As denuncias por incumprir as normas sanitarias superan as 8.000 en só catro meses

A pandemia e as novas normas para garantir a saúde pública fronte á covid-19 derivaron nunha carga de traballo extra nos labores de vixilancia e control por parte das forzas e corpos de seguridade, así como na tramitación de expedientes sancionadores. Unha carga que se nota máis nos concellos, sobre todo nos de tamaño máis reducido, pola falta de medios técnicos e de persoal, pero de onde saen numerosas propostas de sanción.

Aínda que algunhas adquiren máis notoriedade, como o caso recente da proposta de sanción en Cambados ao líder opositor venezolano Leopoldo López por saltar o peche perimetral (posteriormente el xustificou a súa viaxe a Galicia para reunirse con "compatriotas exiliados e vítimas da ditadura de Maduro"), os incumprimentos cóntanse por miles. Así o reflicten os datos actualizados das actuacións realizadas no marco do convenio asinado a finais de novembro pola Xunta e a Federación Galega de Municipios e Provincias (Fegamp) para colaborar cos concellos que o precisen na tramitación das sancións. A día de hoxe, son un total de 181 os municipios adheridos --58 da Coruña, 53 de Ourense, 44 de Pontevedra e 26 de Lugo--.

As primeiras denuncias en virtude deste convenio entraron na Xunta o 14 de decembro de 2020 e, menos de catro meses despois, o total de denuncias municipais que chegaron á Administración autonómica para a súa tramitación superan xa as 8.400 --a data de 9 de abril rexistráronse 8.419, segundo os datos facilitados pola Vicepresidencia Primeira a Europa Press--. Do total, as propostas para máis de 2.200 están xa notificadas aos presuntos incumpridores (ao redor dun 26%); e as demais atópanse en distintas fases da súa tramitación, dado que se trata dun procedemento pautado que inclúe varios pasos e a posibilidade de que a persoa afectada, por exemplo, presente alegacións.

NON LEVAR MÁSCARA, O INCUMPRIMENTO MÁIS DENUNCIADO

Das denuncias analizadas conclúese que o tipo máis numeroso de infracción é, con moita diferenza, a derivada do incumprimento do uso obrigatorio de máscara. Aínda que hai casos moi variados dentro desta infracción, suman máis denuncias os de imcumplimiento do uso de máscara no interior ou terraza de establecementos hostaleiros, os de viaxeiros que non a levan mentres circulan en vehículos con outras persoas non conviventes (vehículos particulares, a maioría); e os individuos que deambulan sós pola rúa sen este elemento protector.

En Galicia --cuxo réxime sancionador, incorporado na reforma da lei galega de saúde, avalou recentemente o Consello de Estado (que si expón que se aclaren no Tribunal Constitucional as dúbidas sobre o precepto ligado coa vacinación)--, a multa por non levar máscara ascende a 100 euros. Outras infraccións que chegan desde os municipios, aínda que menos numerosas, son as de incumprimento do horario de peche nos establecementos de hostalaría, o consumo na barra destes negocios (e consentilo por parte dos encargados dos mesmos), as reunións en 'botellón' e fumar na vía ou noutros lugares públicos.

En declaracións a Europa Press, a directora xeral de Administración Local, Natalia Prieto, constatou que, aínda que seguen moi lonxe das infraccións do uso da máscara, "nas últimas semanas" empezaron a entrar máis propostas de sanción por fumar na vía ou noutros lugares públicos ou participar en 'botellóns', o que tamén ligou coa "intensificación dos controis".

UN NÚMERO DE DENUNCIAS "MOI IMPORTANTE"

Aínda que as primeiras denuncias se rexistraron a mediados do pasado mes de decembro, Prieto destacou que foi a principios de 2021 cando a maquinaria empezou a funcionar "a bo ritmo". En todo caso, admitiu que as "peticións de axuda dos concellos" chegaron á Xunta case "desde o principio da pandemia". "Atopábanse con infraccións novas que non existían no ordenamento ata o momento, como non levar máscara, por exemplo. Quen ía pensar hai un ano na obrigatoriedade da máscara. Isto supuña unha importantísima carga de traballo que non podían asumir por falta de medios persoais e técnicos", reflexionou.

Pero unha vez posto en marcha o convenio, superada a polémica política previa con cruces de impresións entre as entidades locais (que se notan presionadas con novas tarefas sen medios) e a Xunta, a responsable de Administración local asegura que o balance é "positivo" no sentido de que o "moi importante número" de denuncias tramitadas evidencia que "funciona" e que se persegue aos infractores.

COOPERACIÓN COS MUNICIPIOS NO PROCEDEMENTO

Segundo explicou Prieto, unha trintena de traballadores da Administración autonómica encárganse dos labores de tramitación (26 propiamente centrados nelas e catro supervisores, que liquidan dúbidas xurídicas e vixían a uniformidade de criterios), pero en todo o proceso hai unha "cooperación permanente" cos concellos.

E é que, desde o momento no que o municipio en cuestión recibe unha denuncia que pode chegar desde os distintos corpos de seguridade, remítella á Xunta "a través dunha canle habilitada de relación fluída". A Administración autonómica procede á elaboración de todos os acordos de inicio, notifica a denuncia e adxunta as cartas de pago para os cidadáns que queiran acceder aos descontos por facelo pronto ou alegar.

Os trámites continúan coa proposta de resolución e coa resolución definitiva, pero Prieto destacou que en todo o proceso hai "unha estreita comunicación" co concello, xa que "é o propio alcalde quen asina os oficios". "Desde a Xunta encargámonos da tramitación, pero todo vai revisado polo concello", remarcou.

A FEGAMP PON O FOCO NA VIXILANCIA

Pola súa banda, máis aló de cuestións puntuais que se poidan mellorar, o presidente da Federación Galega de Municipios e Provincias (Fegamp), Alberto Varela, constatou, en declaracións a Europa Press, que o convenio está a funcionar con normalidade. Pero advertiu que, baixo o seu punto de vista, o principal problema non está na tramitación das multas, senón nas tarefas de vixilancia e control das rúas que, por exemplo, en moitas ocasións "están a recaer" na Policía Local e supoñen unha carga de traballo extra moi importante.

Na liña con esta visión, representantes dos corpos da Policía Local, de feito, denunciaron reiteradamente que hai municipios con "escaseza" de axentes ou que non teñen. Así, Varela constatou que pode haber municipios que se enfrontan a "dificultades" para controlar incumprimentos na vía pública e reivindicou a necesidade de dar pasos adiante, xa que de momento considera que non ocorreu, e de que haxa unha "moi boa coordinación" entre administracións. "Ter medios para o control dos espazos públicos é o primeiro, o crucial", resolveu.

Varios comensais gozan nunha terraza dun estableicmiento do centro o mesmo día en que se levanta o peche perimetral do municipio e reábrese a hostalaría, no Carballiño (Ourense). Rosa Veiga - Europa Press | Fonte: Europa Press