18F.- Reconciliación entre o nacionalismo galego: Pontón (BNG) e Noriega (Anova) chaman a concentrar o voto
A portavoz nacional e candidata do Bloque Nacionalista Galego á Presidencia da Xunta, Ana Pontón, e o cofundador e actual coordinador nacional de Anova-Irmandande Nacionalista, Martiño Noriega, asinarán este domingo un acordo entre ambas as formacións políticas que, ao cabo, significa unha declaración de intencións para concentrar o voto na figura da actual máxima dirixente do Bloque.
Por Europa Press / Redacción | SANTIAGO DE COMPOSTELA | 13/01/2024 | Actualizada ás 20:18
A portavoz nacional e candidata do Bloque Nacionalista Galego á Presidencia da Xunta, Ana Pontón, e o cofundador e actual coordinador nacional de Anova-Irmandande Nacionalista, Martiño Noriega, asinarán este domingo un acordo entre ambas as formacións políticas que, ao cabo, significa unha declaración de intencións para concentrar o voto na figura da actual máxima dirixente do Bloque.
O documento ten como obxectivo pór de "relevancia" o papel do soberanismo no momento político actual e supón o xesto definitivo da reconcialición nacionalista tras a traumática ruptura de 2012. Entón, o cofundador do BNG Xosé Manuel Beiras saíu, xunto aos 'irmandiños' entre os que se atopaba o seu 'fillo político' Martiño Noriega, para acabar lanzando un pacto á esquerda federal. O éxito electoral desta fórmula tras o 15M puxo en xaque, ao mesmo tempo, a formación que o propio Beiras contribuíra a levantar ao comezo da democracia e que levou por primeira vez a segunda forza política en Galicia a finais dos 90.
Ese 'sorpasso' do BNG ao PSOE só tivo a súa repetición en 2020 da man de Ana Pontón, que logrou a marca de escanos (non de votos) do Bloque nas autonómicas e situouna na lexislatura que vén de terminar como a líder da oposición, un papel que empregou para forxarse como "alternativa" ao PPdeG de Alberto Núñez Feijóo e agora do seu sucesor, Alfonso Rueda.
Se na decisión 'colectiva' de 2012 tras a asemblea de Amio a postura de Beiras foi clave, tendo en conta que entón tentou dar a batalla interna para facer valer as súas posturas fronte á historicamente forza hexemónica no BNG, a UPG; doce anos despois tamén a súa opinión persoal e a do seu núcleo máis fiel, como Martiño Noriega ou o ex deputado Antón Sánchez foron relevantes para que Anova rompese definitivamente coa esquerda federal o pasado mes de decembro cando dixeron 'non' á formación de Yolanda Díaz para as autonómicas.
Con todo, estes pasos públicos están precedidos doutros xestos e a consecuente recuperación da confianza, paulatina e non sen obstáculos, por parte dos integrantes do BNG. Non en balde, tampouco foron inexistentes os debates internos sobre unha reconciliación que, polo momento, queda sobre o papel dunha declaración de intencións sen tradución nas listas electorais do 18 de febreiro, aprobadas este sábado no Consello Nacional do Bloque.
Outra das claves que levaron a porto o éxito deste acordo foi o logro da 'ausencia de ruído mediático', con dúas direccións practicamente pechadas hermeticamente sobre estas conversacións, que se prolongaron durante meses, que incluíron reunións formais e que, mesmo, chegaron a protagonizar os máximos dirixentes do BNG e Anova na actualidade, mesmo o propio Beiras.
PRIMEIROS ACHEGAMENTOS
O primeiro achegamento que deixou unha das imaxes deste proceso tivo lugar en 2022, na presentación no Teatro Principal de Santiago de Compostela do documental sobre os 40 anos do BNG, no que participou o cofundador da organización Xosé Manuel Beiras, quen foi convidado á estrea e acudiu.
Aquel setembro de 2022 foron varias as aparicións públicas de Beiras tras a derrota da última secuela da alianza do nacionalismo e esquerda federal, que deixou fóra do Parlamento autonómico esta alternativa que chegou a ter un éxito electoral inédito con 14 deputados. A primeira coincidiu coa citada presentación do documental, na que se viron de novo o histórico nacionalista xunto a figuras como Alfredo Suárez Canal, Camilo Nogueira e Encarna Otero. Tamén estaba o histórico da UPG Francisco Rodríguez, pero neste caso non se produciu achegamento.
