Expertos urxen "un cambio cultural" en Galicia para estender o testamento vital e decisión sobre a vida

A atención e os coidados nos tramos finais da vida é unha das cuestións deontolóxicas a debate no seo da sociedade nos últimos anos, sobre todo en casos de enfermidades terminais e que afectan notablemente á calidade de vida dos paciente. É por iso que a comunidade médica urxe un cambio cultural e unha reflexión sobre a importancia de lograr unha planificación compartida que permita ao individuo tomar a decisión adecuada sobre estes supostos, con carácter previo e que se respecte a súa vontade.

Unhas xornadas analizan este martes en Compostela 'a experiencia de implantación de instrucións previas en País Vasco e Galicia', co obxectivo de dar a coñecer os avances rexistrados en Euskadi para lograr unha normalidade social acerca da reflexión sobre a enfermidade e implantar unha planificación compartida da atención.

O presidente do Colexio de Médicos da Coruña, Luciano Vidán, explicou que nos últimos tempos evolucionouse dun modelo de atención "sen o paciente", no que o médico estaba obrigado a manter a súa vida, a un baseado "na autonomía" da persoa, é dicir, no que cada cidadán ten "dereito a decidir" dentro das alternativas que ofreza a ciencia en cada momento.

Aí o médico cumpre unha "gran función" tanto moral, como deontolóxica e legal (tras implantación da 'Lei de Autonomía do Paciente) e neste punto está o chamado "documento de vontades anticipadas ou testamento vital", no que a persoa indica "expresamente" o que quere que se faga cando chegue o momento final da súa vida, sobre todo en materia de esforzo terapéutico en situacións de gravidade e irreversibilidade.

REXISTRO GALEGO

Margarita Tasende, responsable do rexistro galego de instrucións previas, cuantificou en "máis de 9.000" os documentos deste tipo inscritos na comunidade (unha taxa de 4 por cada 1.000). A responsable explicou que a validez deste informe depende unicamente de que estea "debidamente formalizado", posto que a inscrición é "voluntaria" (aínda que recomendable).

Estas cifras, inferiores ás de Euskadi (entre 12 e 20 por cada 1.000) non satisfán á comunidade sanitaria en Galicia e Tasende ve necesario potenciar a "difusión" e a información ao paciente, aínda que todo iso prodúcese nun contexto no que a sociedade "é bastante remisa a falar da morte ou da enfermidade".

Os médicos de familia cumpren, neste sentido, un papel "importante" á hora de falar co paciente sobre estas posibilidades e cuestións debido á "proximidade e confianza" con eles, aínda que a responsable do rexistro galego recoñece que este colectivo está "moi sobrecargado" na actualidade.

UNHA PLANIFICACIÓN COMPARTIDA

Luciano Vidán sinalou, respecto diso, que desde o colexio de médicos teñen "a sensación" de que podería "ir máis rápido" na implantación deste proxecto na Comunidade galega e é por iso que organizaron estas xornadas para coñecer a experiencia de Euskadi en materia de planificación e de instrucións previas.

O coordinador do proxecto 'Vontades anticipadas no País Vasco', Iñaki Saralegui, matizou que as cifras de rexistro respecto diso "son importantes, pero non o fundamental", e apostou por "tentar un cambio cultural" no que se fale da enfermade, do coidado, e que se acompañe ao paciente "na toma de decisións", ao promover conversacións para saber o que pensa.

PERFIL

Iñaki Saralegui sinalou que o perfil dun solicitante destas instrucións é o dunha muller de 67 anos, sa e que coida ou coidou dun familiar con demencia. Principalmente, o que quere é pasar a última parte da súa vida en casa, "sen ser unha carga" para os seus fillos, ou non alongar a vida en caso de enfermidade irrecuperable.