O director de Loita contra a Violencia de Xénero da Xunta: "Un detonante é a decisión dela de deixalo"

O director xeral de Loita conta a Violencia de Xénero, Roberto Barba, sostén que "un dos motivos ou detonantes" que leva ao agresor "a acabar coa vida da muller" é "a decisión dela de deixalo e pór fin á relación que mantiñan". Así o asegura nas alegacións presentadas ao informe do Consello de Contas sobre as actuacións da Xunta para a prevención integral da violencia de xénero na Comunidade entre 2018 e 2022, un documento que aprema ao Executivo autonómico a asignar máis recursos á sensibilización e prevención contra a violencia de xénero, ao considerar que é o que contribúe á súa "erradicación" se as actuacións "se efectúan de maneira continuada e se estenden a toda a poboación".

Ao documento, consultado por Europa Press, a Xunta formula seis páxinas de alegacións asinadas polo responsable de Loita contra a Violencia de Xénero, quen censura que o ente fiscalizador sosteña que "o número de mulleres asasinadas é un dos parámetros que mellor mostra o avance das políticas de prevención contra a violencia de xénero". Así, responde que no documento "non se recollen datos obxectivos" que sosteñan esa conclusión.

"Lamentablemente, o número de asasinatos de mulleres vítimas de violencia de xénero non ten unha relación directa, causa-efecto, coa intensidade das políticas de prevención e sensibilización contra a violencia de xénero", argumenta Roberto Barba, que avisa dun "repunte moi preocupante das actitudes machistas entre a xente nova". Devandito isto apunta que, "máis concretamente", nunha "análise realizada a nivel interinstitucional dos asasinatos por violencia de xénero", "revélase que, en moitos casos, un dos motivos ou detonantes que levou ao agresor a acabar coa vida da muller --e tamén ás veces, a suicidarse o despois--, foi a decisión dela de deixalo e pór fin á relación que mantiñan".

A CONSELLERÍA DI QUE "A MELLOR MANEIRA DE PROTEXER" É "DENUNCIAR"

Ante estas palabras, a Consellería de Política Social e Igualdade defendeu que "a mellor maneira de protexer ás vítimas" da violencia machista é "a través da denuncia". Preguntadas polas palabras do director xeral, fontes do departamento autonómico insisten na Xunta non se cansa de "reiterar" e de "pedir" que "calquera muller que sexa vítima dalgún tipo de violencia de xénero póñao en coñecemento das forzas e corpos de seguridade do Estado, ou ben a través dos seus achegados, compañeiros de traballo, familiares ou chamando ao 016, un teléfono gratuíto e confidencial". "Teñen que saber que non están soas, e que esta Administración está ao seu lado e pon a disposición delas todos os recursos e programas para esta fin", sinalan estas fontes.

Ademais, despois de que o Consello de Contas apremase ao Executivo autonómico a asignar máis recursos á prevención, cuxas políticas sinala o ente fiscalizador que tiveron "un peso residual" en 2022, estas fontes apuntan que "a prevención e sensibilización sobre a violencia de xénero é unha prioridade absoluta e indiscutible para a Xunta". "Desgraciadamente, a progresiva implantación de políticas deste tipo non foi suficiente para evitar os últimos casos de asasinatos, nin en Galicia nin en ningunha outra comunidade", sostén. Así, a Xunta recalca que "a prevención é un elemento fundamental", pero "non suficiente para a erradicación da violencia de forma inmediata".

Ao tratarse dunha política a longo prazo, "a Xunta aposta por manter e reforzar programas de prevención creando novas iniciativas de acción directa e implicando a outros operadores e institucións (como empresarios e concellos) ou achegando recursos á poboación --como os Centros de Información á Muller (CIM) móbiles--. "Consideramos que esta combinación de programas de prevención e políticas proactivas é a ferramenta máis efectiva para loitar contra a violencia", indica para sinalar que, ademais, está a dar "bos resultados en Galicia". "De feito, somos a segunda comunidade autónoma con menos violencia de xénero e a cuarta con menos violencia sexual de España", finaliza. Por último, destaca que nos últimos anos o Executivo autonómico duplicou os programas de sensibilización e impulsou novos recursos para frear a violencia sexual.

O PSDEG VE "GRAVÍSIMAS E INTOLERABLES" ESTAS PALABRAS

Pola súa banda, o Partido Socialista de Galicia cualificou de "gravísimas e intolerables" as palabras nas que o director xeral para a Loita contra a Violencia de Xénero, Roberto Barba, sostén que "o número de asasinatos de mulleres vítimas de violencia de xénero non ten unha relación directa, causa-efecto, coa intensidade das políticas de prevención e sensibilización contra a violencia de xénero". Nun comunicado remitido aos medios, a parlamentaria do PSdeG Pomba Castro esixe explicacións á Xunta ante as afirmacións que o directo xeral formula nas alegacións presentadas polo seu departamento ao informe do Consello de Contas sobre as actuacións en materia de prevención durante o período 2018-2022.

