A Xunta busca declarar Ben de Interese Cultural sete moedas do empresario galego Antonio Orol

A Xunta iniciará nos próximos 24 meses a declaración de Ben de Interese Cultural (BIC) de sete moedas históricas de Galicia, pertencentes á colección do empresario galego Antonio Orol. O inicio do procedemento supón "a inmediata e máxima protección do patrimonio" destas pezas que abarcan desde o período do reino suevo e visigodo, así como o período dos Reis Católicos e do reinado de Felipe II.

Orol, natural de Ferreira, participou en diversos foros numismáticos --do estudo e colección de moedas-- ao longo da súa vida, o que lle levou a ser vicepresidente da Asociación Numismática Madrileña, membro do comité executivo dos Congresos Nacionais de Numismática e secretario da Sociedade Iberoamericana de Estudos Numismáticos.

O desexo do empresario era o de confeccionar a colección de moedas pensando en que "algún día puidese permanecer unida nalgunha institución pública galega", de forma que os galegos puidesen contemplan "unha historia monetaria da comunidade desde os comezos ata a actualidade".

Segundo figura no Diario Oficial de Galicia (DOG) deste martes, as pezas atópanse nun "excelente estado de conservación" e son "emisións raras e únicas das cales non se coñece ata o momento outros exemplares iguais e que, ademais, non están presentes en ningún museo galego, español ou do mundo".

Por tanto, indica o DOG, "posúen un valor cultural singular no ámbito da Comunidade Autónoma de Galicia, polo que son merecedoras de ser declaradas bens de interese cultural do patrimonio cultural da Comunidade".

Debido á súa relevancia, a Xunta solicitoulle ao Ministerio de Cultura que emita a Orde que as declare "inexportables", como medida cautelar previa ata que se incoe o procedemento de declaración BIC.

En concreto, as moedas son as denominadas 'Tremissis Suevo de Honorio, Ceca Gallaecia', 'Tremissis Suevo de Valentiniano, Ceca Gallaecia', 'Tremissis Suevo serie Latina Mvnita, Ceca Gallaecia', 'Tremissis Visigodo de Wamba, Ceca Tui', '1/4 de excelente dúas Reis Católicos, Ceca A Coruña', '1/2 de excelente dá selecta dúas Reis Católicos, Ceca A Coruña' e ' 1/2 real de Felipe II, Ceca A Coruña'.

Dentro delas, destaca a 'Tremissis Suevo serie Latina Mvnita' por ser unha "emisión única, que se saiba ata o momento, que constitúe unha testemuña material e documental da existencia do Reino Suevo en Galicia" e convértea nun "exemplo palpable e excepcional dentro da numismática alto medieval hispana".

Nesta liña, amplía o DOG, o sistema monetario galaico-suevo foi o "primeiro en diferenciarse do conxunto do Imperio Romano de Occidente". Así, esta moeda, como elemento para a legitimación do Reino Suevo de Galicia, "é un das poucas testemuñas materiais auténticos".

TRADICIÓN DE LABRAR MOEDA

Galicia rexistra unha "tradición histórica, de certa singularidade no panorama estatal", de posuír a autorización e o dereito para labrar moeda. Xa nos tempos do imperio romano, traslada o DOG, as emisións de moeda localízanse na veciñanza de Lugo mediante cecas ambulantes que cobren a demanda dos diferentes exércitos nas súas ofensivas de expansión.

Posteriormente, a etapa do Reino Suevo de Galicia deixa pegadas de recursos aureos e técnicos, cuxa materialización leva a firma de cidades galegas como Tui ou Santiago de Compostela.

Co paso do tempo, a relevancia de Galicia durante o período medieval, "en parte polo descubrimento dos restos do Apóstolo Santiago", converten a Galicia nun "enclave relevante nos ámbitos relixioso e político para boa parte das monarquías cristiás europeas". Por este motivo, na actualidade pódese documentar un dereito "realmente singular": o dereito do propio clero para poder emitir moeda.

ANTERIORES DECLARACIÓNS BIC

No ano 2022, o Consello da Xunta aprobou o decreto de declaración como BIC do 'Sestercio de Augusto', unha moeda do século I a.C. da que só se coñecen tres exemplares no mundo, un deles nunha colección particular en Galicia.

A peza, denominada 'Sestercio de Augusto', é unha moeda do século I antes de Cristo, de bronce e duns 38 gramos, que actualmente pertence a unha colección particular. Forma parte da serie coñecida como do Noroeste, polo seu lugar de circulación ou da caetra, polo escudo redondo do reverso, acuñada por Augusto, moi probablemente para facer fronte aos gastos militares das Guerras Cántabras (27-19 a. C.), a última fase da conquista romana da Península Ibérica.

Á hora de abrir o expediente, a Xunta valorou que esta moeda fóra case única, ao existir só dous máis. Unha atopouse en 2005 nunha escavación arqueolóxica en Bracara Augusta (Braga-Portugal), e consérvase no Museu de Arqueoloxía don Diego de Sousa, mentres que outra se vendeu nunha poxa en 1968 e 1979, descoñecéndose o seu paradoiro actual.

Dúas das moedas que a Xunta quere declarar BIC