As intoxicacións por xel en nenos elevan as alertas: que hai que facer se hai un incidente?
O Instituto de Toxicoloxía recibiu en oito meses un total de 38 consultas. Expertos piden extremar precaucións sobre o acceso dos menores a este produto en todos os ámbitos, tamén en centros escolares
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 24/10/2020 | Actualizada ás 14:00
A chamada de "alerta" dos expertos en Galicia en relación ás intoxicacións con xel hidroalcohólico céntrase nos menores, sobre todo nos máis pequenos, ata o tres anos, despois de que, no marco da pandemia, incrementáronse os incidentes. A maioría son leves, pero algúns rexistrados nos últimos días na área de Santiago tiveron consecuencias graves.
É o caso do neno de tres anos que foi operado esta semana no Complexo Hospitalario Universitario de Santiago (CHUS) e sometido a un transplante da membrana ocular. Sufriu queimaduras nun ollo, no que tamén ten unha úlcera despois de, segundo relatou a súa nai, rora salpicado con xel por outro menor no seu centro escolar de Lalín.
A responsable de Urxencias Pediátricas do CHUS, Susana Rei, trasladou a Europa Press que desde a área sanitaria decidiuse facer "unha chamada á alerta" tras ver o incremento das intoxicacións por este tipo de casos, que ratifica o Instituto Nacional de Toxicoloxía e Ciencias Forenses (Intcf).
Aínda que o resto de áreas sanitarias de Galicia, preguntadas por Europa Press, non fixeron constar a existencia de casos graves, Rei lembrou os últimos rexistrados na área sanitaria de Compostela e incidiu na necesidade de controlar o acceso dos menores --sobre todo dos máis pequenos-- a este produto. "En todos os ámbitos, tamén nos centros escolares", subliñou.
Fontes do ámbito educativo consultadas por Europa Press subliñaron que nos colexios normalmente impídese o acceso directo a este produto como mínimo aos pequenos da etapa de infantil, pero alertaron doutros "perigos" como que se envíe xel hidroalcohólico de casa aos nenos --a pesar de que haxa peticións expresas de que non se faga--.
Ás veces, apuntan as mesmas fontes, estes xeles preséntanse en recipientes moi atractivos especificamente deseñados para nenos, o que pode sumar un factor de risco. Tamén a responsable de urxencias pediátricas do CHUS alerta sobre este tipo de cuestións ou produtos con "cheiros agradables" que poden "animar" á súa inxesta por parte dos menores.
Por iso, remarcou a importancia de lembrar que o xel hidroalcohólico "non é auga" e o seu uso debe estar "supervisado sempre por un adulto". Tamén apela a ter coidado cos dispositivos que quedan xusto á altura dos ollos dos menores e incide en lembrar que este produto pode ser "tóxico" e xerar queimaduras.
SEN CASOS EN ESCOLAS INFANTÍS E TAMPOUCO EN XERIÁTRICOS
Fontes da Consellería de Política Social consultadas por Europa Press ratificaron que, polo momento, en Galicia non consta que se rexistraron casos en escolas infantís, como tampouco noutros centros onde residen colectivos máis vulnerables como as residencias de maiores.
Con todo, os expertos ratifican o incremento de intoxicacións coa xeneralización do uso deste tipo de produtos desde o arranque da pandemia. De feito, o Instituto de Toxicoloxía recibiu en oito meses un total de 38 consultas procedentes de domicilios, así como de centros escolares e sanitarios de Galicia por intoxicacións por distintas vías --inxesta, inhalación ou contacto cutáneo ou por mucosa ocular-- con xeles hidroalcohólicos.
Así o reflicten os datos por comunidades aos que tivo acceso Europa Press no marco dun estudo que recolle as alertas recibidas ata finais de agosto e que reflicte un significativo incremento en España das intoxicacións accidentais con este xel (de máis do 900%) nos meses analizados de 2020 en relación co ano 2019 e nun contexto marcado polo uso deste produto fronte á covid-19.
E é que no conxunto estatal, se en todo 2019 detectáronse 90 consultas, nos meses analizados deste ano compútanse 874. E o foco do risco está nos nenos, xa que, do total, case un 67% (585) dos casos deuse en menores --368 deles cunha idade inferior aos dous anos--.
En España, a maioría destas intoxicacións déronse de maneira accidental. Máis do 84% foi por vía oral; un 7%, a través da mucosa ocular; case un 3%, por inhalación; e máis dun 2% foron por exposición cutánea.
No seu conxunto, máis do 80% das consultas recibidas fórono por síntomas de carácter leve que se viron revertidos en pouco tempo, sendo os máis habituais irritación o aparello dixestivo, vómitos, diarrea, tose, enrojecimiento ocular, lagrimeo ou visión borrosa, entre outros.
RECOMENDACIÓNS SE SE PRODUCE UN ACCIDENTE
Ante esta situación, na liña coa responsable de Urxencias Pediátricas do CHUS, o xefe do Servizo de Información de Toxicolóxica, José Luis Conejo, tamén apelou, en declaracións a Europa Press, a que os usuarios deben saber "que o xel hidroalcohólico non é auga" e ter "moito coidado" cos nenos. "Auga e xabón no canto de tanto produto químico", recetou, igual que Susana Rei.
En canto aos efectos dos accidentes e os pasos a dar se se producen, incidiu na gravidade que pode carrexar unha salpicadura na mucosa ocular dun menor. A recomendación se sucede este tipo de accidente é lavar de inmediato con abundante auga, antes de solicitar asistencia sanitaria se fose preciso. "Con todo a auga que se poida", sumouse a doutora Rei.
No caso de irritación por vía cutánea, aposta por tentar suavizar o problema aplicando crema hidratante na pel; mentres que se se produce algún tipo de dano mediante inhalación, como irritación na larinxe, contribuiría a mellorar a situación inhalar bafos de auga fervida.