A deputada do PSdeG crítica as ideas que traslada na súa resposta ao órgano fiscalizador a persoa "que debe ser o garante das políticas contra a violencia machista en Galicia". "A sensibilización e a educación son o camiño para terminar coa violencia machista", incide Pomba Castro. Neste sentido, insiste en que a prevención "é vital". "As políticas nesta materia non se poden basear unicamente en paliar o dano unha vez que está causado", remarcou para criticar tamén que o director xeral traslade que "un dos motivos ou detonantes" que leva ao agresor "a acabar coa vida da muller" é "a decisión dela de deixalo e pór fin á relación que mantiñan".

Para a parlamentaria socialista, con este tipo de expresións, a Xunta pon "unha vez máis o foco na vítima e non no agresor como debería". Ademais, lembra que o mesmo ocorreu antes coas campañas que convidaban a mulleres "a non saír a correr soas ou coa despedida que se lle brindou a un conselleiro que tivo que abandonar o seu cargo tras unha denuncia por agresión sexual". "Por enriba, o que tamén mostra o informe do Consello de Contas é que o Goberno de Rueda carece dun plan contra a violencia de xénero e deixa sen executar fondos para ese fin por valor de catro millóns de euros", avisa Pomba Castro, que esixe "de inmediato unha rectificación tanto da forma de desenvolver as políticas contra a vioelencia de xénero como das afirmacións do director xeral".

"PESO RESIDUAL" DOS PROXECTOS PARA PREVENCIÓN E SENSIBILIDADE

Esta resposta figura no anexo do informe do ente fiscalizador que recomenda á Consellería que asigne máis recursos ás actuacións de prevención. Respecto diso, entre outros aspectos, sinala que no exercicio 2022 os fondos propios da Comunidade autónoma destináronse na súa práctica totalidade (97 %) ás actuacións de protección e atención ás vítimas, fundamentalmente a axudas económicas periódicas, "tendo os proxectos para actuacións de prevención e sensibilización un peso residual". Ademais, detalla que os fondos da UE destináronse a actuacións de apoio, inserción laboral e formación das vítimas.

Así mesmo, indica que, sobre os fondos do Pacto de Estado, entre 2018 e 2022 detectouse que o importe destinado á prevención "foi decrecendo paulatinamente" á vez que crecían de forma continuada "os proxectos para a protección e asistencia ás vítimas". Neste sentido, o ente fiscalizador apunta tamén que algunhas das actuacións relativas á información, prevención, sensibilización e formación no ámbito da violencia de xénero "refírense a medidas para o desenvolvemento de políticas de igualdade home-muller e non especificamente á prevención" da violencia machista.

Outro aspecto que indica o Consello de Contas é que no período 2018-2022 os centros de acollida en Galicia para vítimas de violencia de xénero "son de entidades municipais ou propiedade de entidades privadas" e que só o Centro de emerxencias para vítimas de violencia de xénero (CEMVI) é xestionado polo Consorcio Galego de Servizos e Igualdade e Benestar. Con todo, recoñece que "no período 2018-2022 non se chegaron a ocupar todas as prazas, sendo a porcentaxe media de ocupación do 69,4 %.

COBERTURA DE POSTOS

Ademais, o estudo de Contas destaca que, no período 2014-2023, o programa orzamentario '313D Protección e apoio das mulleres que sofren violencia de xénero' figura entre o sete que proporcionalmente máis incrementaron a súa execución en Galicia. Con todo, detalla que "a evolución da magnitude orzamentaria e da correspondente execución das actuacións non se acompañou dunha evolución paralela da relación de postos de traballo que pasou de 19 efectivos no exercicio 2018 a 17 en 2022".

Así as cousas, nas súas recomendacións, o ente fiscalizador considera que a consellería competente, neste caso a de Política Social e Igualdade, debe "impulsar os procedementos para alcanzar unha maior dotación de postos de traballo na dirección xeral competente en materia de violencia de xénero, en coherencia co incremento das magnitudes do programa orzamentario e para evitar o recurso á contratación de persoal temporal e a externalización de servizos".

Tamén indica que a consellería debe levar a cabo unha adecuada planificación dos procedementos de contratación e convocatoria de subvencións, con publicidade e concorrencia, fundamentalmente para as actuacións que se desenvolven de forma reiterada en todos os exercicios. Ademais, propón ao departamento autonómico que avalíe "en que medida" as axudas reiteradas en sucesivos exercicios, como as do aluguer, "contribúen á recuperación integral das vítimas". "As avaliacións deben realizarse de forma periódica en base a indicadores de impacto co fin de adoptar accións correctivas, se fosen necesarias, para facelas máis eficaces".