Galicia "vixía" as súas reservas de auga e activa medidas antes de entrar en "risco efectivo": "É un toque de atención"

A escaseza real nas reservas de auga aínda non fixo acto de presenza en Galicia, pero si a situación de seca prolongada nalgunhas áreas do norte da comunidade, nas que xa se activaron medidas de aforro e restrición nos usos da auga para evitar avanzar apresuradamente a outros escenarios.

"É un toque de atención", apuntou, nunha entrevista concedida a Europa Press, o xerente de Augas de Galicia, Gonzalo Mosqueira, que, aínda que advertiu de que Galicia "non está nunha situación de risco efectivo" de desabastecemento, si é necesario "pór os ollos na xestión da auga" e que "non haxa improvisación".

O pasado luns, día 7, a Oficina Técnica da Seca decretaba a situación de seca prolongada nas concas da ría da Coruña e Betanzos e nos sistemas de abastecemento de Ferrolterra e A Mariña, isto é, desde o río Mero ata Ribadeo. Esta situación, como lembra Mosqueira, non implica necesariamente baixas reservas de auga, se non que informa dunha situación de seca superior á habitual nestas datas, por baixas precipitacións, co que o caudal dos ríos circula tamén máis baixo.

Paralelamente, desde mediados de xullo está activada a prealerta por escaseza de auga no sistema do río Mero, Arteixo e ría da Coruña, na conca do Anllóns e no subsistema de Baiona. Neste caso, a prealerta débese a unha baixada das reservas de auga para consumo, tendo en conta, ademais, a presión que sofren algúns municipios polo incremento de poboación durante o verán. En calquera caso, desde Augas de Galicia anímase a "estar vixiantes". "O nivel dos ríos está a baixar e as demandas nesta época do ano son elevadas", lembra Gonzalo Mosqueira.

CADA CONCELLO DECIDE AS MEDIDAS

Unha vez declarada esta situación, a Xunta informa os concellos afectados para que, cada un, implemente as medidas que pode aplicar neste sentido. Os concellos grandes, apunta Mosqueira, teñen plans municipais de seca que xa establecen os pasos a seguir, e os pequenos analizan as posibilidades de aforro.

En todo caso, é necesario comunicarlle á poboación a situación para "cando se teñan que tomar medidas concretas". "Sempre é bo saber na situación na que estamos para concienciar e facer un uso responsable", apunta. Con esta información, "algún concello pode verse na necesidade de tomar medidas de restrición ou limitación a determinados usos da auga", como a optimización das regas ou outros usos non imprescindibles.

No caso do Concello da Coruña, ordenou reducir os baldeos e limpeza de edificios e os riscos en zonas públicas e privadas ao estritamente necesario, pechou fontes ornamentais e limitado o lavado de coches aos establecementos autorizados. O martes anunciaba tamén que se fará un "seguimento dos consumos e control de presións" nos colectores da rede. O veciño municipio de Culleredo adheríase despois a estas medidas, ambas as orientadas a garantir as reservas do encoro de Cecebre.

A procura de fugas ou perdas de auga na rede tamén foi anunciada esta semana polo municipio de Arteixo, que pediu á poboación un uso "prudente" do recurso e en Carballo deuse a orde de reducir ao máximo posible as regas. En Oleiros, o Concello explicou que remitirá aos fogares xunto coa próxima factura da auga unha circular con consellos e recomendacións para aforrar auga. Paralelamente, cortarase desde a fin de semana a auga de todas as duchas das praias, aínda que se manterá a das fontes para poder hidratarse.

Na Mariña lucense, pola súa banda, foron varios os municipios que xa activaron medidas. Tanto en Alfoz como en Ourol, os seus respectivos alcaldes emitiron nos pasados días un bando municipal no que se prohibe, ata novo aviso, a utilización de auga da traída para regar xardíns ou zonas verdes, encher piscinas, limpar vehículos ou espazos ao aire libre ou calquera outro uso que non sexa esencial para persoas ou animais.

En Xove, pola súa banda, restrinxiuse a auga das duchas e lavapés das praias, enchido de piscinas, lavado de coches, rega de xardíns e baldeos de rúas, á vez que se apelou ao "civismo" dos veciños para reducir o consumo. Tamén se revisará a rede para evitar perdas. Con anterioridade á decisión da Oficina Técnica da Seca, o municipio de Barreiros emitía xa o pasado 28 de xullo un bando no que se prohibía o uso da auga da traída para usos non esenciais. A medida implantábase entón polo "importante consumo existente en Barreiros", derivado do incremento de poboación polas vacacións, "moi por encima do habitual".

A SITUACIÓN, SIMILAR AO ANO PASADO

A activación destas medidas, con todo, non supón un feito excepcional. Tal e como lembra Gonzalo Mosqueira, o volume de auga nos encoros de abastecemento galegos está ao 80 %, mentres que o ano pasado era do 79 %. "Non estamos nunha situación peor, como noutras zonas de España", explicou o xerente de Augas de Galicia.

En canto ás precipitacións, activouse a seca prolongada no norte da comunidade porque as precipitacións foron inferiores ao habitual. Con todo, isto non afecta a toda Galicia, xa que en xullo, no sur, "choveu dentro da media, e mesmo nalgún punto máis". "Temos a sorte de que as frontes que entran desde o Atlántico fano por Galicia", explica Mosqueira, o que mantén en certa medida as precipitacións.

Encoro de Belesar, no Río Miño, deixa ver restos habitualmente tapados pola auga | Fonte: Carlos Castro