A nova Lei da Ciencia "crea máis e mellores oportunidades ás persoas que fan ciencia"
A ministra Diana Morant afirmou que se trata de "un texto transformador que cumpre con dúas demandas unánimes da comunidade científica e da sociedade: Por unha banda, dignificar as condicións de traballo dos investigadores e investigadoras de España e doutra banda, garantir un financiamento público crecente e estable".
Por E.P. | Santiago de Compostela | 18/02/2022 | Actualizada ás 19:16
O Consello de Ministros aprobou este venres, a proposta do Ministerio de Ciencia e Innovación, o anteproxecto de lei que modifica a Lei 14/2011, de 1 de xuño, da Ciencia, a Tecnoloxía e a Innovación, que "crea máis e mellores oportunidades ás persoas que fan ciencia e innovan".
Así o asegurou a titular da carteira de Ciencia, Diana Morant, na rolda de prensa posterior ao Consello de Ministros extraordinario, onde compareceu xunto á ministra de Política Territorial e portavoz do Goberno, Isabel Rodríguez, a ministra de Dereitos Sociais e Axenda 2030, Ione Belarra.
Morant afirmou que se trata de "un texto transformador que cumpre con dúas demandas unánimes da comunidade científica e da sociedade: Por unha banda, dignificar as condicións de traballo dos investigadores e investigadoras de España e doutra banda, garantir un financiamento público crecente e estable".
"Esta reforma vén reparar os fallos dun sistema de ciencia e innovación, agravados durante unha década de recortes que provocou a destrución de miles de prazas públicas, precariedade nas carreiras, envellecemento dos persoais, a fuga do talento científico do noso país e un tapón de toda unha xeración de investigadores e investigadoras", declarou, para despois engadir que con esta reforma "España dá un paso definitivo para saír da crise pola porta do futuro, apostando pola ciencia e a innovación como alicerces de transformación do noso país".
O anteproxecto recolle un itinerario postdoctoral de "incorporación estable ao sistema". Así, para os postdoctorales que queiran acceder ao sistema, a duración do contrato será de entre 3 e 6 anos, con prórrogas de, polo menos, un ano. Ademais, fixa que as situacións de "incapacidade temporal, nacemento, adopción, garda con fins de adopción, acollemento, risco durante o embarazo ou risco durante a lactación, violencia de xénero ou terrorista", interromperán o cómputo do prazo límite de duración do contrato, así como da súa avaliación.
Segundo este novo modelo de contrato, o persoal investigador con contrato postdoctoral en universidades públicas, Organismos Públicos de Investigación (OPI), fundacións ou consorcios públicos, poderá optar a unha avaliación da actividade investigadora a partir da finalización do segundo ano de contrato, co obxecto de conseguir a estabilización no sistema, isto é, que tras superar dita avaliación, o persoal investigador obterá unha certificación como "investigador establecido", que ademais levará melloras salariais.
Ademais, aprobar esta proba eximiralles de realizar partes das probas para acceder ao sistema público, e reservaráselles un mínimo do 15% da taxa de reposición para este tipo de contratos nas Ofertas Públicas de Emprego (OPE) nas universidades e do 25% nos OPI.
Para esta modalidade de contrato proponse unha indemnización por fin de contrato. Neste caso, o investigador terá dereito a recibir "unha indemnización de contía equivalente á prevista para os contratos de duración determinada no artigo 49 do texto refundido da Lei do Estatuto dos Traballadores".
Doutra banda, incorpórase un novo contrato indefinido para "todo tipo de persoal de investigación" que realice actividades científico-técnicas. "Os contratos de actividades científico-técnicas, de duración indefinida, poderán estar vinculados á existencia de financiamento externo ou financiamento procedente de convocatorias de axudas públicas en concorrencia competitiva asociada aos mesmos durante a súa vixencia", sinala o texto, que precisa que estes "non formarán parte da Oferta de Emprego Público".
Este tipo de contrato viría substituír aos contratos por obra e servizo, moi estendidos no sistema científico español e que, con todo, desaparecen coa reforma laboral. Con todo, coa súa entrada en vigor ao completo, o 30 de marzo de 2022, estes investigadores quedarían no 'limbo' ata a aprobación da nova Lei da Ciencia.
Do mesmo xeito que os postdoctorales, o borrador tamén recoñece o dereito a indemnización dos investigadores predoutorais. En concreto, o texto propón "unha indemnización equivalente a 12 días de salario por ano de servizo, prorrateándose por meses os períodos de tempo inferiores a un ano", medida que ademais será retroactiva, a aplicar a aqueles que actualmente teñen contrato como aqueles contratados a partir da entrada en vigor da norma.
OUTRAS NOVIDADES
Ademais, a reforma modifica o artigo 25 da Lei, que permitía aos investigadores ao servizo dos Organismos Públicos de Investigación (OPI) someter a avaliación os méritos adquiridos unicamente nos propios OPI (CSIC, CIEMAT, ISCIII e IAC). Co texto aprobado hoxe no Consello, amplíase a todos aqueles centros do sistema público español de ciencia, tecnoloxía e innovación, así como a universidades.
Recoñécese que os quinquenios do persoal investigador de OPIs avalíen e recoñezan os méritos de investigación e transferencia de coñecemento realizados anteriormente, tanto en España como no estranxeiro, no sector público e en calquera universidade, e non só nos Organismos Públicos de Investigación españois como ata agora. Desta forma facilítase a atracción de persoal investigador de fóra dos OPIS.
Tamén se define unha carreira para o persoal técnico e redeseñar o contrato do investigador distinguido, limitándoo á dirección de equipos humanos ou dirección de centros, instalacións e programas científicos e tecnolóxicos.
E, por primeira vez, o texto recolle que se garante un financiamento do I+D+i estable e crecente para achegarse aos países da Unión Europea e alcanzar así o 1,25% do PIB en investimento público para 2030. Doutra banda, a norma prevé a creación de Axenciar Española do Espazo, que se concretará nun ano.
A Axencia Española do Espazo terá como fins xerais, entre outros, o fomento, execución e desenvolvemento da investigación, o desenvolvemento tecnolóxico e a innovación no ámbito do espazo, a seguridade e defensa nacional, as operacións no ámbito ultraterrestre, as aplicacións satelitales para o desenvolvemento de competencias departamentais, así como o uso de datos provistos por satélites, e o impacto tecnolóxico e económico da industria asociada ao deseño, construción, operación e mantemento dos sistemas satelitales.
Así mesmo, a Axencia encargarase tamén da potenciación da industria espacial nacional, a coordinación estatal e internacional da política espacial española, con plena coordinación coa Axencia Espacial Europea e coas políticas e programas espaciais que se desenvolvan no ámbito da Unión Europea e das organizacións internacionais das que España é membro. O Goberno aprobará no prazo máximo dun ano o estatuto de Axencia Espacial Española.
"Esta, por tanto, é a Lei que beneficia ás persoas, que define á ciencia como ben común e que engade algo relevante: os valores no I+D+i --a ética, a integridade, a participación cidadá e a igualdade--. Esperamos que o texto acabe enriquecéndose coas achegas dos partidos políticos, agora na súa tramitación parlamentaria", concluíu a ministra Morant.
