O 4,5% do tabaco que se consome en Galicia procede do contrabando

O 9,2% do total de paquetes de tabaco consumidos en España son ilícitos, o que supón unhas perdas estimadas para a Axencia Tributaria de 828 millóns de euros, segundo a enquisa de paquetes baleiros de Ipsos correspondente ao segundo semestre de 2016. En Galicia, o consumo de tabaco de contrabando situouse no 4,5 por cento do total.

Desde o seu punto álxido na segunda metade de 2014, cando o tabaco ilícito alcanzou o 12,5% do total de paquetes consumidos, reduciuse progresivamente este tipo de contrabando, ata o 8,2% do primeiro semestre de 2016. Con todo, a industria tabaqueira teme que o comercio ilícito de tabaco volva dispararse.

O estudo de Ipsos consiste en recoller paquetes da rúa, para o que se divide cada cidade en cinco zonas, e comprobar as advertencias sanitarias impresas e os selos fiscais que indican que o tabaco atravesou o proceso habitual. Para cada un, identifícase quen é o fabricante, a que mercado ía dirixido e cantos cigarros contiña.

Posteriormente, ten lugar unha análise forense que determina se se trata dun paquete xenuíno ou falsificado. Do 9,2% de paquetes que se recolleron sen precinto fiscal, cabe destacar que só o 0,3% correspondeu a paquetes falsificados, é dicir, trátase de paquetes fabricados polas empresas tabaqueiras pero que non pasan os procesos habituais de regulación.

Por fabricante, as maiores cotas de paquetes ilícitos presentounas Heintz Van Landewyck (27,3%), seguido de PMI (25,4%), JTI (15%), Imperial Tobacco (8,7%), Karelia Tobacco (7,4%) e BAT (4,8%). Pola súa banda, o 5% correspondeu a fabricante descoñecido e o 6,4% a outros fabricantes.

En canto ás marcas, o 18,2% dos paquetes ilícitos recollidos eran de Ducal, o 14,3% Marlboro, o 10,7% Winston, o 8% Chesterfield, o 7,4% American Legend, a 5,9% Fortuna, o 5,9% Austin, o 4% Camel, o 3,2% Elixyr, o 2,8% L&M, o 2,5% Lucky Strike, o 2,2% Numer One e o 14,9% eran de marca descoñecida.

Respecto da súa procedencia, o estudo revela que o 21,5% do tabaco ilícito que se consumiu en España proveu de Xibraltar, seguido dos Duty Free (18,5%), Andorra (15,3%), Illas Canarias (6,3%), Ucraína (4,4%), Alxeria (2,2%) e Bielorrusia (2,2%); mentres que non se puido especificar a procedencia do 14,9% do total e o 11% correspondeu a outras rexións.

A FALSIFICACIÓN NON É O PROBLEMA

A primeira conclusión do estudo é que o comercio ilícito de paquetes de tabaco non responde a un problema de falsificación, xa que só o 0,3% do total de paquetes de tabaco consumidos eran falsificacións, senón de falta de control e responsabilidade por parte dos fabricantes, que non estarían a controlar suficientemente as súas canles de distribución, sobreabastecendo mercados próximos ao español.

Entre as razóns polas que parece haber repuntado o comercio ilícito de paquetes de tabaco no segundo semestre de 2016, identifícanse dous motivos posibles.

Por unha banda, o comercio ilícito pode aumentar debido ao incremento de oferta e de demanda. Con todo, tamén pode deberse a que os controis se relaxasen desde o toque de atención en 2014 e algúns fabricantes aumentasen a oferta en mercados máis rendibles.

CIGARROS CONSUMIDOS ILEGAIS

A enquisa tamén recolle datos por comunidades, onde destaca Andalucía cun 29,9% de tabaco ilícito dentro do total de paquetes consumidos na rexión. Isto supón que un de cada tres cigarros é ilícito.

Por detrás atópanse Cataluña (7,1%), Madrid (5,7%), Estremadura e Navarra (5,3% cada unha), País Vasco (5,1%), Murcia (5%), Galicia (4,5%), Comunidade Valenciana (4%) e A Rioxa (3,1%).

Os que presentan proporcións menores son Asturias (1,2%), Castela e León (1,7%), Aragón e Castela-A Mancha (2% cada unha) e Cantabria (2,6%).

Para o estudo tívose en conta o consumo de tabaco en 58 cidades da España peninsular e Baleares, cunha mostra de 15.000 paquetes que cobren o 37,1% da poboación española. Ademais, Ipsos destaca que as mostras se tomaron durante o mes de outubro, nunha época de estabilidade de prezos na que aínda non tivera lugar a subida de impostos de decembro.