Para que algún que outro entenda o meu punto de vista, permítanme unha anecdota.
Dicía mais arriba que non trago cunha república na que os vecedores da guerra eran demos, e os perdedores uns santos. Cabréame, críspame, porque me parece ofensivo, un insulto á intelixencia. Nin gañadores nin perdedores eran en realidade demócratas: os gañadores empregaron as armas que tiñan, o exército; pero os perdedores empregaban tamén a violencia, os incendios de igrexas, as coaccións... ou os famosos pucherazos nas convocatorias electorais ¿De que lexitimidade democrática se fala? Para democracia a nosa, a xurdida tas a Constitución de 1978. A da República...
Sen saír desta provicia da Coruña, nas eleccións de febreiro de 1936 estaba de gobernador civil accidental unha persoa que prefiro non citar porque na miña casa sempre se lle tivo afecto, como benditísima persoa que era no plano persoal. Pero se non me deixo levar polo afecto, non podo por menos que recoñecer que a súa actuación política era mellorable. Sendo gobernador civil durante as eleccións de febreiro de 1936, como digo, destituiu ao xefe de Cartería da Coruña, que era un oficial de Correos, e sustituino por un simple carteiro, pero de esquerdas, que deu o cambiazo nalgunhas das actas electorais que viñan de toda a provincia para a realización do escrutinio. Outras xa foran falsificadas en orixe facéndose os da Fronte Popular cos pliegos de 143 circunscripcións de 23 concellos. O resultado final foi que onde en realidade aparecían triunfantes cinco candidatos de esquerda e doce de dereita, cos amaños conseguiron que saisen deputados doce candidatos de esquerda dos cales, oito foran derrotados.
Isto por non lembrar que ao concluir as eleccións os da Fronte Popular invadiron o Goberno Civil, secuestraron, sí, como o len, secuestraron aos candidatos de dereita. A trifulca no Goberno Civil foi tan escandalosa que cando os "sublevados" de esquerda abandonaron o edificio, botouse en falta o selo de tinta (e mais unha pluma estilográfica) co que se selaban os documentos oficiais na secretaría do organismo. E tívose que poñer un anuncio no BOP para dar a coñecer que o selo faltaba e que se ía mudar a súa forma para evitar falsificacións.
¿Como é posible que se insulte á intelixencia da xente facendo biografías de santos cos derrotados na Guerra Civil ou que se repita de xeito machacón que eran demócratas? ¿Como é posible que a historia oficial (e subvencionada, claro) traslade unha visión tan sesgada da realidade? ¿Como é posible, por último, que se lle adiquen rúas, na Coruña por exemplo, a individuos como os irmáns García García (os da Lexía) e á vez se teña a desvergoña de retirar estatua de Millán Astray? ¿Pero pensan de verdade os da memoria histórica que a xente é parva e que estas cousas non se van saber? ¿Ou cren en realidade que se pode enganar a todo o mundo todo o tempo?
Ou se manteñen as rúas e estatuas actuais ou se retiran, pero se se retiran, non vale adicarlle outras rúas aos perdedores na Guerra Civil (Castelao, Suárez Picallo ou os da Lexía) que eran tan bos como gañadores da guerra.
Non se pode caer no maniqueismo e a simplifiación de bos-malos. Todos tiñan parte de razón, e todos tiñan parte de culpa no conflicto. Razóns e sinrazóns repártense por igual.