“Galicia é a excepción en España; non se fixo moito por mellorar o coñecemento da súa lingua”
Un estudo comparativo feito na Universidade de Leiden (Países Baixos) sobre linguas en España e Italia destaca o papel do PP no Goberno galego para frear a revitalización do noso idioma.
Por Galicia Confidencial | Santiago de Compostela | 22/03/2017 | Actualizada ás 14:00
'Regional and Minority languages in the European Union: a comparative study' é unha tese realizada por Steven Boer e dirixida polo profesor Eugenio Cusumano na Universidade de Leiden, a máis antiga dos Países Baixos. Nela, o autor compara a situación idiomática de Italia e España e, no segundo caso, salienta que mentres en Cataluña e País Vasco se aplicaron políticas efectivas para aumentar o coñecemento e uso das linguas propias destas autonomías, "Galicia é a excepción, xa que o Goberno autonómico non fixo moito esforzo para mellorar o coñecemento do idioma galego".
En concreto, Boer apunta directamente aos gobernos do Partido Popular de Galicia, aos que responsabiliza de ter freado a revitalización da lingua galega dende a chegada da democracia, logo dos anos escuros do franquismo.
"En España vemos un movemento similar ao de Italia: Cataluña, País Vasco e Galicia recibiron cada vez máis liberdade para decidir sobre a política lingüística nos anos setenta", aínda que "en España este movemento chegou un pouco máis tarde que, por exemplo, no Tirol do Sur",a contextualiza Boer. Así, o autor lembra que en ambos os dous Estados "se concedeu máis liberdade ás rexións", en España coa chegada da democracia, situación que "aproveitaron" Cataluña e o País Vasco para "mellorar o estado das súa linguas, do mesmo xeito que sucedeu no Tirol do Sur", expón o investigador holandés.
"Só no curto período de tempo no que o Partido Popular de Galicia non estivo no poder fíxose un intento de revitalización da lingua".
Pero se en Cataluña e País Vasco "a política lingüística foi moi exitosa", o que levou a "aumentos na cantidade de falantes e sistemas educativos básicos moi populares para os nenos dentro das súas fronteiras", Boer contrapón esa situación de novo esplendor idiomático á de Galicia, "unha excepción particular á regra". Así, o autor subliña: "Os galegos tamén declararon oficialmente a súa lingua tan pronto como tiveron a oportunidade, pouco despois de que a nova Constitución española fose aprobada. Con todo, despois deste momento non fomentaron activamente o uso do galego, agás no curto período de tempo no que o Partido Popular de Galicia non estaba no poder, no que se fixo un intento de revitalización da lingua".
Nesta liña argumentativa, mentres en Cataluña e País Vasco se aplicaron novas políticas que "conduciron a unha maior educación no idioma propio" e a "un aumento no número de falantes", Boer describe a Galicia como a "excepción" en España, "xa que o Goberno autonómico non fixo moito esforzo para mellorar o coñecemento do idioma propio".
PP VS BIPARTITO
A situación en Galicia é paradoxal, xa que "desde a morte de Franco, o estado legal e a protección da lingua melloraron notablemente, pero estas melloras non levaron a un aumento nos falantes da lingua", expón o investigador.
Pero malia estes progresos, Boer identifica unha "actitude laissez-faire" no "primeiro período despois da caída do réxime franquista" coa cal "non se fixo moito por mellorar o estatus do galego". Este período comprende para Boer dende o iniciio da democracia até o ano 2005, "marcado por unha perda de falantes", apunta o autor da tese, quen lembra que "o principal partido gobernante nesta época foi o PPdeG, que formara goberno maioritario entre 1990 e 2005.
"En 2005 asumiu o poder o goberno bipartito do Partido Socialista e o Bloque Nacionalista Galego, marcado polos esforzos por reverter a situación da lingua, promovendo o galego en todas as esferas da vida pública, facendo fincapé na paridade lingüística na educación e creando unha rede de escolas infantís en galego. Esta política tamén incluíu a axuda para a tradución galega", lembra o autor.
Porén, a vitoria de Alberto Núñez Feijóo nas eleccións autonómicas de 2009 e a volta ao poder do PP estiveron "fortemente influenciadas polo tema da lingua", sinala Boer, quen, de novo, apunta directamente aos conservadores como responsables do freo ao progreso da lingua galega.
"O Partido Popular afirmou que sentían que o galego era imposto aos cidadáns. Volveron aos despachos e comezaron a revogar moitos dos decretos do goberno anterior. Negaron a existencia dun 'conflito lingüístico' na sociedade, pecharon galescolas e derrogaron o Decreto de Educación para substituílo polo Decreto do plurilingüismo. Este decreto reduce o galego como medio de instrución a un terzo das materias e prohibe explicitamente o uso de ensinar matemáticas, física e química no idioma. Estes foron aprobados a pesar da reacción masiva e as manifestacións públicas", conclúe o investigador holandés sobre o caso galego.
