos de incendios e cortes de estrada a partir de datos da NASA e da DXT. O seguinte paso será integrar nela a información cidadá recollida na comunidade de WhatsApp para mellorar a coordinación da axuda. Os voluntarios tamén tentaron contactar co Concello de Ourense e con organismos públicos, como Protección Civil, para organizar a asistencia de forma máis estruturada.

A iniciativa céntrase exclusivamente en facilitar axuda aos afectados, sen vinculación a movementos ou ideoloxías, segundo explica Antea Rodríguez. Os voluntarios colaboran na recollida e traslado de materiais e alimentos desde o local da CUT Ourense e destacan que o esencial é garantir que a asistencia chegue ás persoas que a necesitan durante esta emerxencia.

A VECIÑANZA ACTÚA PARA PROTEXER PENA TREVINCA

Un incendio iniciado no municipio de Porto, en Zamora, cruzou a fronteira con Ourense e afecta xa a Pena Trevinca, nas proximidades do Teixadal de Casaio, un bosque con centos de teixos centenarios. Veciños da aldea organizáronse desde a tarde do luns para frear o avance do lume, que non alcanzou as árbores pero si queimou as inmediacións, mantendo a zona en alerta.

Segundo relatou Pedro Domínguez, veciño de Casaio e responsable do albergue Eco dous Teixos, o lume xa arrasara a montaña de Trevinca e picos próximos como Pena Negra e Pena Surbia. O lume entrou polas ladeiras dos montes da aldea de Carballeda de Valdeorras, obrigando á veciñanza a actuar pola falta de medios.

Cos seus propios recursos —batefuegos, sulfatadoras e unha bomba de auga nun Land Rover—, os habitantes lograron deter o avance cara á aldea, aproveitando que o vento sopraba en contra. Este martes incorporáronse ao operativo un helicóptero e dúas brigadas, tras días de presión para contar con máis medios, o que supuxo un alivio para os veciños.

O Teixadal de Casaio, pertencente á ZEC de Pena Trevinca e parte da Rede Natura 2000, salvouse do lume, aínda que os arredores quedaron moi afectados. A frondosidade dos vales protexeu parte do bosque, mais as ladeiras quedaron queimadas. A maior concentración de teixos resistiu na vertente norte, pero o lume segue ameazando pola ladeira sur, polo que a alerta continúa.

A XUNTA REPARTE ALIMENTOS PARA O GANDO

O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, visitou este martes Chandrexa de Queixa para supervisar a repartición de alimentación para o gando afectado polos incendios que xa arrasaron máis de 67.000 hectáreas en Ourense. Acompañado pola conselleira do Medio Rural, María José Gómez, e polo alcalde local, Francisco Rodríguez, Rueda destacou que os gandeiros "son os que lle dan valor ao monte" e moitos perderon rabaños e pastos.

 

A repartición de alimentos realízase en coordinación cos concellos e asociacións de gandeiros a través dunha contratación de emerxencia coa empresa pública Tragsa, e xa funcionan seis puntos de recollida, con previsión de ampliar a oito. O alcalde destacou que o 75% do territorio do municipio foi afectado polos lumes, e agradeceu a presenza das autoridades para apoiar aos gandeiros e á comunidade local na xestión das consecuencias desta emerxencia.

DESCENTRALIZACIÓN DA ATENCIÓN MÉDICA EN TRIVES

O Sergas acordou que desde este mércores deixa de estar centralizada a atención médica de San Xoan de Río e Manzaneda no centro de saúde de Trives. Así o informa nun comunicado no que explica que este mércores a actividade volverá aos seus respectivos centros de saúde tras restablecerse as comunicacións afectadas polos incendios rexistrados nos últimos días.

E é que a Consellería de Sanidade acometeu unha reorganización da atención sanitaria nos centros de saúde da provincia de Ourense debido aos lumes e para garantir a atención sanitaria. O Executivo galego sinalou, nun comunicado, que debido á incidencia nas telecomunicacións en varios centros de saúde a atención médica centralizábase nos centros de cabeceira.

O LUME AMEAZA CENTEAIS E PARADASECA MENTRES AVANZA CARA O COUREL

A localidade de Centeais, no concello de Quiroga, continúa entre as zonas de maior risco na vaga de incendios que afecta as provincias de Ourense e León. Segundo explicou o concelleiro de Medio Ambiente, Luís Manuel Arias, a situación do pobo está segura por agora, sempre que o vento non cambie, aínda que o lume xa se achegou pola parte alta e agora progresa cara á zona baixa.

Outra localidade afectada é Paradaseca, con focos activos ao outro lado do río desde onte, pendente de que as chamas non crucen e sigan avanzando. Mentres tanto, en Montouto, A Seara e O Mazo, próximos a O Courel, traballan a pleno rendemento máquinas, voluntarios e veciños para conter o incendio, segundo indicou a alcaldesa, Lola Castro, asegurando que a situación segue estable.

