Pesca do marraxo, incongruencia entre ministerios ou falta de interese?

As asociacións profesionais de pesca relacionadas coa captura do marraxo, protestaban hai menos dun ano pola falta de coordinación entre os ministerios de Agricultura e Pesca (MAPA) e de Transición Ecolóxica (MITERD), para axilizar as vendas deste escualo desde portos como Vigo. Non obstante, mentres o MAPA si autoriza a captura deste peixe segundo os criterios do CITES, o ministerio que dirixe Teresa Ribera (MITERD), non está a cumprir coa súa tarefa de elaborar os permisos necesarios para facilitar a saída aos mercados. Unha consecuencia é que mentres os barcos galegos están no medio desta disxuntiva, buques doutras nacionalidades como Portugal, si poden descargar e vender.

SAÍR DO PARADOXO

Segundo unha nota enviada pola Consellería do Mar o pasado 12 de marzo, actualmente non existe impedimento para realizar capturas en 2022. Tanto é así que o MAPA autoriza a pesca do marraxo. Pola contra, o MITERD non establece cotas de comercialización para permitir a chegada ao mercado. “Unha situación semellante xa provocou tanto ao ano pasado como en 2020 o bloqueo das capturas de marraxo e incluso que o sector tivese que destruílas ao non poder comercializalas”.

Se isto pode parecer un paradoxo, agora mesmo a situación está nun punto morto. A directora xerente da Organización de Palangreiros Guardeses (ORPAGU), Juana Parada, declara que “este ano o Ministerio de Pesca decidiu non permitir a pesca de marraxo en ningunha parte do mundo até que o MITECO non comunique as cantidades que se poderán comercializar”. Esta é a orixe de que agora mesmo “a frota española non pode pescar nin vender, mentres outras frotas si poden e ademais, vendendo a especie no noso país”.

Sergio López, da OPP Puerto de Burela, apunta que  “o problema é máis complexo, con cuestións variadas e distintas dos anos 2020, 2021 e 2022. Desde o 1 xaneiro aínda non está aberta a pesca para a flota española, e non podemos capturar ningunha peza, mentras o resto de países sí o está facendo, tanto dentro da UE como de fóra da UE”. E acaba remarcando a necesidade de que os ministerios “se coordinen dunha vez porque cada un está a botarlle a culpa ó outro, pero ningún soluciona nada”.

CAMBIOS ADMINISTRATIVOS

As demoras interministeriais incrementáronse cando as competencias administrativas de Comercio foron asumidas polo MITERD. Con anterioridade eran tres os ministerios, Pesca, Comercio e Transición Ecolóxica, tal como explica Sergio López. “Hoxe por hoxe a frota non sabe canto marraxo vai poder capturar en 2022 e tampouco desde que data” sinala Juana Parada. O estado das cousas chega ao punto de que cando os barcos pescan algún marraxo, a frota “ten que tirar o peixe ao mar despois de picar no anzó”.

Este extremo e corroborado por Sergio López, OPP Lugo. Preguntado se esta situación revertería de maneira negativa sobre a economía da frota, López aclara que “aínda que o marraxo non é a especie principal, senón que o son o peixe espada e a quenlla, non se pode separar esa pesca, polo que os nosos barcos están tirando os marraxos ó mar”.

Deixando á parte a falta de entendemento entre os órganos do Goberno central, a outra cuestión de interese está en se o marraxo é unha especie en perigo de extinción ou non. Estar dentro do catálogo CITES no apartado II indica un especial coidado con esta especie.

Desde a OPP Lugo son claros coa súa resposta: “non está en perigo de extinción, sio quedou demostrado tanto no grupo de expertos da FAO como da Secretaría Técnica de CITES”. Mencionan ademais a avaliación que se fixo sobre a especie en 2017 “como un despropósito porque non se tiveron en conta os datos da frota española, que é un 85% das capturas da UE e si tiveron en conta datos de lugares como Taiwan”. Isto fai que a OPP Lugo vexa a inclusión no CITES como “unha  cuestión de política sen ter en conta o stock”.

Agora mesmo, se a frota galega dependese só do marraxo estaría amarrada por unha cuestión en principio, técnica, a falta de coordinación interministerial do goberno central. A Consellería do Mar indica que insistirá ante os dous ministerios para que solucionen a ausencia de intercomunicación entre eles.