Pouco despois, Beiras recibiu o premio Luís Porteiro Garea nun acto solemne no Paraninfo da Facultade de Historia da Universidade de Santiago de Compostela, entidade académica onde exerceu a súa cátedra, e na que proclamou que sería "grotesco" volver a primeira liña política pero que as súas conviccións seguían sendo as mesmas. Ese día, xunto á presentación do ex portavoz nacional do BNG Xavier Vence (e discípulo académico), acudiu o tamén político e doutor en Dereito e profesor universitario Carlos Aymerich, quen no seu momento dera a 'batalla' interna xunto a el, pero logo permaneceu na organización nacionalista aínda que retirado de primeira liña.
Con todo, foi en xuño do ano pasado, en 2023, cando se produciu o primeiro punto de inflexión que levou a este acordo de intencións. Nunha entrevista con Europa Press, o veterano nacionalista, Xosé Manuel Beiras, pediu por primeira vez publicamente unificar o voto nacionalista na opción do BNG, "fronte á onda fascista".
Ese momento apenas respondido publicamente polos dirixentes nacionalistas (aínda que si tivo moita repercusión en redes sociais, acrecentado despois por un artigo de Beiras e Noriega en 'Sen Permiso') non caeu, con todo, en 'saco roto' e tras o verán comezaron os contactos para abordar posibles vías de colaboración. Cunha Anova que tivo unha oferta en firme por parte de Sumar para protagonizar a candidatura e rexeitada e que expuxo a colaboración sen nada a cambio, acabouse por abonar un terreo que ten o punto de reencontro este domingo pero coa mirada posta a amplialo.
E outro dos xestos públicos dos últimos tempos produciuse coa morte da artista galega e parella de Xosé Manuel Beiras, Aurichu Pereira, cuxa desaparición supuxo o abrazo conxunto do nacionalismo, que tivo a súa expresión na homenaxe no Museo do Pobo Galego o pasado mércores, aínda que sen a presenza de Pontón.
A TRAVESÍA E RECUPERACIÓN MUNICIPAIS 2019
Antes de chegar a este punto, o BNG superou a travesía durante máis de doce anos na que se chegou a dar á formación por practicamente desaparecida en 2016, cando aos mandos de Ana Pontón, logrou reter con seis deputados o grupo parlamentario na Cámara galega tras un debate na CRTVG que analistas internos e externos consideraron clave para 'salvar' á organización frontista do desastre no momento en que as 'mareas' conquistaran tres cidades en Galicia (Ferrol, A Coruña e Santiago de Compostela) e en pleno ascenso tamén da súa pata 'federal', Podemos.
As continuas escisións e 'pelexas' internas e mesmo o que Berias chamou "traizón" aos acordos en En Marea acabou por danar á opción 'rupturista. En 2019, o BNG experimenta os primeiros síntomas claros da súa recuperación coas eleccións municipais do 28 de maio, en que conquistaron 18 maiorías absolutas nas urnas que, en 2023 traducíronse en multiplicar por dúas a súa presenza nas cidades e o logro de, tras os pactos coas forzas da esquerda, facerse co bastón de mando da capital situando a unha muller á fronte da Alcaldía de Compostela por primeira vez na súa historia.
E nunha Galicia na que só se declara con tendencia nacionalista ao redor dun 20 %, Pontón logrou en xullo de 2020 (nos seus segundos comicios autonómicos como candidata) non só situar ao BNG no seu máximo histórico con preto do 24 % dos votos, senón tamén arrebatar o liderado na esquerda ao PSOE.
Non en balde, as eleccións ao Parlamento de Galicia do próximo 18 de febreiro preséntanse no nacionalismo galego como o 'test de tensión' da candidata do BNG. Durante estes tres anos e medio, a candidata labrouse como 'líder' da oposición dunha esquerda que non conseguiu desbancar en xullo de 2020 a Alberto Núñez Feijóo á fronte da Xunta e nun escenario parlamentario que retrocedeu á lexislatura iniciada en 2009, con só tres formacións políticas. Agora, farao sen fisuras no nacionalismo e coa mensaxe de "concentrar o voto de cambio".