O balance de perdas en Quiroga é significativo, con Ferreira como o pobo máis afectado, onde case todos os pajares e numerosas casas foron arrasados, deixando só dúas en pé. Ademais, desapareceu unha vivenda en Alvaredos, unha palleira en Vilar de Mondelos e un coche en Parada Piñor. Montefurado, que sufrira o paso das chamas desde Larouco, conseguiu estabilizar a situación grazas á intervención dos veciños e a súa organización en cuadrillas de emerxencia.

A última hora da mañá deste martes, reactivouse o lume na zona de Bendillo, onde varios medios aéreos continúan traballando sen que, por agora, se consiga controlar a situación, mantendo a alerta entre os veciños e servizos de extinción.

EVACUADO UN OPERARIO POR INHALACIÓN DE FUME

Un operario de extinción de incendios tivo que ser atendido en Oímbra por inhalación de fume nunha xornada na que, segundo informa o 112, non se rexistraron evacuacións ou confinamentos en Ourense. No entanto, os técnicos de Protección Civil manteñen activa a vixilancia e o control sobre os núcleos de poboación que poidan verse afectados os incendios forestais.

Con todo, recalca o feito de que nas últimas horas non fosen necesarias novas evacuacións ou confinamentos na provincia ourensá. Todo iso despois de que o servizo de emerxencias informase tamén onte de que se viviu unha tarde sen confinamentos nin evacuacións a pesar de que mantén varios incendios activos.

PEDRO BLANCO NA POBRA DE TRIVES

O delegado do Goberno en Galicia, Pedro Blanco, supervisou o reforzo do Exército que traballa nas tarefas de loita contra os incendios na base de operacións que instalou a Britlat na Pobra de Trives. Tal e como trasladou a Delegación do Goberno nunha nota de prensa, Blanco mantivo unha reunión cos mandos deste destacamento, liderado pola tenente coronel Mónica Lacasta.

Desde esta base operan efectivos procedentes da Base Xeral Trasfogueiro de Pontevedra e que forman parte do reforzo de 200 militares que desde este luns están a disposición do operativo de loita contra incendios da Xunta. En concreto, estes militares están a colaborar en tarefas de protección de persoas e do territorio diante dos lumes forestais por quendas que "permiten atender a emerxencia durante 24 horas".

Durante a súa visita, na que estivo acompañado coa alcaldesa da Pobra de Trives, Patricia Domínguez, Blanco remarcou que o "Goberno está envorcado con Galicia reforzando e ampliando medios para apagar os incendios", e avanzou que xa están a chegar novos medios procedentes do Mecanismo Europeo de Protección Civil. Con todo, o delegado reiterou que o compromiso do Goberno é atender "todas as necesidades que se presenten cos medios que sexan necesarios e de maneira inmediata".

LUGO, CORUÑA E VIGO MANDAN REFORZOS CONTRA OS INCENDIOS

O Concello de Lugo enviou este martes un destacamento especial do Servizo de Prevención, Extinción de Incendios e Salvamento para colaborar nos labores de control e extinción de incendios en Quiroga, a zona máis afectada pola expansión das chamas desde Larouco, na fronteira con Ourense. A participación dos bombeiros lucenses responde a unha petición de colaboración con outros corpos de emerxencias galegos para conter os focos máis virulentos.

O operativo está composto por 16 efectivos que se desprazaron ao posto de mando avanzado en Quiroga e traballarán en quendas diarias de 4 ou 5 profesionais, cada unha con un responsable á fronte. Contan cun camión de extinción, un vehículo de transporte de persoal e material, e todo o equipamento necesario para actuar con autonomía e rapidez sobre o terreo.

A Deputación da Coruña tamén reforzou o operativo do Consorcio Provincial Contraincendios en Ourense, ampliando de 12 a 16 bombeiros distribuídos en dúas dotacións de oito, co obxectivo de aumentar a capacidade de resposta e manter a cobertura das zonas afectadas durante as 24 horas. Equipados con dous camións abastecedores e dous vehículos de mando, garantirán intervencións rápidas e eficaces nos focos máis perigosos e próximos a núcleos de poboación.

O presidente da Deputación, Valentín González Formoso, destacou que o reforzo responde á magnitude da emerxencia e agradeceu a profesionalidade e entrega dos equipos, sinalando que o dispositivo permanecerá activo todo o tempo que sexa necesario en coordinación coas autoridades autonómicas e estatais.

