A fenda dixital e problemas coa identificación de casos, principais dúbidas tras un mes de curso en Galicia

O curso está a piques de cumprir un mes e con el tamén a experiencia de equipos directivos, a comunidade educativa e a administración na xestión do día a día da pandemia, os positivos, os brotes e os reforzos necesarios para atender os problemas derivados dunha situación ata agora inédita na sociedade galega.

A incidencia da COVID-19 en centros e institutos dista de estar fóra de control, aínda que os profesionais educativos temen a evolución desta segunda onda pola necesidade tanto de axilizar a identificación de casos, a comunicación e aplicación das medidas como de atallar as desigualdades provocadas pola 'fenda dixital' e a falta de conectividade, unha das principais carencias á hora de afrontar o ensino telemático e un hipotético retorno ao confinamento.

O número de positivos a data de venres rolda os 482, xunto con 24 aulas e unha escola infantil pechadas, a María Ana de Celanova, o segundo centro clausurado pola pandemia desde o arranque da actividade xunto ao Calasancio de Pontevedra. Un balance que a propia Consellería de Educación valora tanto por "as escasas incidencias" rexistradas como pola "eficacia" das medidas de adaptación acometidas nas instalacións educativas.

Segundo sinalou Francisco Lires, da Federación de Directores de Centros Públicos, de momento "non hai moitos brotes" no sistema, salvo no caso dos puntos máis poboados, aínda que admite que os equipos están "cargados" tras un inicio de curso estresante e un traballo constante de adaptación das escolas que se prolongou "desde o verán" e mesmo reformulado en varias ocasións.

A sensación é similar en secundaria. Isabel Ruso, da Asociación de Directores de Institutos de Galicia, atribúe a situación a que a comunidade escolar "está a ser moi prudente", pero lembra que aínda non se produciu ningunha onda "moi forte".

DISTINCIÓN DE SÍNTOMAS

É por iso que os equipos directivos temen a chegada da época de frío, tanto polos problemas que se poidan dar coa ventilación de espazos e de aulas, como pola identificación de casos sospeitosos debido á amplitude dos síntomas da COVID-19. "Esperemos chegar a un punto en que funcione de forma automática e que permita que os casos se identifiquen máis rapidamente e tómense as medidas sanitarias necesarias", insiste Ruso.

Neste sentido, desde a ANPA cren necesario impulsar unha ferramenta para distinguir unha posible gripe dun contaxio, ademais de resolver o problema de conciliación e as corentenas. "Temos moitas dúbidas", insiste Rogelio Carballo, de Confapa-Galicia, que apelou a estar vixiantes á evolución epidemiolóxica e apuntou a que se detectaron "incidencias complicadas" que afectan a servizos como o transporte escolar, e que obrigan a endurecer as medidas de illamento no caso dun positivo.

"O que necesitamos son pautas claras e unha consigna única", sinalou pola súa banda, Suso Bermello, da CIG-Ensino, quen indicou que existe "unha sensación de descontrol coa xestión de contagios", ademais de que algúns centros "están a recibir instrucións totalmente contraditorias por parte do Sergas", o que está a xerar "indefensión e incerteza" sobre as medidas a aplicar nuns casos ou outros e na xustificación destas actuacións.

FALTA DE PREPARACIÓN

Xunto á detección dos síntomas, outra das tarefas pendentes atópase na preparación para a semipresencialidad e o ensino telemático ante un hipotético regreso ao confinamento e para garantir a atención e o acceso aos contidos aos alumnos que se atopen gardando corentenas pola COVID-19.

"Quédanos moito. Os centros non están preparados", recoñece Francisco Lires, posto que aínda que se puxeron a punto as aulas virtuais e os centros contan con protocolos e programacións adaptadas para prever diferentes escenarios, aínda existe un déficit importante de conectividade entre as familias.

"Estamos a solicitar información dos nenos que na súa casa non teñen conexión e están a xurdir bastantes casos. Estamos a ver que hai nenos aos que non lles chega", advertiu, chamando a dotar tanto a profesorado como a centros e alumnado das ferramentas "para poder levar a cabo ese ensino" telemático e para "estar preparados", sen que iso supoña renunciar á presencialidad.

IGUALDADE DE CONDICIÓNS

A responsable de ADDIGA, pola súa banda, indica que a comunidade educativa "estívose formando", con diferentes cursos e actividades tanto para docentes como alumnado, e apelou a "ser realistas" e contemplar "todas as posibles situacións".

Confapa advirte, no entanto, de que queda "moitísimo por facer e por resolver" e que a semipresencialidad require "unha solución urgentísima", para apostar por un ensino presencial "100% e en igualdade de condicións". "Volvemos atoparnos con desigualdades", asegura Rogelio Carballo, sobre todo no emprego da aula Virtual, a falta dun plan de formación, casos de centros que non teñen publicados o seu protocolo ou a carencia de accións planificadas para mellorar as infraestruturas e a conectividade.

"Hai unha auténtica discriminación", engadiu Suso Bermello, posto que os centros "non están preparados" e o acceso á educación nas mesmas oportunidades non funciona se o alumno ou o docente carece dos medios necesarios para garantilo.

UN INVESTIMENTO IMPORTANTE

Educación insiste na súa aposta pola presencialidad "ata o máximo posible", razón pola que optaron por unha modalidade semipresencial "en casos moi puntuais", en etapas de educación non obrigatoria como o bacharelato, sen renunciar a lograr "por todas as vías posibles" que esta situación sexa "absolutamente residual".

O traballo de adaptación á COVID-19 requiriu, de feito, un importante investimento en recursos humanos, a dotación de computadores e equipos tecnolóxicos ou material sanitario, entre outros, que ascende a 162 millóns de euros. En todo caso e como a propia Xunta recoñece, "ninguén pode negar que este inicio do curso era un terreo completamente descoñecido e con moitas incertezas", o que obrigou a tomar decisións de reforzo en persoal de limpeza e de comedores, ademais de profesorado, mesmo cos centros en funcionamento.

Neste sentido, o departamento de Román Rodríguez móstrase "aberto ao diálogo" para continuar mellorando os protocolos, con novas directrices que atendan a necesidades e circunstancias específicas como os recreos, as actividades extraescolares ou o alumnado con necesidades especiais, ademais do próximo impulso a un plan específico para corentenas de longa duración.

Alumnos do Colexio La Salle de Córdoba durante unha clase.. LA SALLE DE CÓRDOBA | Fonte: Europa Press