Por Europa Press / Redacción | MADRID | 13/03/2023 | Actualizada ás 13:47
O Defensor do Pobo denunciou que algúns centros de Atención Primaria están a sufrir demoras de "varios días e ata semanas" debido á escaseza de profesionais sanitarios, a precariedade que sofren, a falta de recursos ou os seus problemas orzamentarios.
Así consta no 'Informe Anual 2022' do Defensor, publicado este luns, que, a pesar dos problemas da Atención Primaria ou das listas de espera, rexistrou unha baixada do número de queixas relacionadas con Sanidade: unhas 1.700 este ano fronte a case 2.400 en 2021.
En calquera caso, nesta edición a entidade liderada por Anxo Gabilondo dedicou un apartado especial á Atención Primaria, que, desde antes da pandemia de COVID-19, "enfróntase a unha crise que queda reflectida na perda de capacidade para atender adecuadamente a demanda asistencial, por varios factores, aínda que moi especialmente pola insuficiencia de profesionais sanitarios".
Neste punto, o Defensor criticou que as demoras para recibir atención en consulta con persoal médico ou de enfermaría "superan en moitos centros de Atención Primaria, particularmente en grandes cidades ou zonas metropolitanas, o prazo de varios días e ata semanas".
Así, lamentan que estas cifras "desvirtúan a propia natureza da Atención Primaria, baseada na proximidade e a continuidade asistencial". "Os reaxustes constantes de persoais provocan, ademais, a perda de vinculación entre os profesionais e os seus pacientes, eliminando outro elemento que caracteriza este nivel asistencial", engaden.
Unha das razóns desta situación, segundo o Defensor, é a "menor proporción de orzamento que destinan a ela as administracións autonómicas" fronte á Atención Especializada. Outro dos motivos é "o insuficiente número de profesionais sanitarios dispoñibles". "Todas as administracións citadas coñecen esta circunstancia desde hai anos, sen que pareza que os acordos e medidas que se adoptan eviten o proceso de adelgazamento e envellecemento dos persoais de persoal", esgrimen respecto diso.
Por todo iso, piden un "acordo estable" en toda España e unha "coordinación reforzada" para paliar "derívaa en que se atopa o sistema, polo que se refire a as especialidades médicas máis deficitarias". De entre todas elas, o Defensor destaca o Medicamento Familiar e Comunitario, a "columna vertebral da Atención Primaria".
GRAN CARGA DE TRABALLO
O Defensor indica que "moitas das queixas" son presentadas por médicos e enfermeiros que manifestan a súa "gran preocupación" pola carga de traballo que soportan, como consecuencia do alto número de pacientes que atenden cada día.
Por iso, o Defensor reclama que a forma de medir a presión asistencial sobre os sanitarios vaia "máis aló do indicador que asigna un determinado número de persoas (ou cartóns sanitarios) a cada profesional".
"Ese indicador non reflicte circunstancias determinantes, como é, en primeiro lugar, a desviación entre os persoais teóricos asignadas a cada centro e as moitas incidencias que provocan a ausencia efectiva de persoal, que non se substitúe debidamente e a tempo. Así como outros factores igualmente determinantes e transcendentais, como a desigual demanda asistencial entre distintas zonas xeográficas por razóns demográficas e socioeconómicas", argumentaron.
En consecuencia, reivindican que os profesionais de Atención Primaria "necesitan tempo para realizar en condicións óptimas o seu labor asistencial, para aplicar métodos innovadores que modernicen e fagan máis resolutiva a atención que prestan ou para manter ao día os seus coñecementos en contacto con outros campos e especialidades sanitarias".
A COMUNIDADE DE MADRID, A MÁIS AFECTADA
Por comunidades autónomas, o Defensor explica que tramitou un "número significativo" de queixas de cidadáns sobre a sanidade, especialmente na Comunidade de Madrid, en "máis de sesenta centros sanitarios, entre centros de saúde, consultorios e centros de urxencias extrahospitalarias".
Tamén é a comunidade autónoma á que se dirixiron a maioría das recomendacións do Defensor. Por exemplo, o informe recolle unha petición para reforzar a atención no Centro de Saúde Abrantes, en Madrid, a fin de que poida prestarse servizo en quendas de mañá e tarde, así como reducirse a presión asistencial. Segundo o Defensor, esta petición aínda non foi levada a cabo.
Igualmente, o informe recolle as queixas sobre os peches dos centros de urxencias extrahospitalarios, particularmente en Madrid. Ao fío, o Defensor pide "servizos próximos, capaces de prestar unha atención de 24 horas a situacións de menor complexidade, ou non necesitadas de acudir inmediatamente a un centro hospitalario".
O documento lembra que xa no verán o Defensor dirixiuse á Comunidade liderada por Isabel Díaz Ayuso pedindo que "renovase canto antes" a atención nos centros de urxencias extrahospitalarios, pois permanecían pechados desde marzo de 2020. A Consellería de Sanidade madrileña anunciou a súa reordenación, pero os traballadores seguen convocando paros ante o seu rexeitamento a este novo modelo. O Defensor, mentres tanto, "solicitou máis información" a Madrid.
Outra queixa na que o Defensor se puxo en contacto coa Comunidade de Madrid é na substitución do liderado dos médicos de familia por enfermeiros nos centros de saúde. A entidade non se sitúa neste asunto e só apunta que "solicitou máis información sobre a solución para os centros que non poden contar nalgún momento cun profesional médico de presenza".
Á marxe da Comunidade de Madrid, o Defensor tamén detallou outras actuacións no resto de comunidades autónomas, aínda que "nun número bastante inferior". Así, recibíronse queixas sobre a presión asistencial e a demora para consulta en 14 centros de Andalucía e en dez centros da Comunidade Valenciana, Castela e León ou Castela-A Mancha, sendo menor o número de centros obxecto de supervisión en CCAA como Galicia, Cataluña, Aragón, Murcia e o resto de territorios.
No mesmo sentido, o Defensor critica o "gran impacto" desta situación da Atención Primaria nas zonas rurais. "Aquí a cuestión non se centra na presión asistencial ou nin sequera nos tempos de demora para consulta, senón directamente na continuidade dos propios centros sanitarios que ven suspendida a súa actividade, sexa por falta de medios ou por unha acusada redución de demándaa asistencia", afean.
Segundo a entidade liderada por Anxo Gabilondo produciuse unha suspensión de actividade "definitiva" nalgúns centros de saúde rurais tras a pandemia de COVID-19 "por procesos de planificación que xa estaban en marcha antes de 2020".
Neste ámbito, tamén sinalan a falta de pediatras: "Nas zonas máis despobladas ou afastadas dos grandes núcleos de poboación, a dificultade para acceder á atención pediátrica primaria preséntase ademais con máis frecuencia, cando resultaría conveniente, para avanzar nas políticas de equilibrio territorial, contar precisamente con máis profesionais pediatras".
Se tes problemas ou suxestións escribe a webmaster@galiciaconfidencial.com indicando: sistema operativo, navegador (e versións).
Agradecemos a túa colaboración.