Publicado no DOG o plan de seca da Demarcación Galicia-Costa 2021-2027 actualizado ao cambio climático

A Xunta publicou este venres no Diario Oficial de Galicia (DOG) o novo plan de seca da Demarcación Hidrográfica Galicia-Costa 2021-2027, que actualiza o existente, do ano 2013, para adaptalo ao contexto de cambio climático, entre outras novidades que incorpora.

Trátase, segundo informa o Goberno galego, de "reforzar a anticipación e a resposta coordinada" ante estes eventos de escaseza dos recursos hídricos co obxectivo de "garantir o abastecemento de auga" á poboación.

Augas de Galicia, entidade hidráulica da Xunta dependente da Consellería de Infraestruturas e Mobilidade, deu así este venres publicidade ao acordo do Consello celebrado o pasado 2 de xuño.

A Demarcación Galicia-Costa, de competencia autonómica, rexistra unha precipitación media anual de 1.500 milímetros, un valor moi elevado en relación co resto da Península. Con todo, acaba sufrindo episodios de escaseza de auga pola desigualdade da distribución temporal dos recursos hídricos e o contexto do cambio climático.

Este novo plan permite ordenar a resposta ante estes eventos dándolles ás administraiciones "instrumentos xurídicos para facerlles fronte", xunto cunha "profunda actualización para mellorar a súa eficacia e afrontar os retos futuros".

CINCO ESCENARIOS ANTE A ESCASEZA

O documento propón unha xestión diferenciada das situacións de seca prolongada e de escaseza conxuntural. A primeira está relacionada coa diminución das choivas e as achegas naturais, mentres que a conxuntural refírese a os problemas para atender a demanda de auga.

En relación coa escaseza conxuntural, o plan establece os escenarios de normalidade, prealerta, alerta e emerxencia, máis outro de emerxencia extraordinaria. En situación de normalidade, non corresponde a adopción de medidas específicas, pero si de seguimento, instalación de novos puntos de control e elaboracións de partes hidrolóxicos, entre outras.

O estado de prealerta identifica o inicio na diminución dos recursos dispoñibles que pode supor un risco para a atención das demandas e poderanse aplicar medidas de aforro e control da demanda, tales como a intensificación do seguimento e a activación de campañas de concienciación.

Ademais, actívase o control das demandas reais dos grandes consumidores e medidas de xestión da oferta, como a reutilización de augas residuais para usos urbanos e a aplicación dun réxime de caudais ecolóxicos menos esixentes. Tamén se proxecta a preservación dos ecosistemas, intensificando o control de verteduras e do estado das masas de auga.

O estado de alerta actívase ao intensificarse a diminución dos recursos dispoñibles cun claro risco de imposibilidade de atender as demandas. Neste escenario, reduciranse as dotacións para o abastecemento en alta e pódense suspender preventivamente as concesións de novos usos privativos e limitar determinados usos recreativos, entre outros.

En relación con ofértaa da auga, a alerta contempla impor cambiar os caudais concesionales por outros de distinta orixe e utilizar medios excepcionais como cisternas. A isto engádese a valoración de posibilidade de evacuación da fauna acuática ante risco de mortalidade.

Finalmente, o estado de emerxencia correspóndese co máximo grao de diminución de recursos. As medidas neste caso poden incorporar a modificación e mesmo a suspensión temporal de autorizacións de vertedura, a prohibición de usos, a redución de volume para abastecemento urbano e industrial do 25 por cento, cortes temporais, adaptación da saída dos encoros e aumento da vixilancia.

Como novidade, o plan 2021-2027 prevé a situación 'excepcional por seca extraordinaria', que poderá ocorrer cando nunha ou varias unidades territoriais rexístrense escaseza en escenarios de alerta que coincidan temporalmente co de seca prolongada e escaseza en escenarios de emerxencia.

PARTICIPACIÓN E COORDINACIÓN

O plan atravesou un proceso de consulta pública durante tres meses no que Augas de Galicia recompilou as suxestións correspondentes. Así, de acordo con cifras da Xunta, o 60 por cento das achegas foron total ou parcialmente incorporadas ao focumento definitivo.

Aínda que a elaboración e seguimento do protocolo é responsabilidade de Augas de Galicia, a súa posta en práctica require a intervención e coordinación de Meteogalicia, Protección Civil, dos responsables da explotación dos encoros de Galicia-Costa e das administracións responsables dos sistemas de abastecemento.

Neste sentido, a Xunta advirte da importancia de que o proceso de planificación fronte á seca compleméntese e coordínese cos plans de carácter municipal --obrigatorios en concellos de máis de 20.000 habitantes--, que son a principal institución que xestiona o abastecemento.

Encoro de Chandrexa de Queixa (Ourense)