Os bombeiros de Vigo manteñen un retén preparado para acudir onde sexan necesarios reforzos na loita contra os incendios en Galicia, segundo lembrou o alcalde da cidade, Abel Caballero, que lembrou que os efectivos municipais vigueses xa prestaron axuda nas tarefas de extinción en municipios como Muxía, Salceda de Caselas, Verín, Vilardevós, A Rúa ou Oímbra.

Así, o rexedor explicou que unha dotación de bombeiros está de regreso desde Ribadavia tras cooperar nos traballos durante a pasada noite. "Pero xa está outro vehículo con outro retén de bombros preparado para saír para onde nos digan", apuntou Caballero, que engadiu que o Concello de Vigo ten "case actuando de forma permanente un gran vehículo 4x4 tractor, con catro toneladas e media de auga e cinco efectivos de bombeiros".

UN AGOSTO NEGRO PARA O TURISMO EN OURENSE

O turismo en Ourense está a sufrir un forte golpe pola vaga de incendios, cun agosto marcado por "miles de cancelacións". O presidente da Confederación de Hostalaría, Ovidio Fernández, explicou que a alta velocidade segue cortada e moita xente non pode chegar á provincia, polo que a campaña estival quedou danada. "Hai que falar de miles de persoas que deixaron de visitar a provincia", lamentou, ao tempo que recoñeceu que a evolución dependerá das condicións meteorolóxicas.

As cancelacións afectaron tanto a visitas a zonas concretas como a Galicia en xeral, segundo a guía turística Rosa Dourado, que pasou de ter grupos de corenta persoas a quedarse con só catro. A profesional sostén que moitos visitantes decidiron cambiar de destino e mesmo dubida de que o próximo verán se poidan concretar novos proxectos turísticos como experiencias na Ribeira Sacra ou no Xurés. "Eu creo que a tempada de verán pechámola agora", advertiu.

Tamén o guía Diego Carreira confirmou a caída do turismo, co engadido da preocupación pola calidade do aire, ata o punto de repartir máscaras nos tours. Apuntou que os trens anulados son a principal causa das cancelacións, que deixan aos viaxeiros "nunha rateira" e reducen as reservas a consultas sobre se será posible viaxar ou se se abrirán as conexións ferroviarias. "Segue habendo fluxo, pero o boom paralizouse", resumiu.

DANOS ÁS FÁBRICAS

Un dos moitos incendios forestais rexistrados estes días en Galicia provocou importantes danos na nave de Autoneum, na Rúa, que é un dos provedores de Stellantis Vigo para a ensamblaxe das súas furgonetas, e o incidente xa tivo consecuencias na fábrica automobilística de Balaídos.

Así, a afectación nesta planta ourensá, sumada aos problemas loxísticos polos cortes nas estradas, traducíronse en dificultades de aprovisionamento de pezas para Stellantis, que obrigaron a suspender parte da actividade de produción, segundo informou a propia empresa. Esta circunstancia dáse tan só un día despois de que a fábrica viguesa retomase o traballo despois das vacacións estivais.

SITUACIÓNS COMPLICADAS

Continúa a loita contra os incendios que consumen Galicia, principalmente, a provincia de Ourense. Alí a situación segue descontrolada, con moitas poboacións en perigo, como a de Chaguazoso, na Mezquita, rodeada polas lapas. Tamén a situación é moi difícil en Quiroga. Tras conseguir salvar os núcleos de Bendollo e Bendilló, agora son os de Montefurado e Vilaster os máis complicados.

Tamén pola noite a situación foi moi complicada na Gudiña, onde se tivo que pechar, novamente, a A-52 e a N-525 en ambos os dous sentidos xa que unhas intensas lapas rodearon a autovía e mesmo ameazaron o propio pobo, pondo en perigo unha gasolineira.  A estrada está pechada entre os quilómetros 133 e 137.

Segundo informou o 112, aínda que a A-52 tamén sufriu cortes nesta zona durante a noite para facilitar as tarefas de extinción e garantir a seguridade dos condutores, xa se atopa completamente aberta á circulación. Por outra banda, en Pentes (A Gudiña), parte da poboación decidiu irse de forma preventiva polos seus propios medios, mentres que o resto confinouse nas súas vivendas durante as tarefas de extinción.

TRENS

A conexión ferroviaria entre Galicia e Madrid quedará interrompida durante todo o día polos incendios forestais. Así o comunicaron Adif e Renfe, unha decisión que obedece á situación desfavorable da vaga de incendios que azouta a comunidade desde fai algo máis dunha semana.

DETIDO O CAUSANTE DUN INCENDIO EN VILARDEVÓS

A Garda Civil detivo a un home de 47 anos como presunto responsable dun incendio no municipio ourensán de Vilardevós que afectou a máis de 500 hectáreas. Segundo informaron, a detención produciuse este martes, ás 15.50 horas, na súa vivenda da localidade ourensá.